Việt Nam đang nằm trong số 20 quốc gia có lượng rác thải lớn nhất và cao hơn mức trung bình của thế giới. Theo thống kê mỗi ngày cả nước có khoảng 60.000 tấn rác được thải ra môi trường, trong đó chủ yếu là ở các đô thị. Từ ngày 01/01/2025 tất cả các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương bắt buộc phải thực hiện việc phân loại rác tại nguồn đây được xem là một trong những giải pháp quan trọng nhằm giảm áp lực trong khâu thu gom, xử lý rác thải, bảo vệ môi trường. Đồng thời, tận dụng tối đa các thành phần có trong rác thải, áp dụng các phương pháp xử lý phù hợp mang lại lợi ích cho chính chủ nguồn thải từ việc tận dụng chất thải tái chế và phân compost tự chế biến.
.png)
Chất thải rắn sinh hoạt phát sinh từ hộ gia đình, cá nhân được phân loại thành 3 nhóm chất thải chính
Người dân vẫn thường quan niệm, rác thải là những thứ không dùng được nữa thì vứt bỏ, mà không biết có những loại rác sau khi chôn lấp trong đất phải mất hàng trăm năm sau mới có thể phân hủy như: rác hữu cơ, giấy, nhựa, kim loại,…. Với lượng rác thải khổng lồ được thải ra hàng ngày đã trở thành áp lực lớn đối với môi trường tự nhiên và các đơn vị xử lý rác thải. Trong khi đó, các loại rác này có thể tái chế đem lại lợi ích về kinh tế cho con người. Đặc biệt, rác thải còn chứa một lượng lớn chất hữu cơ (ước tính khoảng 50 - 70%), đây sẽ là nguồn nguyên liệu dồi dào để sản xuất phân vi sinh, một loại phân rất tốt cho cây trồng và thân thiện với môi trường.
Từ những lợi ích trên cho thấy việc phân loại rác thải sinh hoạt tại nguồn là vấn đề cần thiết và thiết thực nhất để góp phần bảo vệ môi trường tiết kiệm được tài nguyên; mang lại lợi ích cho chính chủ nguồn thải từ việc tận dụng phế liệu tái chế và phân hữu cơ tự chế biến. Đồng thời, việc phân loại và xử lý rác thải tại nguồn là việc làm hết sức cần thiết, nó sẽ làm giảm tải trọng chất thải rắn đổ về các khu tập trung chôn lấp rác và chúng ta có thể tận thu được nguồn lợi kinh tế lớn từ loại rác thải có thể tái chế và tái sử dụng mà còn bảo vệ môi trường xanh, sạch hơn.
(1).png)
Rác thái rắn sinh hoạt sau phân loại có thể tái chế phục vụ lợi ích của con người
Theo các chuyên gia nhận định để hiện thực hóa chủ trương phân loại rác tại nguồn theo Luật Bảo vệ môi trường 2020 và Nghị định số 45/2022/NĐ-CP, cần tăng cường hơn nữa công tác tuyên truyền để nâng cao ý thức làm thay đổi thói quen của người dân, đồng thời đầu tư mạnh mẽ vào cơ sở hạ tầng. Việc phân loại rác tại nguồn vẫn cần sự hỗ trợ từ chính quyền địa phương, trong việc ban hành các chính sách rõ ràng và cung cấp đầy đủ các phương tiện phục vụ công tác phân loại. Do đó, để đảm bảo tiến độ và chất lượng phân loại rác tại nguồn đúng theo thời gian quy định, cần có những biện pháp cấp bách như: ban hành các hướng dẫn cụ thể về quy trình phân loại rác là cần thiết; Các địa phương cần được cung cấp hướng dẫn chi tiết về định mức, chi phí và quy trình thu gom, xử lý từng loại rác, giúp họ có cơ sở để triển khai đồng bộ và thống nhất.
Bên cạnh đó, việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng thu gom và xử lý rác cần được ưu tiên. Đối với các thành phố lớn cần trang bị đầy đủ các trạm trung chuyển, phương tiện vận chuyển riêng cho từng loại rác, và các nhà máy xử lý tái chế chất thải hữu cơ và rác thải nhựa để đảm bảo quy trình từ thu gom đến xử lý diễn ra hiệu quả.
Rác thải sinh hoạt chưa qua phân loại sẽ là áp lực đối với những nơi quy hoạch chôn lấp và xử lý rác
Ngoài ra, cần có những chính sách, ưu đãi về nguồn vốn với các dự án về môi trường và tạo điều kiện hơn nữa để các chuyên gia, các nhà khoa học trong nước nghiên cứu, ứng dụng các công nghệ xử lý rác thải thành điện năng hay tái chế rác thành các vật liệu thân thiện với môi trường. Đồng thời, có hướng dẫn cụ thể để các địa phương có thể thực hiện thành công các dự án, nhà máy xử lý, tái chế rác, góp phần vào công cuộc bảo vệ môi trường.
Bên cạnh đó, tăng cường sự hợp tác của các DN và tổ chức xã hội trong việc hỗ trợ kinh phí, cung cấp các công nghệ và phương pháp xử lý rác hiệu quả. Các doanh nghiệp có thể tài trợ cho các chương trình phân loại rác hoặc hợp tác với chính quyền để phát triển các nhà máy tái chế chất thải. Chính quyền cũng có thể đưa ra các chính sách ưu đãi cho các doanh nghiệp tham gia vào hoạt động này, giúp giảm tải cho hệ thống xử lý rác công cộng.
