Luật Tài nguyên nước ( sửa đổi) sẽ được cho ý kiến vào kỳ họp thứ 5, Quốc hội khoá 15 bởi vậy, việc tổ chức hội thảo để tham vấn ý kiến các chuyên gia, nhà khoa học, các hiệp hội về tài nguyên nước có ý nghĩa rất quan trọng đối với cơ quan soạn thảo, cơ quan chủ trì thẩm tra.
.jpg)
Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy cơ quan Văn phòng Quốc hội Trịnh Giáng Hương phát biểu khai mạc hội thảo
Tại Hội thảo góp cho dự thảo Luật Tài nguyên nước (sửa đổi), Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy cơ quan Văn phòng Quốc hội Trịnh Giáng Hương nêu rõ, nước là tài nguyên thiết yếu, vô cùng quý giá và cũng là vấn đề chuyên ngành có mối liên quan mật thiết đến nhiều tài nguyên quan trọng khác như đất đai, khoáng sản,... Trong thời gian qua, Đảng đã ban hành nhiều chủ trương lớn liên quan đến quản lý, bảo vệ, sử dụng tài nguyên nước; Chính phủ cũng đã có nhiều chính sách, chương trình hành động nhằm tăng cường quản lý và sử dụng hiệu quả tiết kiệm và bền vững tài nguyên nước. Luật Tài nguyên nước ( sửa đổi) sẽ được cho ý kiến vào kỳ họp thứ 5, Quốc hội khoá 15 bởi vậy, việc tổ chức hội thảo để tham vấn ý kiến các chuyên gia, nhà khoa học, các hiệp hội về tài nguyên nước có ý nghĩa rất quan trọng đối với cơ quan soạn thảo, cơ quan chủ trì thẩm tra. Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy cơ quan Văn phòng Quốc hội tin tưởng, hội thảo sẽ là diễn đàn để các đại biểu chia sẻ, thảo luận về các nội dung trọng tâm của dự án Luật Tài nguyên nước (sửa đổi) cũng như các vấn đề về tài nguyên nước hiện nay.
Vấn đề đầu tiên được bàn thảo tại hội thảo là phạm vi điều chỉnh của Dự thảo. Cụ thể, điều 1 Dự thảo quy định: Luật này quy định về quản lý, bảo vệ, phát triển, khai thác, sử dụng tài nguyên nước, phòng, chống và khắc phục hậu quả tác hại do nước gây ra thuộc lãnh thổ của nước CHXHCN Việt Nam. Nước dưới đất và nước biển thuộc vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của nước CHXHCN Việt Nam, nước khoáng, nước nóng thiên nhiên không thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật này”.
Góp ý về phạm vi điều chỉnh, dự thảo luật Tài nguyên nước sửa đổi quy định: Nước dưới đất và nước biển thuộc vùng đặc quyền kinh tế, thềm lục địa của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam, nước khoáng, nước nóng thiên nhiên không thuộc phạm vi điều chỉnh của luật này,… Một số đại biểu cho rằng, quy định như này chưa hợp lý bởi hiện nay có rất nhiều con sông của Việt Nam có chất khoáng theo mùa, nếu bỏ ra khỏi dự thảo luật sẽ thiếu chặt chẽ quy định về nguồn nước. Tuy nhiên, một số đại biểu cho rằng hiện nay nước khoáng, nước nóng thiên nhiên được xem là một loại khoáng sản nên thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Khoáng sản. Do đó, để tránh chồng chéo, không nên thuộc phạm vi điều chỉnh của dự thảo Luật Tài nguyên nước (sửa đổi). Cùng với đó nếu đưa vào trong luật sẽ gây “loãng” luật dẫn đến khó quản lý.
Một số ý kiến nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đảm bảo an ninh nguồn nước, đề nghị có kế hoạch đầu tư dài hạn đối với công tác bảo vệ, kiểm soát nguồn nước, hệ thống đê điều, hệ thống thủy lợi, hệ thống cung cấp nước sạch, trong đó ưu tiên nhiệm vụ cấp bách trữ nước, chuyển nước cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo, vùng khan hiếm nước, vùng bị ảnh hưởng lớn do biến đổi khí hậu. Giải quyết vấn đề mâu thuẫn trong khai thác, sử dụng nước giữa thượng lưu với hạ lưu, giữa các địa phương, khu vực.
Đại diện cơ quan soạn thảo, ông Nguyễn Hồng Hiếu, Phó cục trưởng Cục Quản lý tài nguyên nước (Bộ Tài nguyên và Môi trường) cho biết, sẽ tiếp tục nghiên cứu, làm rõ phạm vi điều chỉnh của Dự thảo.
.jpg)
Toàn cảnh Hội thảo
Liên quan đến áp dụng Luật Tài nguyên nước và các luật có liên quan, vấn đề lớn tiếp theo của lần sửa đổi này, GS.TS. Lê Hồng Hạnh, Tổng biên tập Tạp chí Pháp luật và Phát triển của Hội Luật Gia Việt Nam nhận xét, pháp luật về tài nguyên nước và pháp luật về tài nguyên, môi trường biển, hải đảo chứa đựng nhiều khoảng trống nhưng lại có sự chồng lấn. Theo đó, nội dung của pháp luật hiện hành về tài nguyên nước chưa được xác định một cách chính xác để từ đó xác định đối tượng, phạm vi điều chỉnh của Luật Tài nguyên nước năm 2012. Chính vì vậy, nội dung của Luật Tài nguyên nước chứa đựng nhiều vấn đề được điều chỉnh bởi các luật chuyên ngành khác như Luật Bảo vệ môi trường, Luật Tài nguyên, Môi trường biển và hải đảo. Pháp luật tài nguyên nước hiện hành cần có cách tiếp cận tích hợp. Đáng tiếc là điều này chưa có được trong pháp luật về tài nguyên nước.
