
Theo đó, giai đoạn 2 đã thực hiện ở 04 thôn, gồm: Thôn Ngọc Tú, Kỳ Tân, Cây Sanh, Khánh Tân; quy mô 1.200 hộ, trong đó: Thôn Ngọc Tú: 250 hộ, thôn Kỳ Tân: 300 hộ, thôn Cây Sanh: 300 hộ, thôn Khánh Tân: 350 hộ. Đối tượng tham gia là hộ dân có nhà ở và đang sinh sống trên địa bàn thôn; ưu tiên cho những hộ có nhiều nhân khẩu đang cùng sinh hoạt chung một nhà, hằng ngày phát sinh nhiều rác thải hữu cơ. Hội Nông dân xã soạn thảo, in ấn và phát đơn đăng ký, giao thôn; phối hợp với Trưởng thôn tổ chức họp nhân dân ở 6/6 thôn để triển khai chủ trương, tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia. Chi Hội Nông dân cùng với Trưởng thôn tổ chức họp Quân dân chính mở rộng triển khai kế hoạch liên tịch của UBND và Hội Nông dân xã; rà soát hộ đủ điều kiện tham gia, phân bổ số lượng dự kiến đến từng tổ đoàn kết; thông báo rộng rãi đến hộ dân biết và đăng ký tham gia. Đề xuất UBND xã hỗ trợ kinh phí cho Hội Nông dân tổ chức các hội nghị nhận dân, hỗ trợ cho tổ nông dân phát và thu nhận đơn của hộ tham gia.
UBND xã Tam Dân cử cán bộ phối hợp với HND xã kiểm tra việc sử dụng các thiết bị của dự án đúng mục đích và hiệu quả. Vận động các hộ nông dân tham gia xây dựng mô hình mua các trang thiết bị như xây kệ, mua kệ để thùng 120 lít, mua sắm các thùng phân lại rác, xô rác…
Tổ chức tập huấn và tuyên truyền
Trung tâm Môi trường nông thôn - Trung ương Hội Nông dân Việt Nam phối hợp với Hội Nông dân tỉnh Quảng Nam tổ chức 4 lớp tập huấn cho 1.200 hộ dân tham gia dự án. Tại các lớp tập huấn, Tiến sĩ Nguyến Hữu Giáp, giảng viên Trung tâm Môi trường nông thôn Trung ương Hội đã hướng dẫn cách phân loại xử lý rác thải tại hộ gia đình, kỹ thuật lên men xử lý chất thải sinh hoạt thành phân bón hữu cơ phục vụ sản xuất nông nghiệp. Qua đó, giúp hội viên, nông dân tham gia thu gom, xử lý rác thải sinh hoạt hằng ngày, góp phần bảo vệ môi trường xanh, sạch, đẹp.
Cũng tại lớp tập huấn, tổ chức tuyên truyền các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của nhà nước; Nghị quyết, Chương trình phối hợp của Hội Nông dân Việt Nam về công tác bảo vệ tài nguyên, môi trường; ứng phó với biến đổi khí hậu; phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai. Thực trạng và các giải pháp, cũng như vai trò của các cấp Hội, hội viên nông dân trong công tác bảo vệ tài nguyên, môi trường; ứng phó với biến đổi khí hậu; phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai. Hướng dẫn kỹ thuật về phân loại, thu gom, vận chuyển rác thải sinh hoạt và sử dụng chế phẩm vi sinh để xử lý rác thải sinh hoạt hữu cơ thành phân bón tại hộ gia đình và kỹ năng tuyên truyền vận động nông dân.
Một số kết quả đạt được
Phó Chủ tịch Hội Nông dân Việt Nam Đinh Khắc Đính chúc mừng Câu lạc bộ Nông dân bảo vệ môi trường xã Tam Dân (Phú Ninh – Quảng Nam)
Trung tâm Môi trường nông thôn phối hợp với Hội Nông dân tỉnh, huyện và xã tập huấn kết hợp cấp thùng chứa rác thải hữu cơ trực tiếp đến từng hộ dân tham gia và tiếp tục hướng dẫn phương pháp xử lý rác thải hữu cơ tại nhà. Cùng vời đó, dự án hỗ trợ 260 thùng chứa rác thải vô cơ loại 240 lít cho 04 thôn, Hội Nông dân xã đã cấp phát lại cho các thôn. Trong đó, thôn Ngọc Tú 62 thùng, Kỳ Tân 62 thùng, Cây Sanh 68 thùng, Khánh Tân 68 thùng. Hội Nông dân xã, lãnh đạo từng thôn thường xuyên hướng dẫn, đôn đốc các hộ dân thực hiện; UBND xã đã hỗ trợ 27 triệu đồng để thực hiện các đầu việc liên quan thuộc trách nhiệm của địa phương xã, thôn.
