Ô nhiễm không khí tại quận Cầu Giấy và Hà Đông: Thực trạng và giải pháp

Trong những năm gần đây, tình trạng ô nhiễm không khí ở Hà Nội đã trở thành một vấn đề nhức nhối và là mối lo ngại của cả chính quyền và người dân. Các quận trung tâm như quận Cầu Giấy và Hà Đông không phải là ngoại lệ.

Với sự gia tăng nhanh chóng của các phương tiện giao thông, tình trạng xây dựng không kiểm soát và mức độ ô nhiễm từ các nguồn công nghiệp là những nguyên nhân chính khiến chất lượng không khí ở các khu vực này suy giảm nghiêm trọng. Việc này ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng, đặc biệt là đối với nhóm người già, trẻ em và những người có bệnh lý về đường hô hấp.

Ghi nhận của phóng viên Tạp chí Tài nguyên và Môi trường, ngày 17/2, tại một số điểm thuộc quận: Cầu Giấy và Hà Đông chỉ số chất lượng không khí (AQI⁺) được coi là có hại cho sức khỏe, không tốt cho nhóm nhạy cảm. Theo thang đo chỉ số chất lượng không khí đây là mức độ ô nhiễm không khí không lành mạnh cho các nhóm nhạy cảm.

Theo dữ liệu cập nhật lúc 15h21’, ngày 17/2 cho thấy, với chỉ số (AQI⁺) tại Cầu Giấy được ghi nhận ở mức 146 với nồng độ bụi PM2.5 là 54.0 µg/m³. Nồng độ PM2.5 tại Cầu Giấy chất lượng không khí được coi là chưa đạt yêu cầu và ô nhiễm không khí gây ra đối với thành viên của các nhóm nhạy cảm có thể bị ảnh hưởng sức khỏe. Tuyên bố cảnh báo (đối với PM2.5) là trẻ em và người lớn năng động và những người mắc bệnh về đường hô hấp, chẳng hạn như hen suyễn, nên hạn chế hoạt động ngoài trời kéo dài. Đây là mức chất lượng không khí không lành mạnh cho các nhóm nhạy cảm.

Ô nhiễm không khí (AQI⁺) chất lượng không khí tại quận Cầu Giấy

Cầu Giấy là một trong những quận sầm uất và phát triển mạnh mẽ của Hà Nội, đang phải đối mặt với tình trạng ô nhiễm không khí ngày càng gia tăng. Với mật độ dân cư đông đúc, hàng nghìn tòa nhà cao tầng, văn phòng và trung tâm thương mại, khu vực này có số lượng phương tiện giao thông qua lại rất lớn, đặc biệt vào giờ cao điểm.

Ô nhiễm không khí tại Cầu Giấy chủ yếu xuất phát từ

Giao thông: Quận Cầu Giấy có nhiều tuyến đường huyết mạch như Phạm Văn Đồng, Nguyễn Phong Sắc, Trần Duy Hưng. Các tuyến đường này thường xuyên xảy ra ùn tắc, đặc biệt vào giờ cao điểm, tạo ra lượng khí thải khổng lồ từ các phương tiện giao thông. Đặc biệt, các phương tiện cũ, chưa được bảo trì tốt, góp phần làm gia tăng lượng bụi mịn (PM2.5) trong không khí.

Xây dựng và công trình: Với tốc độ đô thị hóa nhanh chóng, quận Cầu Giấy có nhiều công trình xây dựng, đặc biệt là các dự án nhà cao tầng, trung tâm thương mại và các cơ sở hạ tầng. Việc thi công xây dựng phát tán bụi, vật liệu và khí thải, khiến chất lượng không khí giảm sút nghiêm trọng.

Khí thải từ các cơ sở sản xuất: Mặc dù không có nhiều khu công nghiệp trong khu vực, nhưng những cơ sở sản xuất, dịch vụ nhỏ lẻ vẫn hoạt động và thải ra các chất ô nhiễm như CO, NOx, bụi bẩn.

Hậu quả đối với sức khỏe cộng đồng, tình trạng ô nhiễm không khí kéo dài đã ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe người dân. Các bệnh lý về hô hấp như viêm phổi, hen suyễn, bệnh tắc nghẽn phổi mãn tính (COPD) trở nên phổ biến hơn. Nghiên cứu cho thấy mức độ ô nhiễm PM2.5 tại Cầu Giấy thường xuyên vượt mức giới hạn cho phép của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khiến người dân phải đối mặt với các nguy cơ mắc bệnh tim mạch, ung thư phổi, đặc biệt là trẻ em và người cao tuổi.

