Hội nghị ‘Thúc đẩy giải pháp giảm thiểu ô nhiễm không khí tại các đô thị lớn ở Việt Nam'

Chiều ngày 14/11, tại Hà Nội, Hội nghị “Thúc đẩy thực hiện các giải pháp giảm thiểu ô nhiễm không khí tại các đô thị lớn của Việt Nam” đã diễn ra dưới sự chủ trì của Bộ Tài nguyên và Môi trường, phối hợp cùng UBND Thành phố Hà Nội, Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường của Quốc hội. Sự kiện quy tụ đại diện từ nhiều bộ, ngành, địa phương, cùng các chuyên gia, nhà khoa học trong lĩnh vực môi trường, nhằm tìm giải pháp cấp thiết để cải thiện chất lượng không khí tại các thành phố lớn.

Bộ trưởng Bộ TN&MT Đỗ Đức Duy phát biểu khai mạc Hội nghị (Ảnh: Văn Thanh)

Hội nghị diễn ra dưới sự chủ trì của đồng chí Đỗ Đức Duy, Ủy viên Ban chấp hành Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ TN&MT và đồng chí Nguyễn Trọng Đông, Phó Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội. Ngoài ra, Hội nghị còn có sự tham gia và đóng góp ý kiến của Đại diện Ủy ban Khoa học công nghệ và Môi trường của Quốc Hội, các bộ: Công an, Giao thông vận tải, Xây dựng, Y tế, Công thương, Nông nghiệp và phát triển nông thôn; các tỉnh, thành phố: Hà Nội, Hồ Chí Minh, Hưng Yên, Bắc Ninh, Vĩnh Phúc, Quảng Ninh, Hải Dương, Hải Phòng, Thái Bình, Hà Nam, Nam Định, Ninh Bình, Thái Nguyên, Bắc Giang, Phú Thọ; đại diện Hiệp hội Các nhà sản xuất xe máy Việt Nam, Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam; Hiệp hội các nhà sản xuất sản phẩm thân thiện môi trường Việt Nam; các chuyên gia, nhà khoa học uy tín trong lĩnh vực bảo vệ môi trường cùng các bên liên quan. 

Ông Nguyễn Trọng Đông, Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội phát biểu tại Hội nghị (Ảnh: Sỹ Tùng)

Theo Bộ trưởng Đỗ Đức Duy, hội nghị là sự kiện nhằm cụ thể hóa Chỉ thị số 03/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường kiểm soát ô nhiễm môi trường không khí, nhằm cùng với các bộ, ngành và địa phương đánh giá kết quả triển khai công tác kiểm soát, quản lý chất lượng môi trường không khí; phân tích những khó khăn, vướng mắc trong công tác quản lý môi trường không khí; đồng thời trao đổi, thảo luận để đề xuất các giải pháp trọng tâm, huy động các nguồn lực để giải quyết vấn đề cấp bách là tình trạng ô nhiễm không khí đang diễn biến phức tạp và có chiều hướng gia tăng hiện nay, đặc biệt ở các đô thị lớn.

Ô nhiễm không khí: Vấn đề cấp bách tại các đô thị lớn tại Việt Nam

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Bộ trưởng Đỗ Đức Duy cho biết vấn đề ô nhiễm không khí xuất hiện tại Việt Nam như hệ quả của quá trình phát triển kinh tế - xã hội và đô thị hóa. Tuy nhiên, mức độ ô nhiễm đã tăng lên mức đáng lo ngại trong khoảng 10 năm gần đây, tập trung tại các thành phố lớn, như Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh. Ông Lê Hoài Nam, Phó Cục trưởng Cục Kiểm soát ô nhiễm môi trường, nhận định mức độ ô nhiễm không khí trong ngày thường cao vào giờ cao điểm giao thông từ 6-8 giờ sáng và 17-19 giờ chiều. Bên cạnh đó, vào mùa chuyển giao từ tháng 10 đến tháng 4 năm sau, mức độ ô nhiễm tăng cao do khả năng khuếch tán bụi trong không khí giảm mạnh. Các hoạt động đốt chất thải, phụ phẩm nông nghiệp, cùng với sự gia tăng phương tiện giao thông và xây dựng thiếu tuân thủ các tiêu chuẩn môi trường cũng góp phần làm xấu đi chất lượng không khí. Ở vùng nông thôn, mặc dù chất lượng không khí tốt hơn, vẫn chịu ảnh hưởng cục bộ từ các hoạt động làng nghề, khai thác khoáng sản, và đốt rác. Nguyên nhân chính gây ô nhiễm không khí tại Việt Nam đến từ các nguồn thải chủ động như: các hoạt động giao thông vận tải, xây dựng, sản xuất công nghiệp, đốt mở (rác thải và phụ phẩm nông nghiệp), sinh hoạt, và yếu tố điều kiện khí hậu, thời tiết.