Theo GS.TS. Lê Hồng Hạnh, cần định hình được các chính sách về tài nguyên nước với mục tiêu là đảm bảo phúc lợi của tất cả mọi người và tính bền vững của tài nguyên nước.
Báo cáo phục vụ hội thảo của Bộ Tài nguyên và Môi trường - cơ quan chủ trì soạn thảo - cho biết, để bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ, hạn chế mức thấp nhất sự giao thoa, chồng chéo, Bộ đã xây dựng dự thảo theo hướng quy định tất cả các nội dung về quản lý, bảo vệ, khai thác, sử dụng tài nguyên nước, phòng, chống tác hại do nước gây ra đã được quy định tại các luật khác, đồng thời quy định rõ quản cái gì, quản như thế nào và ai quản. Theo đó, Dự thảo Luật đã quy định cụ thể trách nhiệm của các bộ, ngành như Bộ TN&MT, Bộ NN&PTNT, Bộ Công thương, Bộ Xây dựng, Bộ GTVT, Bộ Y tế, Bộ Tài chính,... theo đúng chức năng nhiệm vụ đã được giao tại các luật có liên quan đến tài nguyên nước để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất.
Bên cạnh nội dung trên, hội thảo bàn về vai trò cộng đồng dân cư; điều tra cơ bản, chiến lược, quy hoạch tài nguyên nước; về quản lý, bảo vệ, phát triển, khai thác, sử dụng tài nguyên nước, phòng, chống và khắc phục hậu quả tác hại do nước gây ra. Công cụ kinh tế, chính sách và nguồn lực cho tài nguyên nước; các quy định về trách nhiệm quản lý tài nguyên nước, thanh tra, giải quyết tranh chấp về tài nguyên nước và nội dung về sử dụng nước tuần hoàn cũng sẽ được đặt ra tại hội thảo.
Ghi nhận các ý kiến góp ý xác đáng, có tính chuyên môn sâu của các đại biểu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Ngọc Sơn kỳ vọng hội thảo sẽ cung cấp thêm nhiều thông tin phục vụ cơ quan soạn thảo trong quá trình hoàn thiện dự thảo Luật và hoạt động thẩm tra của Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường. Đây cũng là tài liệu tham khảo quý báu, hữu ích khi các đại biểu Quốc hội thảo luận, cho ý kiến về dự án Luật tại Kỳ họp thứ Năm tới.
Phương Chi
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, thiếu nước và ô nhiễm gia tăng, việc quản lý tài nguyên nước đòi hỏi không chỉ là con người và chính sách, mà cần thêm một yếu tố quyết định: dữ liệu và công nghệ. Với quyết tâm chuyển đổi số toàn diện, Cục Quản lý tài nguyên nước đang xây dựng nền móng cho một nền quản trị thông minh, nơi mỗi quyết định về tài nguyên nước được hậu thuẫn bởi dữ liệu thời gian thực, hệ thống phân tích dự báo và nền tảng ra quyết định dựa trên công nghệ số.
Xây dựng thể chế hiện đại, cắt giảm thủ tục hành chính, phân cấp mạnh mẽ cho địa phương là những nền tảng quan trọng để ngành tài nguyên nước bước vào giai đoạn quản trị mới, hiệu lực, hiệu quả và lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm.
Trong bối cảnh thời tiết cực đoan, khô hạn kéo dài, thách thức từ biến đổi khí hậu và nhu cầu sử dụng nước ngày một gia tăng, việc chủ động điều hòa, phân bổ nguồn nước không còn là giải pháp tình thế, mà đã trở thành yêu cầu cấp thiết cho an ninh nguồn nước quốc gia. Sáu tháng đầu năm 2025, Cục Quản lý tài nguyên nước (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã triển khai hàng loạt giải pháp điều tiết linh hoạt, dựa trên dữ liệu thời gian thực, mang lại hiệu quả rõ rệt trong cấp nước hạ du, kiểm soát dòng chảy và quản lý tài nguyên bền vững.
Tài nguyên nước, một trong những yếu tố sống còn của sự sống trên Trái đất đang đứng trước những thách thức to lớn. Suy giảm chất lượng nước, cạn kiệt nguồn nước ngọt, khai thác quá mức, ô nhiễm do công nghiệp và sinh hoạt,… là những mối nguy hại ngày càng nghiêm trọng, không chỉ ở quy mô địa phương mà đã mang tính toàn cầu.
Hiện nay, hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải và sông Nhuệ mỗi ngày có hàng triệu m3 nước thải từ sinh hoạt, làng nghề, cơ sở sản xuất xả vào gây ô nhiễm nguồn nước.
Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho rằng, sử dụng hợp lý tài nguyên nước là yếu tố then chốt trong việc nâng cao hiệu quả nuôi trồng thủy sản.
