Giám đốc Đỗ Thanh Thảo: Sở TN&MT TP. Cần Thơ nỗ lực để triển khai tốt công tác quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường tại địa phương

Những năm qua, Đồng bằng sông Cửu Long nói chung, Cần Thơ nói riêng phải gánh chịu những thách thức của biến đổi khí hậu, thiên tai và môi trường đe dọa đến sự phát triển bền vững. Với vai trò là trung tâm, đầu mối giao thương quan trọng kết nối vùng ĐBSCL với cả nước và quốc tế, TP. Cần Thơ đã và đang tích cực thực hiện nhiều công tác bảo vệ môi trường, thích ứng BĐKH.

Phóng viên Tạp chí Tài nguyên và Môi trường có buổi phỏng vấn ông Đỗ Thanh Thảo - Giám đốc Sở TN&MT TP. Cần Thơ về các vấn đề trên.

Ông Đỗ Thanh Thảo - Giám đốc Sở TN&MT TP. Cần Thơ

Phóng viên: Năm 2023, Sở TN&MT TP. Cần Thơ đã triển khai Luật Bảo vệ Môi trường trong thực tiễn quản lý như thế nào, thưa ông!

Ông Đỗ Thanh Thảo: Để triển khai Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 hiệu quả, kịp thời và đồng bộ, Sở TN&MT TP. Cần Thơ đã tích cực phối hợp với Bộ TN&MT tổ chức Hội nghị tập huấn triển khai các văn bản quy phạm pháp luật về Bảo vệ môi trường cho các sở, ban, ngành, địa phương; các tổ chức chính trị - xã hội cũng như các doanh nghiệp, công ty, cơ sở sản xuất kinh doanh và dịch vụ trên toàn địa bàn thành phố.

Tính đến nay, Sở đã tổ chức 10 lớp tập huấn các văn bản quy phạm pháp luật về bảo vệ môi trường với số lượng hơn 1.000 người tham dự.

Song song đó, TP đã kịp thời chỉ đạo, ban hành những quyết định, kế hoạch thực hiện mang tính toàn diện và hiệu quả; cơ bản kiểm soát được các vấn đề ô nhiễm môi trường trên địa bàn; công tác thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường, cấp phép môi trường từng bước chặt chẽ, đúng quy trình và đạt chất lượng; công tác quan trắc môi trường được thành phố thực hiện hằng năm, cung cấp kịp thời cho các ngành, địa phương trong thành phố về diễn biến chất lượng các thành phần môi trường; kịp thời đề ra những biện pháp hạn chế, khắc phục khi phát hiện ô nhiễm; công tác kiểm tra xử lý các cơ sở gây ô nhiễm môi trường theo phản ánh của cử tri, dư luận xã hội đã nhanh chóng thực hiện; phối hợp xác minh, đề xuất các biện pháp giải quyết triệt để các sự việc phản ánh qua đường dây nóng môi trường; tổ chức các hoạt động thu gom rác, cải tạo ô nhiễm các sông, kênh, rạch,... và kết hợp tổ chức các hoạt động tuyên truyền thiết thực, hữu ích nhằm hưởng ứng Ngày nước thế giới 22/3, Ngày khí tượng thế giới 23/3, Ngày môi trường thế giới 5/6...

Sở TN&MT TP. Cần Thơ đã được phổ biến, tuyên truyền về Luật Bảo vệ Môi trường

Phóng viên: Thực hiện Nghị quyết số 120/NQ-CP của Chính phủ về phát triển bền vững ĐBSCL thích ứng với biến đổi khí hậu, Sở TN&MT Cần Thơ đã có những giải pháp hiệu quả nào?

Ông Đỗ Thanh Thảo: Thực tế, TP. Cần Thơ là vùng đất mẫn cảm với thay đổi của tự nhiên, đang phải chịu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu diễn ra ngày càng nghiêm trọng, phức tạp, thể hiện rõ nét qua các hiện tượng thời tiết cực đoan, thiên tai bất thường, cùng với đó là các hiện tượng triều cường, sạt lở bờ sông, nguy cơ xâm nhập mặn đã gây ảnh hưởng đáng kể đến môi trường, hệ sinh thái, sản xuất và sinh kế của người dân.

Nhận thấy, đây là những thách thức lớn tác động tiêu cực đến môi trường và đa dạng sinh học, sản xuất, đời sống của cư dân, Sở TN&MT sẽ tập trung triển khai các giải pháp cụ thể theo Nghị quyết 120/NQ-CP về phát triển bền vững Đồng bằng sông Cửu Long thích ứng với biến đổi khí hậu và Chương trình mục tiêu ứng phó với biến đổi khí hậu và tăng trưởng xanh, đó là:

Dự án “Đánh giá khí hậu thành phố Cần Thơ” với mục tiêu đạt được là đánh giá tác động của biến đổi khí hậu đến thiên tai, tài nguyên, môi trường, hệ sinh thái thành phố Cần Thơ; Dự án “Cập nhật kế hoạch hành động ứng phó với Biến đổi khí hậu giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 của TP. Cần Thơ”; Dự án “Xây dựng bản đồ phân vùng rủi ro thiên tai do biến đổi khí hậu và tăng cường mạng lưới quan trắc xâm nhập mặn trên địa bàn TP. Cần Thơ”...