Ông Lê Hoài Nam, Phó Cục trưởng Cục Kiểm soát ô nhiễm môi trường (Bộ TN&MT) trình bày về "Diễn biến chất lượng môi trường không khí và công tác quản lý chất lượng môi trường không khí tại Việt Nam" (Ảnh: Sỹ Tùng)

Ông Nguyễn Minh Tấn, Phó Giám đốc Sở TN&MT Hà Nội, cho biết Hà Nội, một trong hai thành phố lớn nhất, đang đối mặt với tình trạng ô nhiễm không khí nghiêm trọng do tốc độ đô thị hóa và gia tăng dân số. Hiện thành phố có khoảng 1,1 triệu xe ô tô, 6,9 triệu xe máy, 10 khu công nghiệp, 70 cụm công nghiệp, và 1.370 làng nghề đang hoạt động, gây áp lực lớn lên quản lý môi trường không khí. Theo Báo cáo môi trường quốc gia 2016-2020, nồng độ bụi PM2.5 tại Hà Nội từ 2018-2020 cao gần gấp đôi tiêu chuẩn quốc gia QCVN 05:2013/BTNMT (25 μg/m³). Dù chưa có kiểm kê tổng thể nguồn phát thải, các nghiên cứu cho thấy giao thông là nguồn gây ô nhiễm lớn nhất (58%-74%), tiếp theo là công nghiệp, nông nghiệp, sinh hoạt, và đốt rác. Hà Nội đang đối mặt với thách thức ô nhiễm bụi PM2.5, gây ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng và thiệt hại kinh tế, ước tính khoảng 20% thu nhập, tương đương 2.000 tỷ đồng mỗi năm đối với 3,5 triệu dân nội thành trong giai đoạn 2011-2015.

TS. Lê Thái Hà, Phó Cục trưởng Cục Quản lý môi trường y tế (Bộ Y tế) chia sẻ về tình hình triển khai thực hiện các nhiệm vụ dự phòng và bảo vệ sức khỏe từ ô nhiễm không khí (Ảnh: Sỹ Tùng)

Phát biểu tại hội nghị, TS. Lê Thái Hà, Phó Cục trưởng Cục Quản lý môi trường y tế, Bộ Y tế cho biết báo cáo “Đánh giá tác động của ô nhiễm không khí tới sức khỏe cộng đồng và xây dựng hướng dẫn bảo vệ sức khỏe cộng đồng trước tác động của ô nhiễm môi trường không khí” do Viện Sức khỏe nghề nghiệp và Môi trường thực hiện từ năm 2020-2023 tại 5 tỉnh (TP: Hà Nội, Quảng Ninh, Thừa Thiên Huế, Khánh Hòa, Cần Thơ) đã ghi nhận có mối liên quan có ý nghĩa giữa nồng độ một số chất trong không khí xung quanh với số lượng người mắc một số triệu chứng bện lý như: viêm đường hô hấp trên, viêm đường hô hấp dưới, viêm phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD), tăng huyết áp, đau thắt ngực, thiếu máu tim cục bộ, suy tim, một số bệnh da và niêm mạc. Kết quả nghiên cứu cho thấy nếu thực hiện các biện pháp nhằm giảm bụi PM2.5 xuống mức khuyến cáo của WHO (5μg/m3) thì số ca tử vong của Hà Nội, Bắc Ninh, Thái Bình, Hải Phòng sẽ giảm tương ứng 5090, 946, 1738 và 1661 ca. Nghiên cứu cũng xác nhận hầu hết các chất ô nhiễm trong không khí gồm bụi (PM1, PM2.5, PM10), SO2, CO, O3 đều liên quan đến nhập viện do đường hô hấp ở trẻ em Hà Nội. 

