LTS: Năm 2023, Cục Địa chất Việt Nam là một trong 2 đơn vị được hình thành mới sau khi Tổng cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam thay đổi chức năng nhiệm vụ. Nhiều nhiệm vụ mới đang được triển khai, TS. Trần Bình Trọng - Cục trưởng Cục Địa chất Việt Nam đã chia sẻ như vậy với phóng viên Tạp chí Tài nguyên và Môi trường điện tử.
.jpg)
Phóng viên: Xin ông giới thiệu khái quát về chức năng và cơ cấu của Cục Địa chất Việt Nam?
TS. Trần Bình Trọng: Cục Địa chất Việt Nam là tổ chức trực thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường, có chức năng tham mưu, giúp Bộ trưởng thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về lĩnh vực địa chất và điều tra cơ bản địa chất, khoáng sản trong phạm vi cả nước; tổ chức thực hiện các dịch vụ công thuộc lĩnh vực địa chất theo quy định của pháp luật. Cục Địa chất Việt Nam có tư cách pháp nhân, có con dấu và tài khoản riêng theo quy định của phát luật, có trụ sở tại thành phố Hà Nội.
Về cơ cấu tổ chức, Cục Địa chất Việt Nam có Cục trưởng và không quá 03 Phó Cục trưởng. Có các đơn vị thành viên, đó là: Văn phòng; Phòng Kế hoạch - Tài chính; Phòng Tổ chức cán bộ; Phòng Địa chất cơ bản; Phòng Địa chất ứng dụng; Phòng Đánh giá, thăm dò địa chất; Liên đoàn Bản đồ địa chất miền Bắc Liên đoàn Bản đồ địa chất miền Nam; Liên đoàn Địa chất Đông Bắc; Liên đoàn Địa chất Tây Bắc; Liên đoàn Địa chất Bắc Trung Bộ; Liên đoàn Địa chất Trung Trung Bộ; Liên đoàn Địa chất Xạ - Hiếm; Liên đoàn Vật lý Địa chất; Liên đoàn INTERGEO; Liên đoàn Địa chất và Khoáng sản biển; Trung tâm Thông tin, Lưu trữ và Bảo tàng địa chất; Trung tâm Phân tích và Kiểm định địa chất.
Phóng viên: Xin ông cho biết nhiệm vụ năm 2023 của Cục Địa chất Việt Nam sẽ phải thực hiện những gì?
TS. Trần Bình Trọng: Năm 2023, Cục Địa chất Việt Nam sẽ tiếp tục xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật, các nhiệm vụ, đề án được giao trong năm 2022 đúng tiến độ; tăng cường công tác kiểm tra, hướng dẫn thi công các đề án tại thực địa đảm bảo có hiệu quả và kết quả tốt; thực hiện tốt công tác giải quyết các thủ tục hành chính về hoạt động khoáng sản; tiếp tục thực hiện tốt công tác về tổ chức bộ máy, biên chế; quản lý, sử dụng và thực hiện chế độ, chính sách; kỷ luật; phòng, chống tham nhũng; đào tạo, bồi dưỡng về chuyên môn, nghiệp vụ đối với công chức, viên chức, người lao động; công tác cải cách hành chính theo quy định.
Song song với đó Cục sẽ tiếp tục chủ động tham gia các hoạt động đối ngoại song phương, đa phương trong khu vực và trên thế giới; thực hiện các hoạt động, chương trình hợp tác đa phương; các diễn đàn, tổ chức quốc tế; thực hiện tốt công tác đôn đốc, nắm bắt kịp thời các vướng mắc của các đơn vị trực thuộc trong quá trình thực hiện nhiệm vụ để kịp thời xử lý, kịp thời báo cáo Lãnh đạo Bộ chỉ đạo xử lý những vấn đề vượt thẩm quyền.
Phóng viên: Một trong số nhiều nhiệm vụ đặt ra cho Cục Địa chất Việt Nam là cùng phối hợp với Cục Khoáng sản Việt Nam triển khai xây dựng Luật Khoáng sản (sửa đổi) trính Chính phủ phê duyệt trong năm nay, Là một trong số thành viên trong Ban soạn thảo, xin ông cho biết Luật sửa đổi lần này có những điểm mới gì?
TS. Trần Bình Trọng: Dự thảo Luật Khoáng sản (sửa đổi) lần này đã bổ sung Chương III với đầy đủ quy định liên quan đến công tác điều tra cơ bản địa chất.
