Thực hiện chiến lược phát triển kinh tế biển đến năm 2030, tầm nhìn năm 2045, tỉnh Kiên Giang chuyển đổi cơ cấu nghề khai thác đánh bắt theo hướng vươn khơi khai thác xa bờ, hạn chế đánh bắt ven bờ gắn với bảo vệ nguồn lợi thủy sản.
Đồng thời xây dựng Kiên Giang trở thành địa phương đạt các tiêu chí quốc gia về phát triển bền vững kinh tế biển, phấn đấu đến năm 2045 trở thành địa phương phát triển mạnh về kinh tế biển trong khu vực Đồng bằng sông Cửu Long theo hướng bền vững, an ninh, an toàn.
.jpg)
Kiên Giang là địa phương phát triển mạnh về kinh tế biển trong khu vực ĐBSCL
Đảm bảo 100% tàu cá lắp đặt thiết bị VMS
Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang Nguyễn Thanh Nhàn cho biết, với đoàn tàu cá, tỉnh chú trọng đầu tư phát triển tàu công suất lớn vươn khơi xa, giảm dần tàu công suất nhỏ đánh bắt ven bờ. Thực hiện các cơ chế chính sách hỗ trợ ngư dân đầu tư khai thác hải sản trên các vùng biển xa bờ. Chuyển đổi ngành nghề, phương thức đánh bắt để nâng cao chất lượng khai thác đánh bắt và bảo vệ, tái tạo nguồn lợi hải sản. Đẩy mạnh phát triển đội tàu dịch vụ hậu cần nghề cá gắn với tiêu thụ sản phẩm trên ngư trường. Quản lý, khai thác tài nguyên biển đảo một cách bền vững, giữ gìn, bảo vệ môi trường biển. Tăng cường quốc phòng - an ninh gắn với phát triển kinh tế biển, nhất là chú trọng vùng ven biển, hải đảo, nâng cao đời sống nhân dân.
Hiện tại, tỉnh thực hiện tốt khuyến nghị của Uỷ ban châu Âu (EC) về chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU). Tuân thủ các quy tắc ứng xử nghề cá có trách nhiệm, chống khai thác IUU. Đến nay tỉnh Kiên Giang có số lượng tàu cá nhiều nhất cả nước với 8.212 chiếc tàu đang đăng ký hoạt động, riêng đội tàu đánh bắt xa bờ là 3.634 tàu và đã lắp đặt thiết bị VMS đạt tỷ lệ khá cao chiếm gần 99,4%.
Song song đó, tỉnh hiện đại hóa quản lý nghề cá trên biển nhằm chủ động cảnh báo, kịp thời ứng phó với các sự cố, rủi ro, thiên tai trên ngư trường. Qua đó, đảm bảo an toàn cho người và tàu cá hoạt động trên biển, tham gia hiệu quả hỗ trợ tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn, góp phần bảo đảm quốc phòng, an ninh, bảo vệ chủ quyền biển đảo của Tổ quốc.
Mặt khác, tỉnh tổ chức tốt thông tin liên lạc, cảnh báo thiên tai kịp thời cho ngư dân trên biển, bảo đảm an toàn đi biển, tổ chức ứng cứu kịp thời khi có rủi ro. Tỉnh nghiên cứu, ứng dụng công nghệ thông tin, công nghệ số trong quản lý, bảo vệ nguồn lợi thủy sản, dự báo ngư trường, nguồn lợi, giám sát hoạt động tàu cá.
Ngoài ra, tỉnh còn tập trung đầu tư, phát triển đồng bộ kết cấu hạ tầng và dịch vụ hậu cần nghề cá, nhất là các cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá tại các tuyến đảo, vùng biển xa bờ, xây dựng trạm cung cấp dịch vụ, hậu cần, sơ chế, bảo quản, trung chuyển sản phẩm trên các đảo.
Điển hình như cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão Tắc Cậu (Châu Thành), An Thới và Thổ Châu (Phú Quốc), Xẻo Nhàu (An Minh), Nam Du (Kiên Hải) phục vụ khai thác đánh bắt thủy sản. Trong đó, 2 cảng cá Tắc Cậu và An Thới đã được Bộ NN&PT NT công bố đưa vào danh sách cảng cá chỉ định để xác nhận nguồn gốc hải sản từ khai thác…
.jpeg)
Cảng An Thới Phú Quốc là một trong những trung tâm hậu cần nghề cá ở Kiên Giang
Không chỉ vậy, tỉnh Kiên Giang còn nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ tiên tiến nhằm bảo tồn và phát triển các giống loài hải sản bản địa, đặc hữu, có nguy cơ tuyệt chủng, có giá trị khoa học, kinh tế cao. Thường xuyên tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện pháp luật về bảo vệ môi trường, trong đó xử lý nghiêm các vi phạm khi sử dụng các biện pháp khai thác mang tính hủy diệt nguồn lợi thủy sản như kích điện, chất nổ, chất độc...