Tình hình chất lượng không khí, phóng viên ghi nhận tại thời điểm 15h26’, ngày 17/2 cho thấy, với chỉ số (AQI⁺) tại Hà Đông được ghi nhận ở mức 163 với nồng độ bụi PM2.5 là 73.0 µg/m³. Nồng độ PM2.5 tại Hà Đông chất lượng không khí được coi là không khỏe mạnh và ô nhiễm không khí gây ra đối với mọi người đều có thể bắt đầu bị ảnh hưởng về sức khỏe; thành viên của các nhóm nhạy cảm có thể bị ảnh hưởng sức khỏe nghiêm trọng hơn. Tuyên bố cảnh báo (đối với PM2.5) là trẻ em và người lớn năng động và những người mắc bệnh về đường hô hấp, chẳng hạn như hen suyễn, nên tránh hoạt động ngoài trời kéo dài. Đây là mức chất lượng không khí không khỏe mạnh.

Ô nhiễm không khí AQI, chất lượng không khí tại quận Hà Đông

Hà Đông là một trong những khu vực có tốc độ đô thị hóa mạnh mẽ, kéo theo sự gia tăng của các tòa nhà cao tầng, trung tâm thương mại, khu dân cư mới và các công trình xây dựng. Điều này đồng nghĩa với việc nhu cầu sử dụng phương tiện giao thông, cũng như các nguồn phát thải khí ô nhiễm từ các công trình xây dựng và sản xuất tăng lên.

Nguyên nhân gây ô nhiễm không khí tại Hà Đông 

Giao thông: Mặc dù không phải là quận có mật độ giao thông cao như các khu vực trung tâm, nhưng với sự gia tăng nhanh chóng của các khu dân cư và các khu thương mại, Hà Đông đang trở thành một điểm nóng về giao thông. Các tuyến đường chính như Lê Trọng Tấn, Quang Trung, Nguyễn Trãi, và các khu vực gần các ngã tư đều gặp tình trạng ùn tắc, nhất là vào giờ cao điểm. Lượng xe cộ gia tăng dẫn đến sự phát tán của bụi mịn (PM2.5), khí NOx, CO và các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng không khí.

Công trình xây dựng: Hà Đông hiện đang trong quá trình phát triển mạnh mẽ về cơ sở hạ tầng với các dự án lớn như khu đô thị, nhà ở cao tầng, các trung tâm thương mại. Tuy nhiên, quá trình thi công các công trình này lại tạo ra lượng bụi, vật liệu xây dựng và khí thải từ máy móc, khiến không khí tại khu vực này trở nên ô nhiễm. Các hoạt động phá dỡ, đào bới, vận chuyển vật liệu cũng góp phần làm tăng mức độ ô nhiễm.

Khí thải từ các cơ sở sản xuất: Bên cạnh các yếu tố giao thông và xây dựng, các cơ sở sản xuất, đặc biệt là các xưởng nhỏ lẻ, nhà máy chế biến, lò gạch ở một số khu vực của Hà Đông cũng là nguồn gây ô nhiễm không khí. Các cơ sở này thải ra khí độc hại như CO2, NOx và các bụi mịn từ quá trình sản xuất, làm tăng thêm sự ô nhiễm không khí.

Đốt rơm rạ và chất thải nông nghiệp: Do đặc thù nông thôn và ngoại ô, một số khu vực của Hà Đông vẫn còn nông nghiệp. Việc đốt rơm rạ và các chất thải nông nghiệp, đặc biệt vào mùa thu hoạch, là một nguyên nhân lớn gây ra ô nhiễm không khí tại khu vực này. Đây là nguồn phát thải khói và bụi, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người dân.

Hậu quả đối với sức khỏe cộng đồng, tình trạng ô nhiễm không khí kéo dài tại Quận Hà Đông gây ra nhiều tác hại đối với sức khỏe cộng đồng. Các bệnh lý về hô hấp như viêm phổi, hen suyễn, viêm mũi dị ứng, tắc nghẽn phổi mãn tính (COPD) ngày càng trở nên phổ biến hơn. Nhiều người dân, đặc biệt là trẻ em, người già, và những người có tiền sử bệnh tim mạch, dễ dàng gặp phải các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng do chất lượng không khí kém.

