UBND tỉnh Nghệ An đã ban hành Chỉ thị số 16/CT-UBND về việc tăng cường các biện pháp phòng, chống nắng nóng, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn, ứng phó với ảnh hưởng thời tiết cực đoan và giảm thiểu thiệt hại đến mức thấp nhất trong sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp.
Theo dự báo của Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Bắc Trung Bộ, do tác động của biến đổi khí hậu và ảnh hưởng của hiện tượng El Nino, thời tiết, thiên tai ngày càng bất thường. Từ đầu năm đến nay, lượng dòng chảy trung bình trên các sông khu vực Bắc Trung Bộ ở mức thấp hơn so với trung bình nhiều năm, nắng nóng xuất hiện sớm. Dự báo vụ Hè Thu 2024, do ảnh hưởng nắng nóng gay gắt, đặc biệt gay gắt tiếp tục xảy ra và thiếu hụt lượng mưa nên nguy cơ cao xảy ra hạn hán, thiếu nước và khô hạn kéo dài trên địa bàn tỉnh.
Cần chủ động thực hiện các biện pháp phòng, chống nắng nóng, hạn hán, thiếu nước
Để chủ động thực hiện các biện pháp phòng, chống nắng nóng, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn; kịp thời ứng phó với ảnh hưởng thời tiết cực đoan và giảm thiểu thiệt hại đến mức thấp nhất trong sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An yêu cầu Sở NN&PTNT chủ động, kịp thời tổ chức theo dõi, dự báo chuyên ngành về nguồn nước, xâm nhập mặn, cung cấp thông tin cho các địa phương và người dân vùng ảnh hưởng; chủ động chỉ đạo, hướng dẫn, đôn đốc các địa phương triển khai các biện pháp ứng phó phù hợp, hiệu quả, giảm thiệt hại do hạn hán, xâm nhập mặn.
Chỉ đạo, đôn đốc đẩy nhanh tiến độ đối với công trình thủy lợi, cấp nước sinh hoạt nông thôn đang xây dựng để sớm đưa vào khai thác, phát huy hiệu quả; chủ trì phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Công Thương, Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Bắc Trung Bộ, các Công ty TNHH thủy lợi, thủy điện và UBND các huyện, thành phố, thị xã có liên quan chỉ đạo các đơn vị vận hành có hiệu quả các hệ thống, công trình thủy lợi và tham mưu UBND tỉnh phương án vận hành điều tiết nước đảm bảo phù hợp với thực tế, tiết kiệm, hiệu quả và tuân thủ các quy định.
UBND các huyện, thị xã, thành phố chủ trì, phối hợp với các Công ty TNHH Thủy lợi trên địa bàn xây dựng phương án, thực hiện các biện pháp phòng, chống nắng nóng, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn đối với các công trình thủy lợi do địa phương quản lý, khai thác.
Chỉ đạo các địa phương tổ chức ra quân, huy động Nhân dân thực hiện công tác nạo vét kênh mương, bể hút của các trạm bơm, lắp đặt các trạm bơm giã chiến, thu giữ nguồn nước hồi quy, đắp bờ giữ nước, tận dụng mọi nguồn nước để phục vụ sản xuất. Rà soát, đánh giá khả năng lấy nước của các công trình thủy lợi, nhất là dọc các tuyến sông xảy ra tình trạng hạ thấp mực nước và gia tăng xâm nhập mặn để chủ động triển khai các giải pháp thích ứng phù hợp. Chủ động sử dụng kinh phí từ ngân sách địa phương và huy động các nguồn hợp pháp khác để tổ chức thực hiện công tác phòng, chống nắng nóng, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn.
Các Công ty TNHH thủy lợi thường xuyên theo dõi, kiểm tra nguồn nước tại các hồ chứa thủy lợi, đập dâng; nguồn nước sông, tính toán cân đối nguồn nước và chủ động báo cáo, tham mưu kịp thời cho UBND các huyện, thành phố, thị xã sớm có kế hoạch chỉ đạo việc chuyển đổi cây trồng đối với những diện tích không đảm bảo nguồn nước tưới; phối hợp với các địa phương xây dựng phương án, thực hiện các biện pháp phòng, chống nắng nóng, hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn đối với các công trình thủy lợi trên địa bàn do công ty quản lý, khai thác; thường xuyên báo cáo công tác phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn về Sở Nông nghiệp và PTNT để theo dõi và kịp thời chỉ đạo.
Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp, hướng dẫn các địa phương thực hiện đúng quy định pháp luật liên quan đến việc sử dụng vật liệu tận thu khi nạo vét kênh mương, hồ chứa nước, tạo điều kiện tăng cường xã hội hóa tham gia thực hiện.
Hoàng Anh
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, thiếu nước và ô nhiễm gia tăng, việc quản lý tài nguyên nước đòi hỏi không chỉ là con người và chính sách, mà cần thêm một yếu tố quyết định: dữ liệu và công nghệ. Với quyết tâm chuyển đổi số toàn diện, Cục Quản lý tài nguyên nước đang xây dựng nền móng cho một nền quản trị thông minh, nơi mỗi quyết định về tài nguyên nước được hậu thuẫn bởi dữ liệu thời gian thực, hệ thống phân tích dự báo và nền tảng ra quyết định dựa trên công nghệ số.
Xây dựng thể chế hiện đại, cắt giảm thủ tục hành chính, phân cấp mạnh mẽ cho địa phương là những nền tảng quan trọng để ngành tài nguyên nước bước vào giai đoạn quản trị mới, hiệu lực, hiệu quả và lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm.
Trong bối cảnh thời tiết cực đoan, khô hạn kéo dài, thách thức từ biến đổi khí hậu và nhu cầu sử dụng nước ngày một gia tăng, việc chủ động điều hòa, phân bổ nguồn nước không còn là giải pháp tình thế, mà đã trở thành yêu cầu cấp thiết cho an ninh nguồn nước quốc gia. Sáu tháng đầu năm 2025, Cục Quản lý tài nguyên nước (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã triển khai hàng loạt giải pháp điều tiết linh hoạt, dựa trên dữ liệu thời gian thực, mang lại hiệu quả rõ rệt trong cấp nước hạ du, kiểm soát dòng chảy và quản lý tài nguyên bền vững.
Tài nguyên nước, một trong những yếu tố sống còn của sự sống trên Trái đất đang đứng trước những thách thức to lớn. Suy giảm chất lượng nước, cạn kiệt nguồn nước ngọt, khai thác quá mức, ô nhiễm do công nghiệp và sinh hoạt,… là những mối nguy hại ngày càng nghiêm trọng, không chỉ ở quy mô địa phương mà đã mang tính toàn cầu.
Hiện nay, hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải và sông Nhuệ mỗi ngày có hàng triệu m3 nước thải từ sinh hoạt, làng nghề, cơ sở sản xuất xả vào gây ô nhiễm nguồn nước.
Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho rằng, sử dụng hợp lý tài nguyên nước là yếu tố then chốt trong việc nâng cao hiệu quả nuôi trồng thủy sản.