Cùng với đó, ngành chức năng tỉnh phối hợp với các địa phương có biển đẩy mạnh tuyên truyền và nâng cao ý thức trách nhiệm của ngư dân trong bảo vệ môi trường, nguồn lợi hải sản trên biển. Tích cực bảo vệ môi trường sống của các loài hải sản, bổ sung tái tạo nguồn lợi hải sản tại các thủy vực nước tự nhiên nội địa, vùng ven biển và vùng biển.
Phát triển kinh tế biển theo hướng bền vững
Kiên Giang là một trong 28 tỉnh, thành phố trên cả nước có biển, với diện tích vùng biển 63.290km2, bờ biển trải dài 200km, hơn 143 hòn đảo lớn nhỏ. Trong đó, Phú Quốc là hòn đảo lớn nhất, với diện tích 593km2.
Theo Giám đốc Sở NN&PT NT Kiên Giang Lê Hữu Toàn cho biết, năm 2024 tỉnh có kế hoạch về sản lượng khai thác hải sản khoảng 435.000 tấn, giảm 45.000 tấn so với kế hoạch năm trước. Lý giải vấn đề này được ông Lê Hữu Toàn chia sẻ, thời gian qua, do cường lực khai thác vượt khả năng tái tạo, làm cho nguồn lợi hải sản ngày càng cạn kiệt. Để bù đắp sản lượng khai thác sụt giảm, tỉnh đã hỗ trợ ngư dân chuyển đổi từ nghề khai thác sang nuôi trồng, nhất là nuôi biển công nghệ cao.
Hiện tỉnh phát triển đoàn tàu cá đến năm 2030 với tổng công suất các tàu là 2,79 triệu CV, trong đó khai thác đánh bắt xa bờ chiếm 58% trở lên. Theo đó, tỉnh áp dụng khoa học công nghệ tiên tiến, cơ giới hóa, hiện đại hóa tàu cá, giảm thiểu tổn thất sau thu hoạch dưới 10%, sản phẩm đảm bảo an toàn thực phẩm phù hợp với xu thế hội nhập quốc tế.
Đồng thời kết gắn tổ chức khai thác hải sản theo hình thức đồng quản lý kết hợp bảo vệ phát triển nguồn lợi hải sản, thành lập các tổ hợp tác, hợp tác xã khai thác hải sản, liên doanh, liên kết giữa doanh nghiệp chế biến tiêu thụ với doanh nghiệp khai thác hải sản và ngư dân.
Cũng theo ông Lê Hữu Toàn, để vươn khơi khai thác xa bờ gắn với bảo vệ nguồn lợi thủy sản đạt hiệu quả, thời gian qua, các ngành chức năng của tỉnh tập trung đào tạo nghề biển cho lao động nông thôn, tạo nguồn nhân lực phục vụ ngành khai thác đánh bắt hải sản địa phương, ưu tiên đào tạo theo nhu cầu của doanh nghiệp, tổ hợp tác, hợp tác xã. Tỉnh hoàn thiện và thực hiện có hiệu quả chính sách bảo hiểm, ngân sách nhà nước hỗ trợ kinh phí mua bảo hiểm cho tàu cá và thuyền viên.
.jpg)
Kiên Giang đang thực hiện tái cơ cấu toàn diện khai thác hải sản
Đồng thời, tiếp tục thực hiện các cơ chế chính sách hiện có kết hợp nghiên cứu, xây dựng, điều chỉnh, bổ sung các cơ chế, chính sách mới, nhằm huy động mọi nguồn lực thành phần kinh tế đầu tư, phát triển, khai thác, đánh bắt hải sản trên ngư trường theo hướng xa bờ. Tỉnh thực hiện các chính sách đầu phát triển nguồn lợi hải sản tự nhiên và hỗ trợ ngư dân chuyển đổi nghề từ khai thác hải sản sang các ngành nghề khác, nhất là khuyến cáo, vận động những hộ dân có phương tiện công suất nhỏ đánh bắt ven bờ chuyển đổi nghề bền vững, hiệu quả hơn.
Tỉnh Kiêng Giang tiếp tục triển khai đồng bộ hệ thống truy xuất nguồn gốc hải sản từ khai thác, trên hệ thống điện tử (eCDT), với cơ sở đó hướng dẫn và tổ chức tập huấn cho cán bộ các địa phương triển khai phần mềm toàn hệ thống từ cảng cá, ngư dân, chi cục thủy sản đến nhà máy mua nguyên liệu chế biến. Hiện các cảng cá đã tổ chức triển khai xuất nhập bến cho tàu cá thành thạo trên phần mềm, thực hiện cấp giấy biên nhận bốc dỡ hải sản qua cảng, giấy xác nhận nguyên liệu hải sản khai thác cho các doanh nghiệp.
