Hội Cấp thoát nước Việt Nam vừa tổ chức Hội thảo đóng góp ý kiến đề xuất chính sách Luật Cấp thoát nước với mục tiêu hoàn thiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật đồng bộ làm công cụ quản lý phát triển cấp nước, thoát nước.
Thực trạng Ngành nước
Chủ tịch Hội Cấp, thoát nước Việt Nam Nguyễn Ngọc Điệp cho biết: Trong bối cảnh ngành Nước Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều thách thức lớn, đặc biệt là những khó khăn do tác động của biến đổi khí hậu, cũng như sức ép từ sự gia tăng dân số và tốc độ đô thị hóa, Hội Cấp, thoát nước Việt Nam đặt mục tiêu tiếp tục đẩy mạnh hoạt động, nâng cao vai trò hơn nữa nhằm đưa ngành Nước tiến tới một tương lai bền vững, đảm bảo thực hiện thành công chỉ tiêu mà Nghị quyết Đại hội Đảng XIII đã đề ra, cùng Mục tiêu Phát triển Bền vững số 6 về đảm bảo nước sạch và dịch vụ vệ sinh cơ bản cho mọi người của Liên Hợp quốc. Với mục tiêu đó, Hội Cấp, thoát nước Việt Nam tích cực tham gia tư vấn, phản biện, xây dựng các chính sách, văn bản quy phạm pháp luật liên quan, với trọng tâm là Dự thảo Luật Cấp, thoát nước do Bộ Xây dựng chủ trì soạn thảo.
Đại diện cơ quan chủ trì soạn thảo Luật Cấp, thoát nước (Bộ Xây dựng), ông Tạ Quang Vinh - Cục trưởng Cục Hạ tầng cho biết: Hiện nay, có 750 nhà máy cấp nước và khoảng hơn 80 nhà máy thoát nước cho 100 triệu dân, với tốc độ hoá và tốc độ phát triển dân số như vậy, một số vùng hôm nay là nông thôn nhưng ngày mai là đô thị, tất cả những điều đó đều rất bất cập,… Vì vậy Chính phủ có chỉ đạo giao cho bộ Bộ Xây dựng xây dựng dự luật cấp nước, thoát nước và xử lý nước thải. Hiện Cục Hạ tầng kỹ thuật đang xây dựng dự thảo Luật gồm 7 Chương, 69 Điều và đề xuất 5 nhóm vấn đề cần tập trung giải quyết gồm: Phát triển hệ thống cấp nước, thoát nước đồng bộ, thống nhất và hiệu quả; Quản lý vận hành công trình cấp nước, thoát nước; Quản lý dịch vụ cấp nước, thoát nước; Tài chính trong hoạt động cấp nuớc, thoát nước; Quản lý nhà nuớc về cấp nước, thoát nước.
Cục trưởng Cục Hạ tầng kỹ thuật, Bộ Xây dựng Tạ Quang Vinh phát biểu tại Hội thảo
Việc xây dựng chính sách pháp luật ngành Nước sẽ dựa trên cơ sở kế thừa và phát triển những quy định từ Nghị 117/2007/NĐ-CP về sản xuất, cung cấp và tiêu thụ nước sạch và Nghị định số 80/2014/NĐ-CP về thoát nước và xử lý nước thải. Dự thảo luật đồng thời nghiên cứu bổ sung các quy định, nội dung về cấp nước, thoát nước còn thiếu, khoảng trống trong các luật hiện hành; bổ sung các quy định có tính chuyên ngành bảo đảm tính đồng bộ với các luật khác,…
Dự thảo luật đồng thời nghiên cứu bổ sung các quy định, nội dung về cấp nước, thoát nước còn thiếu, khoảng trống trong các luật hiện hành; bổ sung các quy định có tính chuyên ngành bảo đảm tính đồng bộ với các luật khác,…
Bộ Xây dựng đã phối hợp chặt chẽ với các bộ, ban, ngành trung ương, các cơ quan, đơn vị, các doanh nghiệp ngành nước nghiên cứu xây dựng dự thảo hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Cấp, thoát nước, gồm có: dự thảo đánh giá, tổng kết các khó khăn, vướng mắc trong việc thi hành pháp luật về cấp nước, thoát nước và xử lý nước thải; dự thảo các vấn đề xây dựng điều chỉnh cấp nước, thoát nước và xử lý nước thải; dự thảo Đề cương chi tiết Luật điều chỉnh về cấp nước, thoát nước và xử lý nước thải; kinh nghiệm quốc tế hiện đang phối hợp với các tổ chức quốc tế như Ngân hàng Thế giới, GIZ, JICA hỗ trợ trong quá trình thực hiện.
Cần có chính sách thống nhất quản lý giữa các bộ, ngành
Tại hội thảo, các đại biểu đến từ các bộ, ngành, đơn vị cấp, thoát nước đã chia sẻ về những bất cập trong công tác cấp, thoát nước và có đề xuất, kiến nghị góp ý xây dựng dự thảo Đề án Luật.
Ông Paul Smith, chuyên gia về nước của Ngân hàng Thế giới cho biết, các dịch vụ cấp nước, thoát nước và xử lý nước thải là một đóng góp rất là quan trọng về sức khoẻ cộng đồng và đồng thời là yếu tố cơ bản để phát triển kinh tế bền vững. Ngân hàng Thế giới rất mong những ý kiến đóng góp của các đại biểu chuyên gia, để chúng tôi có thể hỗ trợ Bộ Xây dựng và giúp cho các doanh nghiệp xây dựng nguồn lực như các khoá học nâng cao khả năng và tiếp cận được các nguồn tài chính. Đây là khoá học dành cho các chuyên gia trong nghành nước, các thể chế tài chính thông qua học trực tuyến và nhận chứng chỉ sau khi hoàn thành khoá học.