Các giải pháp cần thiết để bảo vệ môi trường không khí bền vững

Thảo luận tại hội nghị, các đại biểu đã đưa ra nhiều ý kiến và giải pháp nhằm quản lý chất lượng môi trường không khí tại Việt Nam. Các giải pháp được đề xuất bao gồm: Kiểm soát chặt chẽ nguồn phát thải từ giao thông, xây dựng, và sản xuất công nghiệp, áp dụng các tiêu chuẩn khí thải nghiêm ngặt đối với phương tiện giao thông cơ giới. Đồng thời, các địa phương cần đẩy mạnh các chương trình giáo dục, nâng cao nhận thức về tác hại của ô nhiễm không khí.

Ông Lê Hoài Nam, Phó Cục trưởng Cục Kiểm soát ô nhiễm môi trường đưa ra một số đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý chất lượng không khí gồm hai nhóm chính. Trước mắt, cần rà soát các chính sách về bảo vệ môi trường không khí, đặc biệt là chính sách thuế, phí và ưu đãi hỗ trợ chuyển đổi xanh. Việc kiểm kê, giám sát chặt chẽ nguồn khí thải sẽ giúp kiểm soát các nguồn gây ô nhiễm, trong đó cần chú trọng giám sát các điểm đốt mở và cơ sở sản xuất công nghiệp. Cũng cần tăng cường bổ sung các trạm quan trắc tự động và liên tục công bố chỉ số AQI trên các phương tiện truyền thông để người dân được cập nhật và bảo vệ sức khỏe. Đồng thời, siết chặt tiêu chuẩn khí thải cho phương tiện giao thông, khuyến khích sử dụng phương tiện công cộng, nhiên liệu sạch, và đẩy mạnh công tác thanh tra, xử lý vi phạm tại các cơ sở gây ô nhiễm.

Đồng chí Đỗ Đức Duy, Bộ trưởng Bộ TN&MT và đồng chí Nguyễn Trọng Đông, Phó Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội chủ trì Hội nghị (Ảnh: Sỹ Tùng)

Về lâu dài, theo ông Lê Hoài Nam, cần thực hiện hiệu quả các kế hoạch quản lý chất lượng không khí cấp quốc gia và địa phương, xây dựng mạng lưới quan trắc không khí tự động tại đô thị lớn, tăng cường đầu tư vào năng lượng tái tạo như điện mặt trời và điện gió để thay thế dần năng lượng hóa thạch. Định hướng phát triển đô thị thông minh, nâng cấp hệ thống giao thông công cộng, và mở rộng không gian xanh nhằm giảm phát thải và cải thiện chất lượng không khí.

Ông Nguyễn Hữu Tiến, Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học, Công nghệ và Môi trường, Bộ GTVT chia sẻ kết quả bước đầu và định hướng giải pháp kiểm soát phát thải từ hoạt động Giao thông Vận tải (Ảnh: Sỹ Tùng)

Ông Nguyễn Hữu Tiến, Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học - Công nghệ (Bộ GTVT), đã đưa ra một số định hướng kiểm soát phát thải giao thông vận tải nhằm giảm thiểu ô nhiễm không khí. Bộ GTVT đã thực hiện kiểm soát khí thải từ các phương tiện qua việc áp dụng tiêu chuẩn khí thải cho xe cơ giới sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới. Cụ thể, từ năm 2005, Chính phủ quy định tiêu chuẩn khí thải Euro 2 cho xe cơ giới, được nâng lên qua Quyết định số 49/2011/QĐ-TTg đối với một số loại xe. Với xe đang lưu hành, từ năm 2020, xe ô tô phải áp dụng Mức 2 khí thải, trừ xe công nghệ cũ vẫn áp dụng Mức 1. Các biện pháp này giúp giảm đáng kể nồng độ CO và HC ở xe xăng, độ khói ở xe diesel, và nâng cao ý thức bảo dưỡng phương tiện của người dân.

