Chính sách ưu đãi, hỗ trợ cải tạo, phục hồi bãi chôn lấp chất thải rắn sinh hoạt ở Việt Nam

Thứ sáu, 25/10/2024, 17:24 (GMT+7)
logo Sáng 25/10, tại Hà Nội, Viện Chiến lược, Chính sách TN&MT phối hợp với Viện Hanns Seidel Foundation (HSF) tổ chức Hội thảo “Chính sách ưu đãi, hỗ trợ cải tạo, phục hồi bãi chôn lấp chất thải rắn sinh hoạt ở Việt Nam”.

Mục tiêu của Hội thảo nhằm tham vấn ý kiến góp ý của các chuyên gia, các nhà khoa học, địa phương, các cơ quan quản lý về hoạt động ưu đãi, hỗ trợ tài chính, đầu tư xử lý, cải tạo môi trường bãi chôn lấp chất thải rắn sinh hoạt và các nội dung liên quan; tổng hợp, đề xuất được các khuyến nghị chính sách về ưu đãi, hỗ trợ cho việc xử lý, cải tạo môi trường bãi chôn lấp chất thải rắn sinh hoạt (CTRSH).

Khai mạc Hội thảo, PGS. TS. Nguyễn Đình Thọ - Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách TN&MT cho biết, Việt Nam đã chứng kiến sự phát triển nhanh chóng của kinh tế - xã hội cùng với quá trình đô thị hóa và gia tăng dân số. Những yếu tố này đã đặt ra áp lực lớn đối với môi trường, đặc biệt là trong quản lý chất thải rắn sinh hoạt. Quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa và gia tăng dân số kéo theo gia tăng khối lượng, chủng loại CTRSH; còn nhiều bất cập trong công tác thu gom, vận chuyển, xử lý CTRSH, trong đó phương thức chôn lấp không hợp vệ sinh vẫn đang là chủ yếu.

Chính sách ưu đãi, hỗ trợ cải tạo, phục hồi bãi chôn lấp chất thải rắn sinh hoạt ở Việt Nam

PGS. TS. Nguyễn Đình Thọ - Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách TN&MT phát biểu

Theo báo cáo của Chính phủ về công tác bảo vệ môi trường năm 2023, tổng khối lượng CTRSH phát sinh trên địa bàn 61/63 tỉnh/thành phố là khoảng 67.877 tấn/ngày (trong đó, khu vực đô thị phát sinh khoảng 38.143 tấn/ngày và khu vực nông thôn khoảng 29.734 tấn/ngày). Tỷ lệ CRTSH được thu gom, xử lý tại đô thị trung bình khoảng 96,6%; tại khu vực nông thôn trung bình khoảng 77,69%; trong đó tỷ lệ chôn lấp khoảng 64%. Năm 2019 cả nước có 1.322 cơ sở xử lý CTRSH, trong số các bãi chôn lấp hiện nay chỉ có khoảng 20% là bãi chôn lấp hợp vệ sinh, còn lại là các bãi chôn lấp không hợp vệ sinh hoặc các bãi tập kết chất thải cấp xã, do đó nhu cầu đầu tư xử lý, cải tạo môi trường bãi chôn lấp là rất cần thiết. 

Mặc dù có nỗ lực đáng kể, nhưng đến nay, việc xử lý triệt để các bãi chôn lấp vẫn chưa hoàn thành do thiếu nguồn lực. Chính bởi lý do đó, việc xử lý, cải tạo môi trường bãi chôn lấp CTRSH được xác định là một trong các hoạt động bảo vệ môi trường được ưu đãi hỗ trợ, tuy nhiên các nội dung hỗ trợ về đất đai, vốn đầu tư, thuế, phí và lệ phí đều không có nội dung liên quan đến việc cải tạo môi trường bãi chôn lấp CTRSH. Do vậy, nhìn chung đến nay, chưa có chính sách, quy định cụ thể về ưu đãi, khuyến khích tổ chức, cá nhân đầu tư xử lý, cải tạo môi trường bãi chôn lấp CTRSH.

Ông Michael Siegner - Đại diện thường trú Viện Hanns Seidel Foundation (HSF) Việt Nam cho biết, Viện HSF đang có nhiều sự hợp tác trong việc phát triển song phương cùng phát triển giữa Đức và Việt Nam, nhằm giải quyết các vấn đề và thách thức về môi trường của 2 nước.

Trong đó, quá trình công nghiệp hoá và đô thị hoá tại Việt Nam đang diễn ra rất nhanh, đóng góp đáng kể vào tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, khi các thành phố phát triển, các thách thức về môi trường cũng trở nên phức tạp hơn bao giờ hết, đặc biệt là các bãi chôn lấp chất thải rắn đã lỗi thời và tính xử lý chưa cao, khiến ô nhiễm không được giải quyết rốt ráo mà còn gây ảnh hưởng đến sức khoẻ con người.

Chính sách ưu đãi, hỗ trợ cải tạo, phục hồi bãi chôn lấp chất thải rắn sinh hoạt ở Việt Nam

Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm

Để giải quyết những thách thức này, Việt Nam cần tập trung xây dựng nền tảng chính sách hỗ trợ, đầu tư nâng cao hạ tầng, thiết kế bãi chôn lấp, xử lý chất thải, bằng các công nghệ hiện đại, cũng như áp dụng kinh tế tuần hoàn biến rác thải trở thành tài nguyên, giảm thiểu sự ô nhiễm đến các bãi chôn lấp; cùng với đó là sự hợp tác các doanh nghiệp trong việc nỗ lực thực hiện các quy định, chính sách của Nhà nước về bảo vệ môi trường, nhất là vấn đề xử lý CTRSH.

Hội thảo đã ghi nhận nhiều ý kiến đóng góp, thảo luận từ các chuyên gia, nhà nghiên cứu trong việc đưa ra giải pháp hỗ trợ, phục hồi bãi chôn lấp chất thải rắn sinh hoạt tại Việt Nam.

Phương Chi