Bộ Tài nguyên và Môi trường vừa tổ chức cuộc họp Hội đồng thẩm định liên ngành Quy hoạch tổng hợp lưu vực sông Cửu Long thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 theo hình thức trực tiếp và trực tuyến. Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Lê Công Thành chủ trì cuộc họp.
Báo cáo tại cuộc họp, ông Nguyễn Ngọc Hà - Phó Tổng Giám đốc Trung tâm Quy hoạch và Điều tra TNN quốc gia, đơn vị lập Quy hoạch cho biết, lưu vực sông Cửu Long (LVSCL) có vị trí rất quan trọng trong phát triển KT-XH của Việt Nam. Với tiềm năng nông nghiệp lớn, trong nhiều năm qua, LVSCL luôn đóng góp khoảng 50% sản lượng lúa gạo, 70% lượng trái cây của cả nước, và đóng góp 90% sản lượng gạo xuất khẩu, 60% sản lượng thủy sản xuất khẩu. Tuy nhiên, hiện nay, LVSCL đã và đang đối mặt với nhiều thách thức nghiêm trọng, nhất là các tác động của biến đổi khí hậu (BĐKH) như nước biển dâng (NBD), hạn hán, gia tăng xâm nhập mặn, xói lở bờ sông, bờ biển, sụt lún đất, các tác động do khai thác, sử dụng tài nguyên nước ở thượng lưu Mê Công,… Theo đó, mục tiêu tổng quát của Quy hoạch tổng hợp LVSCL thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 là bảo đảm an ninh TNN, thích ứng với biến đổi khí hậu trên lưu vực sông, điều hòa, phân bổ nguồn nước một cách phù hợp, khai thác, sử dụng tiết kiệm, hiệu quả gắn với bảo vệ, phát triển bền vững TNN, nhằm đáp ứng nhu cầu nước cho dân sinh, phát triển KT-XH, bảo đảm QP-AN; bảo vệ TNN, phòng, chống và khắc phục hậu quả, tác hại do nước gây ra; phục hồi các nguồn nước, cảnh quan môi trường các dòng sông bị ô nhiễm, suy thoái, cạn kiệt nghiêm trọng.
.jpg)
Ông Nguyễn Ngọc Hà - Phó Tổng Giám đốc Trung tâm Quy hoạch và Điều tra TNN quốc gia báo cáo tại cuộc họp
Mục tiêu đến năm 2030 là điều hòa, phân bổ nguồn nước bảo đảm hài hòa lợi ích cho các địa phương, các đối tượng khai thác, sử dụng nước, đáp ứng nhu cầu nước cho sinh hoạt và các ngành sản xuất công nghiệp; bảo vệ TNN, bảo vệ chức năng nguồn nước, nguồn sinh thủy, sự lưu thông dòng chảy, các hồ, ao có chức năng điều hòa, có giá trị đa dạng sinh học; bảo đảm lưu thông dòng chảy, phòng, chống sạt lở bờ, bãi sông, giảm thiểu tác hại do nước gây ra, phòng, chống sụt, lún do khai thác nước dưới đất.
Tầm nhìn đến năm 2050 của Quy hoạch là duy trì, phát triển tài nguyên nước, điều hòa, phân bổ nguồn nước bảo đảm an ninh TNN, thích ứng với BĐKH và phù hợp với các điều ước quốc tế, hợp tác song phương liên quan đến tài nguyên nước mà Việt Nam đã tham gia; tăng cường bảo vệ TNN, bảo đảm số lượng, chất lượng nước đáp ứng các mục tiêu phát triển KT-XH và giảm thiểu tối đa tác hại do nước gây ra. Hoạt động quản lý, khai thác, sử dụng, bảo vệ TNN được thực hiện theo phương thức trực tuyến trên cơ sở quản trị thông minh; bổ sung và nâng cao một số chỉ tiêu của quy hoạch, quản lý tổng hợp TNN phù hợp với giai đoạn phát triển của quốc gia, ngang bằng với các quốc gia phát triển trong khu vực; bảo đảm an ninh TNN, nâng cao giá trị của nước phù hợp với xu hướng phát triển chung của thế giới.
Góp ý tại cuộc họp, các thành viên Hội đồng thẩm định đều đánh giá tính cấp thiết của việc thực hiện nhiệm vụ Quy hoạch tổng hợp LVSCL thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Bên cạnh đó, các thành viên Hội đồng cũng đã phát biểu, góp ý chi tiết nhằm tiếp tục hoàn thiện nội dung, hồ sơ sản phẩm của Quy hoạch tổng hợp LVSCL thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Hội đồng cũng nhất trí thông qua Quy hoạch sau khi đơn vị thực hiện tiếp thu, chỉnh sửa các góp ý của các thành viên hội đồng trước khi trình phê duyệt.