Ngoài ra, nghiên cứu cho thấy ô nhiễm không khí còn ảnh hưởng đến các bệnh tim mạch, ung thư phổi và các vấn đề sức khỏe tâm lý. Với sự gia tăng liên tục của các nguồn ô nhiễm, người dân Hà Đông đang phải đối mặt với những nguy cơ tiềm ẩn về sức khỏe.

Các giải pháp cải thiện chất lượng không khí tại Hà Đông, để giảm thiểu tình trạng ô nhiễm không khí và cải thiện chất lượng sống của người dân tại Quận Hà Đông, cần phải có các giải pháp tổng thể và lâu dài từ các cấp chính quyền, các tổ chức xã hội và cộng đồng.

Cải thiện hệ thống giao thông công cộng: Để giảm thiểu ô nhiễm do giao thông, Quận Hà Đông cần đẩy mạnh phát triển hệ thống giao thông công cộng, khuyến khích sử dụng xe điện, xe buýt, xe đạp. Đồng thời, cần xây dựng các tuyến đường mới, các làn đường dành riêng cho xe buýt, giảm bớt tắc nghẽn giao thông vào giờ cao điểm.

Kiểm soát và giám sát các công trình xây dựng: Chính quyền cần áp dụng các biện pháp kiểm tra, giám sát việc tuân thủ các quy định về bảo vệ môi trường đối với các công trình xây dựng. Các công trình cần có các biện pháp giảm bụi như phun nước, bao phủ công trình bằng lưới che và xử lý chất thải đúng quy định. Cần hạn chế tối đa bụi mịn phát tán ra không khí từ các hoạt động xây dựng.

Đẩy mạnh sử dụng năng lượng sạch và công nghệ xanh: Khuyến khích các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất trong quận sử dụng công nghệ sạch, áp dụng quy trình sản xuất giảm thiểu khí thải và bụi. Cần có các quy định khắt khe hơn đối với các nhà máy sản xuất, yêu cầu lắp đặt hệ thống lọc khí, giảm thiểu chất thải ra môi trường.

Chuyển đổi và cải thiện mô hình nông nghiệp: Để giảm ô nhiễm từ việc đốt rơm rạ, cần có các biện pháp tuyên truyền, vận động nông dân chuyển đổi mô hình canh tác. Thay vì đốt rơm rạ, có thể khuyến khích nông dân sử dụng rơm làm phân bón hoặc sử dụng các biện pháp khác để xử lý chất thải nông nghiệp hiệu quả.

Tăng cường ý thức cộng đồng: Người dân cần được nâng cao nhận thức về tác hại của ô nhiễm không khí và các biện pháp phòng tránh. Các chiến dịch tuyên truyền về việc sử dụng phương tiện giao thông công cộng, trồng cây xanh và bảo vệ môi trường sống cần được triển khai mạnh mẽ.

Ô nhiễm không khí tại Quận Hà Đông đang là vấn đề cấp bách, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người dân. Để cải thiện tình trạng này, cần có các giải pháp đồng bộ từ việc phát triển giao thông công cộng, kiểm soát hoạt động xây dựng và sản xuất, đến việc nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo vệ môi trường. Chính quyền và cộng đồng cần chung tay giải quyết vấn đề này để tạo ra một môi trường sống trong lành và bền vững cho người dân Hà Đông trong tương lai.

Theo chỉ số chất lượng không khí (AQI): Các chỉ số chất lượng không khí thường xuyên vượt quá mức khuyến cáo an toàn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Các chỉ số AQI từ 100 đến 200 được coi là "kém", từ 200 đến 300 là "xấu", và trên 300 là "nguy hại".

Theo đó, người dân cần theo dõi chỉ số AQI: Chỉ số chất lượng không khí để có biện pháp bảo vệ sức khỏe, đặc biệt là trong những ngày ô nhiễm nặng. Tích cực sử dụng khẩu trang chống bụi mịn (Khẩu trang chống bụi mịn có thể giúp bảo vệ hệ hô hấp trong môi trường ô nhiễm). Người dân cần hạn chế sử dụng phương tiện cá nhân, cố gắng hạn chế di chuyển bằng xe máy và ô tô trong các khu vực ô nhiễm cao, thay vào đó có thể sử dụng phương tiện công cộng.

Sỹ Tùng