Đồng thời, tận dụng cơ hội đầu tư từ tổ chức quốc tế vào Cần Thơ và mong muốn được ưu tiên đầu tư thực hiện các dự án, đề án, chương trình ứng phó với biến đổi khí hậu bao gồm nhiệm vụ công trình và phi công trình, kể cả đào tạo và bồi dưỡng nguồn nhân lực ứng phó biến đổi khí hậu cho TP.

Phóng viên: Thưa ông! Sở TN&MT Cần Thơ có những kiến nghị nào đối với thực trạng an ninh nguồn nước trên toàn lưu vực sông Mê Kông và khu vực thượng nguồn sông?

Ông Đỗ Thanh Thảo: Như đã biết, lưu vực sông Cửu Long phụ thuộc hoàn toàn vào nguồn nước sản sinh từ các quốc gia thượng nguồn Mê Kông về lượng nước, chất lượng, phù sa và dinh dưỡng. Việc vận hành các công trình trên dòng chính phía thượng lưu ngoài lãnh thổ Việt Nam (công trình phía Lào, Campuchia và Trung Quốc) dẫn đến nguy cơ thiếu hụt nguồn nước cho sản xuất nông nghiệp, trồng cây ăn quả và nước cho dân sinh, cho nuôi trồng thủy sản.

Tính đa dạng sinh học tại các vùng đất ngập nước đang bị đe dọa, mất môi trường sống ven sông, mất vùng đất ngập nước, suy giảm bùn cát, suy giảm dinh dưỡng, suy giảm nguồn lợi thủy sản, mặn vào sâu hơn… do kế hoạch phát triển đập thượng nguồn. Đây là nguy cơ rất lớn làm mất an ninh nguồn nước, tạo áp lực căng thẳng nguồn nước cho phía hạ lưu ĐBSCL, trong đó có TP. Cần Thơ.

Thực trạng an ninh nguồn nước luôn là điều quan tâm lớn của vùng ĐBSCL nói chung và Cần Thơ nói riêng

Trước thực trạng trên, Sở đã phối hợp với Ủy ban sông Mê Kông Việt Nam và Tiểu ban Lưu vực sông Cửu Long cùng tham vấn các tác động của đập thủy điện trên thượng nguồn sông Mê Kông đệ trình Ủy hội sông Mê Kông quốc tế nhằm đảm bảo phát triển bền vững và bảo vệ môi trường lưu vực, tăng cường trách nhiệm trong sử dụng nguồn nước chung sông Mê Kông.

Bên cạnh đó, nhằm đảm bảo an ninh nguồn nước, Sở đã tham mưu Lãnh đạo thành phố xây dựng danh mục các nguồn nước phải lập hành lang bảo vệ, phê duyệt vùng bảo hộ vệ sinh khu vực, lấy nước sinh hoạt cung cấp nước an toàn cho người dân sử dụng.

Phóng viên: Nhìn lại quá trình phát triển 20 năm của TP Cần Thơ, Sở TN&MT có những đóng góp cụ thể nào góp phần phát triển kinh tế - xã hội của TP?

Ông Đỗ Thanh Thảo: Sở TN&MT đã có những đóng góp tích cực trong công tác quy hoạch sử dụng đất. Hiện nay, theo quy định của Luật Quy hoạch hiện hành, thành phố đã tích hợp hoàn thành Quy hoạch thành phố Cần Thơ thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1519/QĐ-TTg ngày 02/12/2023.

Đây còn là cơ sở để thành phố lãnh đạo, chỉ đạo và quản lý toàn diện, thống trong phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, hội nhập và đối ngoại trên địa bàn; là căn cứ để hoạch định chính sách, xây dựng kế hoạch đầu tư và kiến tạo động lực phát triển sản xuất, kinh doanh, an sinh xã hội, an ninh, an toàn, văn minh.

Riêng đối với Kế hoạch sử dụng đất 05 năm của TP. Cần Thơ (2021 - 2025), thành phố đang tập trung chỉ đạo hoàn thiện hồ sơ gửi Bộ TN&MT thẩm định Báo cáo thuyết minh, làm cơ sở trình Chính phủ phê duyệt theo quy định.