Bên cạnh đó, Bộ GTVT cũng thúc đẩy năng lượng xanh, giảm phương tiện cá nhân tại đô thị và khuyến khích phương tiện công cộng. Theo lộ trình, đến năm 2040, việc sản xuất, nhập khẩu xe dùng nhiên liệu hóa thạch sẽ bị hạn chế và tiến tới dừng hẳn, và đến năm 2050, toàn bộ phương tiện giao thông đường bộ sẽ chuyển sang sử dụng điện, năng lượng sạch. Bộ GTVT cũng sẽ tiếp tục phối hợp với các Bộ, ngành để nâng cao tiêu chuẩn khí thải cho xe cơ giới lưu hành, mở rộng cho cả mô tô, xe gắn máy nhằm đáp ứng Luật Bảo vệ môi trường và Luật Trật tự an toàn giao thông đường bộ. Đồng thời, Bộ sẽ phát triển hệ thống vận tải công cộng, với mục tiêu đến năm 2030 đạt 25-40% tỷ lệ phương tiện công cộng tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh.

Ông Nguyễn Minh Tấn, Phó Giám đốc Sở TN&MT Hà Nội, cho biết, hiện Hà Nội đang triển khai Kế hoạch quản lý chất lượng không khí cho Thành phố Hà Nội gồm 4 nhóm, 14 nhiệm vụ, giải pháp: (i) Rà soát, hoàn thiện cơ chế, chính sách quản lý môi trường không khí (03 nhiệm vụ, giải pháp); (ii) Các giải pháp giảm phát thải từ các nguồn chính (giao thông, công nghiệp, nông nghiệp, năng lượng, xây dựng, chất thải rắn) (06 nhiệm vụ, giải pháp); (iii) Ứng phó với ô nhiễm không khí nghiêm trọng (02 nhiệm vụ, giải pháp) và (iv) Tăng cường sự tham gia của các bên thông qua giáo dục - truyền thông và hợp tác (03 nhiệm vụ, giải pháp).

Ông Nguyễn Minh Tấn, Phó Giám đốc Sở TN&MT TP. Hà Nội trao đổi, chia sẻ về diễn biến và công tác quản lý chất lượng môi trường không khí trên địa bàn Thủ đô (Ảnh: Sỹ Tùng)

Theo ông Tấn, UBND Thành phố Hà Nội đã nghiên cứu, xây dựng các quy định, cơ chế đặc thù nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường không khí đã được ban hành tại Luật Thủ đô số 39/2024/QH15 được Quốc hội khoá XV, kỳ họp thứ 7 thông qua ngày 28/6/2024, cụ thể: quy định tiêu chí, điều kiện, trình tự, thủ tục xác định vùng phát thải thấp (tại điểm a khoản 2 Điều 28); điều chỉnh việc xác định phân vùng môi trường trong quy hoạch Thủ đô (khoản 3 Điều 17). Sở Tài nguyên và Môi trường đã phối hợp với các Sở, ngành, UBND các quận, huyện, thị xã xây dựng dự thảo Nghị quyết trình UBND Thành phố, HĐND thành phố ban hành vào cuối năm 2024.

Bảo vệ môi trường không khí là trách nhiệm của toàn xã hội 

Tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đỗ Đức Duy khẳng định bảo vệ môi trường không khí là trách nhiệm chung của toàn xã hội, cần sự tham gia tích cực từ chính quyền, doanh nghiệp và người dân. Với vai trò của mình, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã tham mưu Chính phủ ban hành các văn bản quan trọng như Chỉ thị 03/CT-TTg về kiểm soát ô nhiễm không khí và Quyết định 611/QĐ-TTg về Quy hoạch bảo vệ môi trường quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn 2050, nhằm hiện thực hóa mục tiêu “Bầu trời xanh - Không khí sạch” và cải thiện chất lượng không khí bền vững.