Cụ thể, các quy định này gồm: Điều tra cơ bản tài nguyên vị thế, di sản địa chất, công viên địa chất; điều tra địa chất tai biến, địa chất môi trường; địa chất công trình, địa chất đô thị; điều kiện địa chất khác nhằm phản ánh đúng bản chất của công tác này. Theo đó, đã bổ sung quy định nội dung quản lý Nhà nước về điều tra cơ bản địa chất theo đúng tinh thần Nghị quyết số 10-NQ/TW.
.jpg)
Nghề khai thác mỏ-địa chất luôn đối diện với hiểm nguy
Ngoài ra, kết quả của công tác điều tra địa chất thời gian qua được ứng dụng trong nhiều ngành kinh tế như: Xây dựng, Công Thương, Giao thông vận tải, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; Khí tượng thủy văn; Du lịch; Quốc phòng - an ninh nhưng chưa có chế định pháp lý quy định cụ thể trong Luật Khoáng sản năm 2010. Do đó, Dự thảo Luật Khoáng sản (sửa đổi) đã quy định trách nhiệm hoàn trả kinh phí Nhà nước đã đầu tư đối với các tổ chức, cá nhân khi sử dụng thông tin, dữ liệu địa chất phục vụ xây dựng các công trình thuộc các ngành kinh tế trên.
Bên cạnh đó, khi khảo sát địa chất để xây dựng công trình thuộc các lĩnh vực theo quy định của Luật Xây dựng như: Giao thông, Xây dựng, Công Thương, Nông nghiệp... đã làm rõ thông tin, dữ liệu địa chất công trình thuộc phạm vi dự án, có giá trị về địa chất, là cơ sở để tổng hợp, xây dựng tài liệu địa chất chuyên đề (địa chất công trình, địa chất thủy văn) sử dụng định hướng quy hoạch các ngành khác và thiết kế xây dựng công trình tương tự nhưng chưa được lưu trữ, quản lý tập trung, thống nhất mà do các chủ đầu tư, cơ quan thẩm định quản lý phân tán, chưa hiệu quả, gây lãng phí nguồn lực.
Do đó, dự án Luật Khoáng sản (sửa đổi) đã khắc phục tình trạng này, đã quy định nghĩa vụ của các chủ đầu tư công trình xây dựng phải nộp vào lưu trữ địa chất kết quả khảo sát địa chất nhằm quản lý tập trung, thống nhất, đồng thời quy định đầy đủ trách nhiệm cơ quan quản lý Nhà nước về địa chất cũng như tổ chức, cá nhân có liên quan trong quản lý, tổng hợp, cung cấp, khai thác thông tin, dữ liệu này.
Với việc Luật Khoáng sản (sửa đổi) đã bổ sung phạm vi điều chỉnh là hoạt động điều tra cơ bản địa chất, bổ sung các chế định pháp lý sẽ tạo điều kiện quản lý chặt chẽ, đầy đủ, bao quát các mối quan hệ liên quan công tác này không chỉ trong nội dung Chương III mà còn xuyên suốt các điều khoản có liên quan của toàn bộ dự thảo Luật. Do đó, việc đổi tên Luật Khoáng sản thành Luật Địa chất và Khoáng sản là cần thiết để bao hàm đầy đủ phạm vi, đối tượng áp dụng cũng như các quy định liên quan đến công tác điều tra cơ bản địa chất như trên.
.jpg)
Lễ ký Biên bản bàn giao triển khai thực hiện Đề án tổ chức lại Tổng cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam thành Cục Địa chất Việt Nam và Cục Khoáng sản Việt Nam
Phóng viên: Ở lĩnh vực địa chất có nhiều khó khăn và nhạy cảm, về nhận nhiệm vụ quản lý ở một đơn vị mới, ông có chia sẻ và kỳ vọng gì thưa ông?