Đến nay, sau hơn 03 tháng hộ dân thực hiện thu gom, phân loại, xử lý rác thải sinh hoạt, qua kiểm tra thực tế đã có những chuyển biến tích cực, trên 87% số hộ đã bố trí thùng chứa rác hữu cơ ở vị trí thích hợp trong khuôn viên nhà, đã cho rác hữu cơ phát sinh trong sinh hoạt hằng ngày, cây lá trong vườn vào thùng chứa, có hộ đã cho phân để bón cho cây trồng, còn lại đa số đang trong giai đoạn ủ men làm phân hủy rác; đối với các thùng chứa rác vô cơ đã được thôn phân phát đến từng nhóm hộ dân cư và có phân công cho 01 hộ quản lý, theo dõi việc thực hiện phân loại rác trước khi đem rác vô cơ bỏ vào thùng, đa số hộ dân phát huy hữu ích. Tổ thu gom rác thải của thôn, thay bằng việc hằng tuần đến từng nhà của hộ dân để gom rác, thì nay rác được phân loại ngay tại nhà, rác vô cơ được hộ dân đem ra thùng rác bỏ vào thùng trước khi thành viên tổ gom rác tới vận chuyển vài giờ. Các hộ dân tham gia dự án được tập huấn chuyển giao khoa học về phân loại, thu gom và xử lý rác thải sinh hoạt hữu cơ thành phân bón tại hộ gia đình sẽ góp phần giảm thiểu 60 - 70 lượng rác thải của các hộ.
Tiến độ triển khai thực hiện mô hình đảm bảo đúng thời gian và chất lượng. Số hộ được hưởng lợi từ mô hình là 1.200 hộ nông dân trực tiếp và cán bộ, hội viên nông dân xã Tam Dân cùng hưởng lợi. Thùng rác 240 lít được lắp đặt trên tuyến đường thuận tiện cho việc gom, trung chuyển rác vô cơ từ hộ gia đình đến các điểm rác tập trung trên địa bàn mỗi thôn. Ô nhiễm do lượng rác thải hữu cơ gây ra ở ngoài môi trường giảm nhiều so với trước.
Ban đầu nhân dân còn hoài nghi về tính hữu ích của mô hình; thực hiện mô hình, trước hết hộ dân phải thay đổi thói quen trong việc phân loại, xử lý rác thải hằng ngày, nên một bộ phận hộ dân chuyển biến chưa mạnh. Công tác vận động nông dân tham gia mô hình chưa thường xuyên. Thùng rác 240 lít bố trí ở các tuyến đường nơi xe công ty thu gom rác không vào được, gây khó khăn cho tổ thu gom rác thải mỗi khi gom rác ra điểm tập kết và dẫn đến tình trạng dư thừa thùng ở từng thôn.
Mặt dù Hội Nông dân xã, quân dân chính quyền tập trung tuyên truyền, hướng dẫn hộ dân phát huy hiệu quả thùng xử lý rác hữu cơ nhưng vẫn còn hộ dân chưa thực hiện hoặc thực hiện không đúng quy trình hoặc chưa nắm vững kỷ thuật xử lý rác. Thùng xử lý rác thải hữu cơ tuy đã khắc phục mội số hạn chế nhưng vẫn chưa triệt để, nhiều hộ xử lý rác đúng quy trình kỹ thuật nhưng quá trình phân hủy rác vẫn còn hạn chế.
Một số ít hộ dân còn suy nghĩ: Mục đích của xử lý rác hữu cơ tại gia đình là để lấy phân bón cho cây trồng nên không có nhu cầu, hay trong gia đình hằng ngày ít phát sinh rác thải hữu cơ hoặc gia đình đã có chuồng trại và chăn nuôi gia súc, gia cầm, thông qua đó đã xử lý rác hữu cơ được nên chưa thực hiện. Việc đối ứng phần giá kê thùng xử lý rác thải hữu cơ của các hộ còn hạn chế.
Trong thời gian tới, tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền về BVMT, góp phần đẩy mạnh sự tham gia của người dân trong công tác BVMT. Rác thải được phân loại, thu gom và xử lý đúng nơi, đúng địa điểm, không vứt bừa bãi, đường làng ngõ xóm xanh, sạch, đẹp, góp phần tích cực trong việc bảo vệ sức khoẻ cho nhân dân.
Thông qua xây dựng mô hình giúp cán bộ, hội viên nông dân tham quan trao đổi học tập tại chỗ, góp phần nâng cao nhận thức, tầm quan trọng về BVMT sống của cộng đồng nhất là môi trường nông thôn của hội viên nông dân. Từ đó, có hành động đối xử với môi trường được thân thiện hơn, xây dựng nông thôn mới ngày càng văn minh, sạch đẹp.
Mô hình điểm “Hội Nông dân tham gia phân loại, thu gom và vận chuyển rác thải sinh hoạt ở nông thôn” nhằm làm giảm tình trạng ô nhiễm môi trường, góp phần thay đổi nhận thức, ý thức trách nhiệm giữ gìn và BVMT nông thôn, cái thiện mỹ quan thôn xóm, nâng cao chất lượng sống cho cư dân nông thôn góp phần xây dựng thành công xã nông thôn mới nâng cao, thúc đẩy cộng đồng dân cư vùng nông thôn nâng cao ý thức và thay đổi thói quen trong phân loại, xử lý rác thải trong sinh hoạt hằng ngày; tham gia các phong trào, hoạt động BVMT nông thôn của Hội.
Đồng thời, giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường do rác thải hữu cơ gây ra, giúp cảnh quan nông thôn sạch, đẹp hơn và sẽ trở thành điểm tham quan học tập, tuyên truyền, nhân rộng. Mặt khác, hỗ trợ xã nhân rộng câu lạc bộ “Nông dân bảo vệ môi trường” ra các thôn còn lại trên địa bàn xã.
Tâm Đức