Hội nghị có sự tham gia của đại diện 12 Bộ, ngành; 02 thành phố lớn là Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh; 13 địa phương là các tỉnh, thành phố khu vực phía Bắc; cùng với sự tham gia của gần 20 chuyên gia, nhà khoa học đã có nhiều nghiên cứu về ô nhiễm không khí (Ảnh: Sỹ Tùng)

Theo đó, nhận thức ô nhiễm không khí tại các đô thị lớn là vấn đề cấp bách, Chính phủ đã ban hành Luật Bảo vệ môi trường 2020, yêu cầu các địa phương xây dựng kế hoạch quản lý chất lượng không khí cấp tỉnh và biện pháp ứng phó khi ô nhiễm không khí nghiêm trọng (AQI > 300). Chỉ thị 03/CT-TTg và Quyết định 1973/QĐ-TTg đã triển khai kế hoạch quốc gia quản lý chất lượng không khí giai đoạn 2021-2025.

Bộ Tài nguyên và Môi trường cùng các Bộ, ngành và địa phương đã xây dựng quy định nhằm kiểm soát khí thải từ phương tiện giao thông, nghiên cứu lộ trình kiểm định khí thải xe máy, và lập hướng dẫn quản lý chất lượng không khí cấp tỉnh. Ngoài ra, nhiều dự án và đề án kiểm soát ô nhiễm không khí đã được triển khai, kết hợp các giải pháp về chính sách, kỹ thuật, và kinh tế để ngăn chặn ô nhiễm, bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Mặc dù đã đạt được một số kết quả tích cực, như chất lượng không khí tương đối sạch ở các khu vực ngoài đô thị và công nghiệp, vẫn còn một số khu vực ô nhiễm cục bộ. Các thông số như NO₂, O₃, CO, và SO₂ đa phần nằm trong giới hạn cho phép theo QCVN 05:2023/BTNMT.

Kết luận hội nghị, Bộ trưởng Đỗ Đức Duy đề nghị các Bộ, ngành khẩn trương rà soát, tham mưu trình cấp có thẩm quyền ban hành các chính sách để tăng cường hiệu quả quản lý chất lượng không khí, trong đó cần tập trung vào các chính sách về thuế bảo vệ môi trường, phí bảo vệ môi trường đối với khí thải, chính sách cho vay hỗ, trợ ưu đãi để thực hiện chuyển đổi xanh; chính sách ưu đãi, hỗ trợ thuế xuất khẩu, nhập khẩu đối với các thiết bị công nghệ xử lý, giảm thiểu, phát sinh khí thải; chính sách ưu đãi hỗ trợ đối với các sản phẩm thân thiện với môi trường, được tái chế từ sản phẩm thu hồi như là phụ phẩm nông nghiệp; quy chuẩn về khí thải đối với phương tiện giao thông cơ giới đường bộ nhập khẩu sản xuất và lưu hành trong nước. 

Bộ trưởng Đỗ Đức Duy kết luận Hội nghị (Ảnh: Sỹ Tùng)