Bên cạnh đó, Sở quyết tâm đẩy mạnh thực hiện các dự án quy hoạch ngành tài nguyên và môi trường để làm cơ sở quản lý, khai thác hiệu quả nguồn tài nguyên đất đai, khoáng sản, nước, môi trường và chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu trên toàn địa bàn thành phố.

Quá trình phát triển 20 năm của TP Cần Thơ luôn gắn liền với những vấn đề môi trường và biến đổi khí hậu...

Sở đã hoàn thành Dự án đo đạc, lập bản đồ địa chính và xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai quận Ô Môn và huyện Vĩnh Thạnh. Đồng thời, tiếp tục triển khai các Dự án: Xây dựng hồ sơ địa chính và cơ sở dữ liệu đất đai quận Thốt Nốt, huyện Thới Lai và Cờ Đỏ; Dự án Tăng cường quản lý đất đai và cơ sở dữ liệu đất đai (dự án VILG); Dự án điều tra, đánh giá thoái hóa đất, để đưa công tác chỉnh lý biến động và cập nhật hồ sơ địa chính được chặt chẽ, đồng bộ; Hoàn thành dự án quy hoạch tài nguyên khoáng sản; Các dự án về ứng phó biến đổi khí hậu, dự án đa dạng sinh học đã được phê duyệt.

Đặc biệt, đối với Dự án “Tăng cường năng lực quan trắc và phân tích chất lượng môi trường” được đầu tư kinh phí và trang thiết bị hiện đại, đứng đầu khu vực ĐBSCL.

Điểm nổi bật, TP đã lắp đặt 05 trạm quan trắc môi trường, trong đó có 01 trạm quan trắc khí đặt tại Trạm cảnh sát Hưng Phú và 04 trạm quan trắc nước tự động đặt tại thượng, hạ nguồn sông Hậu và các điểm khu công nghiệp, họng cấp nước của thành phố để kịp thời dự báo, đánh giá chất lượng môi trường, diễn biến xâm nhập mặn, ứng phó với biến đổi khí hậu...

Vận hành tốt việc thu gom, phân loại và xử lý rác tại Nhà máy xử lý chất thải sinh hoạt tại huyện Thới Lai. Chất thải rắn công nghiệp và chất thải nguy hại phát sinh từ các cơ sở sản xuất kinh doanh đều được thu gom và xử lý (một phần tái chế, một phần chủ nguồn thải ký hợp đồng vận chuyển đi nơi khác). Tỷ lệ thu gom rác thải sinh hoạt đô thị đạt 98,5%; rác thải y tế đạt 100%.

Ngoài ra, TP đang tiếp tục nghiên cứu lựa chọn phương án đóng cửa các bãi rác tại huyện Cờ Đỏ, quận Ô Môn và mở rộng qui mô, công suất nhà máy xử lý chất thải, phát điện Thới Lai để khắc phục các vấn đề phát sinh về chất thải; tăng cường kiểm tra các hoạt động bảo vệ môi trường trong lĩnh vực nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản...

Chủ động tham mưu UBND TP. Cần Thơ ban hành Kế hoạch ứng phó với biến đổi khí hậu giai đoạn 2015 – 2030; ban hành các Kế hoạch triển khai thực hiện Nghị quyết số 120/NQ-CP ngày 17 tháng 11 năm 2017 của Chính phủ về phát triển bền vững ĐBSCL thích ứng với biến đổi khí hậu; Quyết định số 2053/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành kế hoạch thực hiện Thoả thuận Paris về biến đổi khí hậu; Quyết định số 1670/QĐ-TTg ngày 21 tháng 10 năm 2017 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt chương trình mục tiêu ứng phó với biến đổi khí hậu và tăng trưởng xanh giai đoạn 2016 - 2020...

Phóng viên: Trân trọng cảm ơn ông!

Ngày 27/12/2023, Chủ tịch nước có Quyết định tặng thưởng Huân Chương Lao động hạng Nhất cho Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thành phố Cần Thơ “Đã có thành tích xuất sắc trong phát triển kinh tế - xã hội, góp phần vào sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc”. Đồng thời, với những nỗ lực không ngừng, năm 2021, TP. Cần Thơ được vinh dự nhận Giải thưởng các thành phố ASEAN bền vững về môi trường lần thứ 5. Đây là động lực, thúc đẩy thành phố phấn đấu trở thành các thành phố kiểu mẫu của ASEAN trong việc giữ môi trường xanh, sạch; Giải thưởng thành phố bền vững về môi trường ASEAN lần thứ 4 tại Brunei năm 2017, TP. Cần Thơ đã vinh dự được trao Chứng chỉ thành phố không khí sạch ASEAN năm 2017, tiềm năng trở thành thành phố bền vững về môi trường ASEAN lần thứ 3.

Nguyễn Kiên - Quỳnh Hương (thực hiện)