Những người “giữ hồn xanh” cho đại ngàn Tương Dương

Giữa đại ngàn hùng vĩ, có những con người ngày đêm âm thầm “giữ hồn xanh” cho núi rừng, họ là cán bộ, nhân viên Ban quản lý rừng phòng hộ Tương Dương (Nghệ An). Không quản nắng mưa, gian khó, họ vẫn bám bản, bám rừng để bảo vệ từng cành lá, ngọn cây,…

“Chốt chặn” ở gốc rừng – tuyến đầu giữ màu xanh

Biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp, rừng không chỉ đóng vai trò quan trọng trong cân bằng sinh thái mà còn là nguồn sinh kế của nhiều cộng đồng dân cư. Nhận thức rõ tầm quan trọng của việc giữ gìn và bảo vệ tài nguyên rừng, thời gian qua, đơn vị quản lý rừng phòng hộ Tương Dương đã tăng cường công tác tuần tra bảo vệ rừng tại gốc, với sự vào cuộc đồng bộ, quyết liệt và hiệu quả của nhiều lực lượng chức năng.

Để những cánh rừng nguyên sinh vẫn ngày đêm thở cùng gió núi, những “người gác rừng” nơi tuyến đầu, ngày đêm bám rừng, giữ đất, bảo vệ từng tán lá, từng gốc cây. Trong thầm lặng, những con người trong Ban quản lý rừng phòng hộ Tương Dương với 08 Trạm QLBVR trực thuộc và 03 bộ phận chuyên môn, trực tiếp quản lý gần 87 nghìn ha thuộc 9 xã sau sáp nhập (thuộc huyện Tương Dương cũ) đã bảo vệ màu xanh của “rừng già” không ngưng nghỉ.

Trên thực tế, công tác quản lý, bảo vệ rừng và phòng cháy chữa cháy rừng luôn được xác định là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên. Xuyên suốt quá trình hoạt động, đơn vị đã chủ động thiết lập và duy trì mối liên hệ, phối hợp chặt chẽ với Hạt Kiểm lâm Tương Dương, các Đồn Biên phòng trên địa bàn, UBND các xã có rừng và Ban quản lý các bản có rừng phòng hộ.

Bên cạnh đó, quy chế phối hợp giữa đơn vị với UBND các xã, các Đồn Biên phòng và BQL Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Hoạt cũng được xây dựng thống nhất, triển khai đồng bộ và bước đầu đạt hiệu quả rõ nét. Nhờ sự phối hợp nhịp nhàng này, các hoạt động tuần tra, truy quét, kiểm soát lâm sản trái phép đã được tổ chức kịp thời, phát huy tác dụng tích cực trong công tác bảo vệ rừng.

Rõ nhất cho hoạt động này, trong năm 2024 đơn vị đã tổ chức 527 đợt tuần tra rừng tại gốc, với 809 ngày công và huy động 2.599 lượt người tham gia. Đồng thời, đơn vị cũng đã triển khai 134 đợt truy quét, với 735 lượt người tham gia, nhằm kiểm tra, phát hiện, ngăn chặn kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật về lâm nghiệp.

Các đợt truy quét, tuần tra không chỉ có sự tham gia của lực lượng chuyên trách mà còn có sự phối hợp hiệu quả với các tổ cộng đồng, nhóm hộ nhận khoán bảo vệ rừng, Hạt Kiểm lâm và chính quyền các xã trên địa bàn. Nhờ đó, nhiều vụ việc vi phạm lâm luật đã được ngăn chặn từ sớm, giảm thiểu đáng kể các hành vi xâm hại đến tài nguyên rừng.

Kết quả tích cực trong công tác tuần tra, bảo vệ rừng tại gốc góp phần giữ vững diện tích và chất lượng rừng trên địa bàn. Không những vậy mà còn bảo vệ hệ sinh thái rừng, đảm bảo sinh kế lâu dài cho người dân, đồng thời đóng góp vào mục tiêu phát triển bền vững của địa phương.

Phát triển rừng gắn với sinh kế người dân

Mặc dù còn gặp nhiều khó khăn trong công tác bảo vệ và phát triển rừng như: diện tích quản lý lớn, manh mún, chủ yếu là vùng sâu, vùng xa, giáp ranh biên giới Việt-Lào và các địa phương phụ cận; địa hình hiểm trở, chia cắt trong khi đó biên chế thiếu nhiều so với quy định. Không những vậy, chế độ của Nhà nước đối với lực lượng bảo vệ rừng chưa được quan tâm đúng mức, trang bị công cụ hỗ trợ và phương tiện còn thiếu; nhiệm vụ nặng nề nhưng quyền hạn nhà nước giao trong việc thực thi nhiệm vụ không cao, không có thẩm quyền xử phạt trong công tác quản lý bảo vệ rừng nên đã ảnh hưởng rất lớn đến công tác quản lý bảo vệ rừng của đơn vị.

Đặc biệt, một bộ phận lớn người dân sống dựa vào rừng và đất lâm nghiệp là chủ yếu, ruộng nước ít dẫn đến tình trạng xâm lấn và phá rừng phòng hộ làm nương rẫy trái phép còn khá phổ biến gây ảnh hưởng đến công tác quản lý bảo vệ và phát triển rừng… Do đó, công tác trồng và chăm sóc rừng đã được triển khai đồng bộ, bài bản, hướng tới mục tiêu phát triển rừng bền vững đi đôi với nâng cao sinh kế cho cộng đồng.

Từ số liệu thống kê, năm 2024, Ban quản lý rừng phòng hộ Tương Dương triển khai kế hoạch trồng mới 52,802 ha rừng, trong đó có 23,39 ha là diện tích điều chỉnh từ kế hoạch năm 2022 sang trồng trong năm nay. Đây là một phần trong tổng thể chương trình phát triển rừng phòng hộ trên địa bàn toàn huyện, được lồng ghép trong các chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Cùng với đó, công tác chăm sóc rừng trồng cũng được chú trọng, đảm bảo cây trồng phát triển ổn định, nâng cao tỷ lệ sống và chất lượng rừng. Tính đến nay, tổng diện tích đã được chăm sóc đạt 62,878 ha, trong đó 40,888 ha là rừng trồng năm thứ nhất và 21,99 ha là rừng trồng năm thứ ba. Việc chăm sóc được thực hiện đúng quy trình kỹ thuật, có sự giám sát, hướng dẫn sát sao từ các cán bộ lâm nghiệp địa phương.

Đặc biệt, một bước tiến quan trọng trong công tác quản lý và phát triển rừng năm 2024 là việc hoàn thành phê duyệt hồ sơ thiết kế kỹ thuật, dự toán trồng rừng sản xuất cho các xã trên địa bàn do đơn vị quản lý với tổng diện tích 598,98 ha. Đây là căn cứ pháp lý quan trọng để triển khai các hoạt động trồng rừng trong thời gian tới, đồng thời là nền tảng để thu hút đầu tư và các nguồn lực xã hội hóa vào lĩnh vực lâm nghiệp.

Điểm nhấn trong định hướng phát triển rừng hiện nay là gắn kết chặt chẽ giữa phát triển lâm nghiệp với cải thiện sinh kế người dân, đặc biệt là các hộ đồng bào dân tộc thiểu số sống gần rừng. Các mô hình trồng rừng sản xuất, rừng gỗ lớn, rừng kết hợp dược liệu dưới tán đang được khuyến khích triển khai rộng rãi, giúp người dân vừa có thu nhập ổn định, vừa nâng cao ý thức giữ rừng.