.jpg)
Toàn cảnh cuộc họp
Phó Cục trưởng Cục Quản lý TNN Nguyễn Minh Khuyến, Ủy viên phản biện 1 đánh giá, về cơ bản các nội dung của Quy hoạch đã bám sát quy định về lập quy hoạch tổng hợp LVS; quy định nhiệm vụ lập Quy hoạch tổng hợp LVSCL thời kỳ 2021-2030, tầm nh́ìn đến năm 2050 được duyệt tại Quyết định số 3355/QĐ-BTNMT ngày 30/12/2019 và các quyết định điều chỉnh. Bên cạnh đó, Quy hoạch cũng đã xem xét, cập nhật các chủ trương, định dướng của Đảng, Nhà nước có liên quan. Tuy nhiên, để tiếp tục hoàn thiện Quy hoạch, cần bổ sung nội dung về chủ động tích trữ, điều hoà nguồn nước, khai thác, sử dụng hiệu quả; bổ sung luận chứng lựa chọn mục tiêu quy hoạch, đặc biệt là bảng thuyết minh hiện trạng, các văn bản, quy định để làm căn cứ xác định chỉ tiêu trong mục tiêu. Về nội dung quy hoạch, cần bổ sung cụ thể các chỉ số về quy hoạch để đảm bảo quy hoạch có giá trị pháp lý trong công tác quản lý, điều hòa, bảo vệ nguồn nước. Bên cạnh đó, cần rà soát lại các giải pháp và tổ chức thực hiện quy hoạch để phù hợp với nội dung quy hoạch;...
PGS. TS. Nguyễn Tiền Giang, Ủy viên phản biện 2 nhận xét, nội dung lập quy hoạch là phù hợp, có tính khoa học và độ tin cậy nhất định, xét trong bối cảnh thời gian và tính phức tạp của vùng cần lập quy hoạch. Phương pháp xác định lượng nước có thể khai thác, sử dụng là một điểm mới, tương đối logic và có cơ sở lý luận. Báo cáo tổng hợp của Quy hoạch được thực hiện công phu, bài bản, có một số tính mới, dữ liệu được cập nhật khá đầy đủ.
Đại diện Bộ NN&PTNT đề nghị làm rõ tính khả thi của mục tiêu, cập nhật số liệu mới đối với các khu vực sạt lở, rà soát lại các kết quả tính toán về lượng nước mặt nội sinh, làm rõ phương pháp tính toán, ý nghĩa và các thành phần tạo nên nước mặt nội sinh ở vùng ĐBSCL. Về phân vùng chức năng nguồn nước, cần bổ sung thêm phân tích về hiện trạng khai thác sử dụng nước, hiện trạng xả thải, cũng như các quy hoạch phát triển về khai thác sử dụng nước và xả thải trên các đoạn sông để làm căn cứ phân vùng chức năng nguồn nước cho các đoạn sông;...
Kết luận cuộc họp, thay mặt Chủ tịch Hội đồng, Cục trưởng Cục Quản lý tài nguyên nước Châu Trần Vĩnh - Phó Chủ tịch Hội đồng ghi nhận và đánh giá cao những ý kiến góp ý chi tiết, mang tính chất xây dựng cho bản Quy hoạch của các thành viên Hội đồng tại cuộc họp. Trên cơ sở các ý kiến góp ý của các thành viên Hội đồng, Phó Chủ tịch Hội đồng Châu Trần Vĩnh đề nghị đơn vị thực hiện nghiên cứu, tiếp thu đầy đủ các ý kiến góp ý, tiếp tục hoàn thiện bản Quy hoạch.
Thanh Tâm
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, thiếu nước và ô nhiễm gia tăng, việc quản lý tài nguyên nước đòi hỏi không chỉ là con người và chính sách, mà cần thêm một yếu tố quyết định: dữ liệu và công nghệ. Với quyết tâm chuyển đổi số toàn diện, Cục Quản lý tài nguyên nước đang xây dựng nền móng cho một nền quản trị thông minh, nơi mỗi quyết định về tài nguyên nước được hậu thuẫn bởi dữ liệu thời gian thực, hệ thống phân tích dự báo và nền tảng ra quyết định dựa trên công nghệ số.
Xây dựng thể chế hiện đại, cắt giảm thủ tục hành chính, phân cấp mạnh mẽ cho địa phương là những nền tảng quan trọng để ngành tài nguyên nước bước vào giai đoạn quản trị mới, hiệu lực, hiệu quả và lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm.
Trong bối cảnh thời tiết cực đoan, khô hạn kéo dài, thách thức từ biến đổi khí hậu và nhu cầu sử dụng nước ngày một gia tăng, việc chủ động điều hòa, phân bổ nguồn nước không còn là giải pháp tình thế, mà đã trở thành yêu cầu cấp thiết cho an ninh nguồn nước quốc gia. Sáu tháng đầu năm 2025, Cục Quản lý tài nguyên nước (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã triển khai hàng loạt giải pháp điều tiết linh hoạt, dựa trên dữ liệu thời gian thực, mang lại hiệu quả rõ rệt trong cấp nước hạ du, kiểm soát dòng chảy và quản lý tài nguyên bền vững.
Tài nguyên nước, một trong những yếu tố sống còn của sự sống trên Trái đất đang đứng trước những thách thức to lớn. Suy giảm chất lượng nước, cạn kiệt nguồn nước ngọt, khai thác quá mức, ô nhiễm do công nghiệp và sinh hoạt,… là những mối nguy hại ngày càng nghiêm trọng, không chỉ ở quy mô địa phương mà đã mang tính toàn cầu.
Hiện nay, hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải và sông Nhuệ mỗi ngày có hàng triệu m3 nước thải từ sinh hoạt, làng nghề, cơ sở sản xuất xả vào gây ô nhiễm nguồn nước.
Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho rằng, sử dụng hợp lý tài nguyên nước là yếu tố then chốt trong việc nâng cao hiệu quả nuôi trồng thủy sản.