Bộ trưởng Đỗ Đức Duy yêu cầu các đơn vị trực thuộc Bộ TN&MT cần nhanh chóng hoàn thiện và vận hành hiệu quả cơ sở dữ liệu về nguồn thải, giám sát tự động các nguồn thải lớn và kết nối dữ liệu trực tuyến trên nguyên tắc là chất lượng môi trường không khí phải được quan trắc giám sát thường xuyên liên tục được chia sẻ kịp thời và công bố công khai theo quy định của pháp luật; chuẩn hóa hệ thống quan trắc hiện có trên cơ sở bổ sung thêm một số trạm quan trắc tự động; đảm bảo số liệu được truyền kết nối theo quy định về Sở TN&MT và Bộ TN&MT thường xuyên liên tục, không bị gián đoạn; tập trung triển khai quy hoạch tổng thể quan trắc môi trường quốc gia giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại quyết định số 224 ngày 7/3/2024; việc tính toán công bố chỉ số chất lượng không khí xung quanh (AQI) cần được thực hiện nghiêm túc, kịp thời nhằm công bố kết quả quan trắc chất lượng môi trường không khí theo quy định đồng thời cần khẩn trương đầu tư tăng cường năng lực dự báo cảnh báo về chất lượng không khí để phân tích nhận diện những tác động ảnh hưởng đến tình hình kinh tế xã hội cũng như đời sống của nhân dân để có cảnh báo về vấn đề ô nhiễm không khí cho cộng đồng. 

Bộ TN&MT đề nghị Bộ Khoa học & Công nghệ chủ trì phối hợp với các cơ quan liên quan các chuyên gia các nhà khoa học nghiên cứu đề xuất các giải pháp hiệu quả nhằm hạn chế ngay tình trạng phát sinh bụi mịn của hoạt động giao thông và xây dựng; đề nghị Bộ Giao thông Vận tải sớm ban hành và áp dụng quy định về quy chuẩn tiêu chuẩn khí thải đối với phương tiện giao thông cơ giới đường bộ, đẩy mạnh hoạt động chuyển đổi giao thông xanh, giảm phát thải, tiến tới không phát thải, sử dụng nhiên liệu sạch thân thiện với môi trường, khuyến khích sử dụng phương tiện công cộng, nghiên cứu đều xuất các biện pháp kỹ thuật cần thiết để xử lý tình trạng ô nhiễm bụi ở mức báo động, nghiêm trọng.

Đề nghị Bộ Xây dựng chỉ đạo tăng cường quản lý các cơ sở sản xuất vật liệu xây dựng, yêu cầu tuân thủ quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường đối với hoạt động xả thải; chỉ đạo các địa phương tăng cường kiểm tra thanh tra hoạt động xây dựng tại các đô thị lớn.

Đề nghị Bộ Công an chỉ đạo kiểm soát, và xử lý nghiêm các cơ sở sản xuất kinh doanh phát thải gây ô nhiễm môi trường, các phương tiện vận chuyển vận hành xây dựng trong trung tâm thành phố, khu vực tập trung đông dân cư bảo đảm không để tình trạng rơi vãi vật liệu xây dựng rồi phát tán bụi ra môi trường.

Đề nghị Bộ Y tế nghiên cứu ban hành và hướng dẫn thực hiện các giải pháp biện pháp kỹ thuật bảo vệ sức khỏe cộng đồng đặc biệt là nhóm đối tượng nhạy cảm về hô hấp như là người già, trẻ em, người có bệnh lý nền…

Bộ TN&MT tiếp tục chỉ đạo yêu cầu các cơ sở sản xuất công nghiệp, đặc biệt là các cơ sở phát sinh bụi, khí thải lớn thực hiện nghiêm các biện pháp quan trắc khí thải tại nguồn, kiểm soát xử lý bụi và khí thải đạt quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về môi trường trước khi xả thải. Bộ sẽ tăng cường kiểm tra giám sát các cơ sở thuộc đối tượng phải lắp đặt quan trắc khí thải tự động và truyền dữ liệu về cơ quan quản lý nhà nước về tài nguyên và môi trường theo quy định của pháp luật. 