TS. Trần Bình Trọng: Tôi ưu tiên việc xây dựng tập thể Lãnh đạo Cục đoàn kết, phối hợp tốt với tổ chức đoàn thể để hoàn thành nhiệm vụ kế hoạch công tác năm 2023, công việc cụ thể như: (1) Xây dựng kế hoạch chuyển đổi số của Cục Địa chất đến năm 2025 và định hướng đến năm 2030. Rà soát, xây dựng kế hoạch rà soát, sửa đổi, bổ sung các thông tư, quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia về lĩnh vực địa chất đã ban hành cho phù hợp với chuyển đổi số lĩnh vực địa chất trong giai đoạn tới. (2) Phát hiện những cán bộ trẻ có năng lực, tâm huyết, có trình độ chuyên môn tốt để bồi dưỡng, bổ nhiệm chức vụ lãnh đạo đơn vị, phối hợp với các cơ quan xây dựng hồ sơ khôi phục chính sách đặc thù cho người làm việc trong ngành địa chất. (3) Tiếp tục đề xuất và triển khai nhiệm vụ điều tra, đánh giá khoáng sản có tính cấp thiết phục vụ phát triển kinh tế xã hội như cát biển, phục vụ san lấp các dự án đường cao tốc và hạ tầng giao thông, đô thị vùng đồng bằng Sông Cửu Long, vật liệu xây dựng thay thế cát sông. (4) Tăng cường nghiên cứu khoa học và công nghệ cấp Quốc gia, cấp bộ, cấp cơ sở của lĩnh vực địa chất, quản lý tài nguyên, môi trường địa chất hỗ trợ cho công tác điều tra cơ bản và đào tạo chuyên gia các chuyên ngành địa chất. (5) Kịp thời phát hiện những sáng kiến của các nhân, tổ chức để hoàn thiện hồ sơ đăng ký các cấp, tổ chức khen thưởng, vinh danh kịp thời để động viên người lao động. Đồng thời chủ động phát hiện sớm những sai phạm, khuyết điểm để kịp thời sửa chữa, khắc phục.
Phóng viên: Trân trọng cảm ơn TS. Trần Bình Trọng!
Hồng Minh (thực hiện)
Ngành công nghiệp khai khoáng đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế nhưng sự chồng lấn giữa thuế tài nguyên và tiền cấp quyền khai thác khoáng sản đang làm tăng chi phí, giảm sức cạnh tranh của doanh nghiệp. Do đó, các chuyên gia, nhà khoa học cho rằng, để phát huy hiệu quả tiềm năng của ngành cần có hệ sinh thái chính sách phù hợp, trong đó chính sách tài chính đóng vai trò then chốt.
Uỷ ban Thường vụ Quốc hội nhất trí với sự cần thiết sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Địa chất và khoáng sản nhằm kịp thời tháo gỡ các vướng mắc phát sinh trong thực tiễn, đồng thời cho rằng dự thảo Luật lần này cần nhấn mạnh đến công tác quản lý, tránh lợi dụng sơ hở, gây thất thoát, lãng phí tài nguyên cũng như để xảy ra tình trạng tiêu cực.
Hơn 80 năm qua, ngành Địa chất Việt Nam đã đóng vai trò quan trọng trong khai thác và quản lý tài nguyên khoáng sản, góp phần phát triển kinh tế bền vững. Bài viết tổng hợp hành trình phát triển, những chính sách đổi mới và phong trào thi đua tiêu biểu, đồng thời định hướng chiến lược cho giai đoạn 2026-2030, hướng ngành Địa chất Việt Nam phát triển hiện đại, minh bạch và bền vững.
Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tiếp tục tăng cường công tác quản lý Nhà nước đối với hoạt động sản xuất, kinh doanh than và cung cấp than cho sản xuất điện trong tình hình mới.
Tiếp nối phần khai mạc và định hướng từ cơ quan quản lý, Toạ đàm “Luật Địa chất và Khoáng sản - Nền tảng phát huy hiệu quả nguồn lực địa chất khoáng sản và công nghiệp khai khoáng” bước sang thảo luận chuyên sâu. Các đại biểu đại diện doanh nghiệp, hiệp hội và báo chí - truyền thông đã cùng phân tích những điểm mới, khó khăn và giải pháp để đưa Luật đi vào đời sống.
Ngày 16/9 tại Hà Nội, Tạp chí Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với Cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam tổ chức Toạ đàm “Luật Địa chất và Khoáng sản - Nền tảng phát huy hiệu quả nguồn lực địa chất khoáng sản và công nghiệp khai khoáng”. Mở đầu chương trình, đại diện cơ quan quản lý đã phân tích sâu vai trò, ý nghĩa và các giải pháp chiến lược để Luật 2024 đi vào thực tiễn.