Có thể nói nhiều năm qua, Kiên Giang đã thực hiện tái cơ cấu toàn diện khai thác hải sản, sắp xếp lại đội tàu theo hướng không tăng thêm số lượng, giảm dần tàu công suất nhỏ khai thác đánh bắt ven bờ. Kiên Giang xây dựng các đội tàu mạnh khai thác xa bờ và khai thác viễn dương theo chương trình hợp tác của Chính phủ, đi đôi với sắp xếp, cơ cấu lại nghề cá ven bờ. Ngăn chặn, giảm thiểu, chấm dứt hành vi khai thác hải sản bất hợp pháp. Nghiêm cấm và xử lý nghiêm hoạt động khai thác mang tính tận diệt. Trong đó tăng cường bảo vệ, tái sinh, phục hồi nguồn lợi hải sản gần bờ, đi đôi với thực hiện đồng bộ, hiệu quả công tác đào tạo, chuyển đổi nghề cho ngư dân.
Đặt biệt, Kiên Giang đang thực hiện các giải pháp chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) để cùng cả nước gỡ thẻ vàng EC. Đây là những nỗ lực nhằm từng bước hồi phục nghề khai thác hải sản, một nghề đã từng làm nên thương hiệu của tỉnh - “Đứng trước biển: tên cuốn tiểu thuyết chuyển thành phim khá nổi tiếng xuất hiện đầu những năm 80 của thế kỷ trước, của nhà văn Nguyễn Mạnh Tuấn”.
Nguyễn Kiên - Quốc Chánh
Sau khi Nam Định, Hà Nam và Ninh Bình hợp nhất thành tỉnh Ninh Bình (mới), công tác quản lý, quy hoạch và khai thác tiềm năng biển được triển khai đồng bộ, hiệu quả hơn. Trên cơ sở đó, Phòng Biển và Biến đổi khí hậu thuộc Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Ninh Bình đã chủ động tham mưu nhiều giải pháp thiết thực, góp phần hiện thực hóa nghị quyết của Trung ương, hướng tới phát triển kinh tế biển bền vững gắn với bảo vệ môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu.
Những thảo luận chuyên sâu cùng góc nhìn đa chiều tại Đối thoại chính sách biển Việt Nam - Nhật Bản năm 2025 đã mang lại nhiều kinh nghiệm thiết thực về cả chính sách và thực tiễn quản lý biển đối với hai nước. Trên cơ sở đó, Cục trưởng Cục Biển và Hải đảo Việt Nam Nguyễn Đức Toàn và Tổng Thư ký Ban Thư ký chính sách đại dương, Văn phòng Nội các Nhật Bản Funamoto Hiroshi nhất trí tiếp tục thúc đẩy hợp tác ở phạm vi rộng hơn, chia sẻ sâu hơn bằng nhiều hình thức đa dạng, phong phú hơn.
Sáng 8/9, tại Hà Nội, Cục Biển và Hải đảo Việt Nam, Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với Ban Thư ký chính sách đại dương, Văn phòng Nội các Nhật Bản tổ chức Đối thoại chính sách biển Việt Nam - Nhật Bản 2025. Đây là hoạt động thường niên được tổ chức luân phiên tại hai quốc gia, cũng là hoạt động hợp tác thiết thực giữa Bộ Nông nghiệp và Môi trường Việt Nam và Văn phòng Nội các Nhật Bản.
Hiểu và làm chủ biển nhằm tận dụng tốt nhất giá trị, vai trò của biển trong khai thác tài nguyên thiên nhiên và bảo vệ chủ quyền quốc gia.
Với đường bờ biển dài, điều kiện tự nhiên thuận lợi và nguồn lợi thủy sản phong phú, Việt Nam sở hữu lợi thế lớn về nghề nuôi biển. Thời gian qua, Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách nhằm tháo gỡ những nút thắt, phát huy tối đa tiềm năng, hướng tới mục tiêu phát triển nghề nuôi biển hiện đại, bền vững.
Trong bối cảnh cả nước đang hướng tới tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả quản trị và liên kết vùng, việc sáp nhập Quảng Bình và Quảng Trị không chỉ mang ý nghĩa hành chính đơn thuần mà còn mở ra cơ hội kiến tạo một không gian phát triển kinh tế biển liên hoàn, quy mô lớn và có chiều sâu. Với vị thế là địa phương nằm bên hành lang kinh tế Đông - Tây, sở hữu đường bờ biển dài, thềm lục địa rộng, hệ thống cảng nước sâu và tiềm năng du lịch - năng lượng biển phong phú, Quảng Trị (mới) được kỳ vọng trở thành "trục xoay chiến lược" trong việc kết nối đất liền với biển, nội địa với quốc tế, quá khứ hào hùng với tương lai hiện đại.