Các đại biểu chụp ảnh lưu niệm tại Hội nghị (Ảnh: Sỹ Tùng)

Theo Bộ trưởng Đỗ Đức Duy, chính quyền địa phương các cấp cần tăng cường quản lý, kiểm soát các nguồn thải di động, nguồn phân tán, tăng cường công tác kiểm tra và xử lý vi phạm. Bộ TNMT đề nghị Sở TNMT các địa phương kịp thời tham mưu cho UBND tỉnh, thành phố xây dựng ban hành và triển khai hiệu quả kế hoạch kiểm soát chất lượng không khí, tăng cường đầu tư các trạm quan trắc tự động về chất lượng không và thông tin kịp thời cho các cơ quan quản lý trung ương, cũng như cho người dân; tham mưu cho UBND tỉnh, thành phố khẩn trương rà soát đánh giá các cơ sở thuộc nhóm phát sinh khí thải lớn, từ đó có lộ trình di dời các cơ sở sản xuất ra khỏi khu vực đô thị, khu dân cư tập trung; kiên quyết đóng cửa các cơ sở sản xuất kinh doanh gây những môi trường theo khu vực pháp luật; tập trung xử lý ô nhiễm môi trường làng nghề đặc biệt là khu vực ngoại thành Hà Nội và các tỉnh lân cận; điều tiết hoạt động giao thông nhất là vào khung giờ cao điểm để hạn chế ùn tắc; kiểm soát phương tiện giao thông phương tiện vận chuyển vật liệu xây dựng; đặc biệt chính là địa phương phải tăng cường kiểm soát chặt chẽ các hoạt động đốt phụ phẩm nông nghiệp; cần xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật để bảo vệ môi trường đối với các hành vi đốt phụ phẩm nông nghiệp hành vi tốt rác thải đô thị đốt các loại lá cây và sinh phối thực vật từ dọn dẹp vệ sinh đường phố tùy tiện, gây ô nhiễm không khí..

Bộ trưởng Đỗ Đức Duy cũng đề nghị các cơ quan báo chí truyền thông phối hợp chặt chẽ với Bộ TN&MT và các bộ ngành, địa phương để cung cấp thông tin đầy đủ kịp thời chính xác với người dân để chủ động ứng phó hạn chế ảnh hưởng của ô nhiễm không khí đến sức khỏe và phục vụ công tác chỉ đạo điều hành phát triển kinh tế xã hội của các địa phương và của cả nước; thông tin tuyên truyền để nâng cao nhận thức của người dân về bảo vệ môi trường, biểu dương các mô hình hay cách làm hiệu quả trong việc thực hiện các biện pháp để giảm thiểu ô nhiễm môi trường; đồng thời phản ánh thông tin kịp thời khi phát hiện các hành vi vi phạm gây ô nhiễm môi trường, đặc biệt là ô nhiễm không khí.

Bộ trưởng cũng đề nghị các địa phương quan tâm đầu tư nguồn lực cho kiểm soát ô nhiễm các nguồn thải tác động đến chất lượng môi trường không khí; bổ sung thêm diện tích cây xanh mặt nước; tăng cường vệ sinh đường phố, các công trình công cộng, các cơ sở sản xuất để giảm thiểu việc phát tán bụi thải ra môi trường; về lâu dài cần có đề án chuyển đổi hệ thống giao thông xanh phát triển giao thông công cộng thông minh với lộ trình thực hiện và trong thời gian sớm nhất có thể. 

Bộ trưởng cho rằng, cần khuyến khích, triển khai và nhân rộng các sáng kiến hay như đề xuất xây dựng mô hình vùng phát thải thấp của TP. Hà Nội, hoặc các giải pháp, cách làm sáng tạo có tính tiên phong của TP. Hồ Chí Minh. Bộ trưởng kêu gọi các doanh nghiệp, các tập đoàn kinh tế lớn, các tổ chức trong nước và quốc tế cùng chung tay góp sức tìm kiếm và triển khai các sáng kiến và thí điểm các giải pháp xanh, áp dụng cho khu vực nội đô TP. Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh.

Thông qua hội nghị, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã thể hiện quyết tâm cùng các bộ, ngành, địa phương và các tổ chức quốc tế xây dựng một nền tảng môi trường bền vững cho các thế hệ tương lai. Việc cải thiện chất lượng không khí là một thách thức lớn, nhưng với các chính sách và hành động quyết liệt, Việt Nam hoàn toàn có thể đạt được mục tiêu “Bầu trời xanh - Không khí sạch” cho các đô thị trên cả nước.

Ngọc Huyền