Ông Paul Smith - Chuyên gia về nước của Ngân hàng Thế giới phát biểu tại Hội thảo
Bà Nguyễn Bích Nguyệt - chuyên viên Vụ Nguồn nước và nước sạch nông thôn, Tổng cục Thủy lợi (Bộ NN&PTNT) cho biết: Do đặc điểm địa hình khu vực nông thôn phức tạp nên tại nhiều nơi, việc đầu tư xây dựng công trình cấp nước tập trung gặp nhiều khó khăn. Mặt khác, do dân cư vùng miền núi, vùng sâu, vùng xa phân bố phân tán nên khó tiếp cận với cấp nước tập trung.
Hoạt động cấp nước sạch tại khu vực nông thôn mang tính chất đảm bảo an sinh xã hội nên giá nước sạch được phê duyệt phải bảo đảm phù hợp với mức chi trả của người dân nông thôn, dẫn tới giá nước chưa được tính đúng, tính đủ. Đơn vị cấp nước lại không được cấp bù giá nước theo quy định dẫn tới hoạt động kém hiệu quả do tiền nước thu được không đủ bù đắp chi phí quản lý vận hành…
Theo bà Nguyệt, để phát triển cấp nước sạch nông thôn thì cần nhanh chóng hoàn thiện thể chế, chính sách. Đặc biệt, cần có 1 chương quy định riêng về nội dung cấp nước sạch nông thôn trong Luật Cấp, thoát nước để đảm bảo thực hiện phát triển cấp nước sạch nông thôn bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu trong giai đoạn tới.
Theo ông Nguyễn Văn Thiền, Phó Chủ tịch Hội Cấp thoát nước Việt Nam, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Nước - Môi trường Bình Dương (BIWASE): Thực tế hiện nay “vỉa hè” hay đúng hơn là “hành lang kỹ thuật” để bố trí các công trình tiện ích đô thị, xã hội được đi ngầm như công trình điện các loại, cây xanh,… không được bố trí đủ nên về quy phạm, quy chuẩn xây dựng đều không thực hiện được và đang chồng chéo lên nhau. Vì vậy, có thể gây hoạ cho người đi đường như cây xanh đổ gây chết người vì cây được trồng trên các công trình ngầm. Ngoài ra, cây xanh còn tàn phá công trình ngầm khủng khiếp, thiệt hại rất lớn cho nghiều ngành mà chúng ta chưa thống kế được. Cho nên, nếu dự kiến trồng cây xanh xen đường thì đất giành cho cây phải thích hợp.
Tại Hội thảo, các đại biểu cũng cho rằng, cần có chính sách thống nhất quản lý giữa các Bộ, ngành đối với ngành Cấp thoát nước; Những bất cập trong việc thực thi chính sách cần được tháo gỡ trong dự thảo Luật Cấp, thoát nước,…
Sau hội thảo, Bộ Xây dựng tiếp tục tổ chức các hội thảo tương tự tại khu vực miền Trung và miền Nam, bảo đảm việc xây dựng, hoàn thiện dự thảo hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Cấp, thoát nước được tham vấn, tiếp thu ý kiến rộng rãi ở các vùng miền, các địa phương trên cả nước.
Phương Chi
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, thiếu nước và ô nhiễm gia tăng, việc quản lý tài nguyên nước đòi hỏi không chỉ là con người và chính sách, mà cần thêm một yếu tố quyết định: dữ liệu và công nghệ. Với quyết tâm chuyển đổi số toàn diện, Cục Quản lý tài nguyên nước đang xây dựng nền móng cho một nền quản trị thông minh, nơi mỗi quyết định về tài nguyên nước được hậu thuẫn bởi dữ liệu thời gian thực, hệ thống phân tích dự báo và nền tảng ra quyết định dựa trên công nghệ số.
Xây dựng thể chế hiện đại, cắt giảm thủ tục hành chính, phân cấp mạnh mẽ cho địa phương là những nền tảng quan trọng để ngành tài nguyên nước bước vào giai đoạn quản trị mới, hiệu lực, hiệu quả và lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm.
Trong bối cảnh thời tiết cực đoan, khô hạn kéo dài, thách thức từ biến đổi khí hậu và nhu cầu sử dụng nước ngày một gia tăng, việc chủ động điều hòa, phân bổ nguồn nước không còn là giải pháp tình thế, mà đã trở thành yêu cầu cấp thiết cho an ninh nguồn nước quốc gia. Sáu tháng đầu năm 2025, Cục Quản lý tài nguyên nước (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã triển khai hàng loạt giải pháp điều tiết linh hoạt, dựa trên dữ liệu thời gian thực, mang lại hiệu quả rõ rệt trong cấp nước hạ du, kiểm soát dòng chảy và quản lý tài nguyên bền vững.
Tài nguyên nước, một trong những yếu tố sống còn của sự sống trên Trái đất đang đứng trước những thách thức to lớn. Suy giảm chất lượng nước, cạn kiệt nguồn nước ngọt, khai thác quá mức, ô nhiễm do công nghiệp và sinh hoạt,… là những mối nguy hại ngày càng nghiêm trọng, không chỉ ở quy mô địa phương mà đã mang tính toàn cầu.
Hiện nay, hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải và sông Nhuệ mỗi ngày có hàng triệu m3 nước thải từ sinh hoạt, làng nghề, cơ sở sản xuất xả vào gây ô nhiễm nguồn nước.
Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho rằng, sử dụng hợp lý tài nguyên nước là yếu tố then chốt trong việc nâng cao hiệu quả nuôi trồng thủy sản.