Theo TS. Hoàng Dương Tùng, trước đây nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường (cũ) từng đưa ra nhận định: Phân loại rác tại nguồn là chính sách thể hiện quyết tâm của cả chúng ta trong việc quản lý rác, coi rác là tài nguyên kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh. Đồng thời khẳng định, nếu chúng ta làm tốt công tác phân loại rác thải sinh hoạt thì chính rác thải tạo ra kinh tế. Đây chính là biểu hiện của xã hội văn minh, con người bảo vệ môi trường nhưng đồng thời vẫn phát triển kinh tế.
Cũng luận bàn về việc này, mới đây tại Diễn đàn “Phụ nữ tiên phong phát triển kinh tế tuần hoàn”, ThS. Lê Thị Minh Ánh, chuyên gia Cục Kiểm soát ô nhiễm môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường), đã đưa ra quan điểm đối với những “Quy định trong công tác quản lý, phân loại chất thải rắn sinh hoạt theo Luật Bảo vệ Môi trường 2020”. Theo ThS. Lê Thị Minh Ánh: Cần coi chất thải là tài nguyên với mục tiêu tận dụng tối đa giá trị của các sản phẩm thải bỏ và thúc đẩy một nền kinh tế tuần hoàn cho sự phát triển bền vững. Theo đó, mọi chất thải đều được nghiên cứu để tái chế và xử lý theo phương thức phù hợp nhằm giảm thiểu tối đa chất thải phải xử lý ra môi trường, tiến tới một xã hội không còn chất thải. Ưu tiên trong quản lý chất thải rắn (CTR), tận dụng tối đa giá trị chất thải rắn, sản phẩm thải bỏ để giảm khai thác tài nguyên thiên nhiên, giảm tác động xấu đến môi trường.
.png)
Tạp chí TN&MT đã tổ chức Diễn đàn “Phụ nữ tiên phong phát triển kinh tế tuần hoàn” cùng chung tay tuyên truyền phân loại rác thải sinh hoạt theo đúng quy định của Luật BVMT 2020
Nguyên tắc này dựa trên thứ tự ưu tiên từ giảm thiểu tới tái sử dụng sản phẩm thải bỏ, hoặc sửa chữa, nâng cấp để kéo dài thời gian sử dụng, tận dụng thành phần, linh kiện thải,… Theo đó, CTR được chia thành chất thải rắn có khả năng tái sử dụng, tái chế (không phải chi trả chi phí thu gom, vận chuyển); chất thải thực phẩm (được tận dụng, tái chế làm thức ăn chăn nuôi, phân hữu cơ vi sinh) và chất thải rắn sinh hoạt khác.
Cũng theo ThS. Lê Thị Minh Ánh, việc phân loại rác thải tại nguồn chậm nhất là trước này 31/12/2024. Bộ Tài nguyên và Môi trường đã ban hành Hướng dẫn kỹ thuật về phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại Công văn số 9368/BTNMT-KSONMT về việc hướng dẫn kỹ thuật về phân loại chất thải rắn sinh hoạt.
Khẳng định về lợi ích khi phân loại CTRSH, ThS. Lê Thị Minh Ánh cho rằng, cần tận dụng tối đa các thành phần có trong rác thải, áp dụng các phương pháp xử lý phù hợp với từng loại rác thải để tiết kiệm tài nguyên, chi phí cho xử lý chất thải; tiết giảm lượng chất thải phải xử lý; mang lại lợi ích cho chính chủ nguồn thải từ việc tận dụng chất thải tái chế và phân compost tự chế biến; góp phần giảm thiểu ô nhiễm môi trường với việc giảm lưu lượng và nồng độ của nước rỉ rác, giảm lượng khí metan gây hiệu ứng nhà kính tại các bãi chôn lấp; giảm diện tích chôn lấp; góp phần giảm thiểu tổng lượng chất thải trong cộng đồng thải ra môi trường nhằm giảm tải cho môi trường, tiết kiệm chi phí thu gom, vận chuyển, xử lý; Góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo vệ và sử dụng hợp lý tài nguyên và môi trường.
Kiều Vượng
Chuyển đổi số như một cuộc đua marathon, Việt Nam chỉ có hai lựa chọn, tận dụng cơ hội phát triển nhanh hoặc tụt hậu. Trong cuộc chạy đua này, fintech dù bắt đầu từ con số 0 nhưng lại có nhiều dư địa để phát triển, cùng hợp sức với ngân hàng...
Sau những giải pháp công nghệ xanh (Kỳ 1) và các mô hình ứng dụng thực tiễn từ phòng thí nghiệm tới doanh nghiệp (Kỳ 2), bức tranh toàn cảnh về nông nghiệp Việt Nam tại Hội nghị Khoa học Công nghệ Bảo quản, Chế biến Nông lâm Thủy sản và Cơ giới hóa Nông nghiệp Toàn quốc năm 2025 còn được tô đậm bởi một mảng màu không thể thiếu, đó là cơ giới hóa nông nghiệp. Đây là nền tảng để giảm tổn thất sau thu hoạch, gia tăng năng suất, tiết kiệm chi phí và tiến tới nông nghiệp hiện đại, thông minh và bền vững.
Lộ trình loại bỏ sản phẩm nhựa sử dụng một lần tại Việt Nam được khởi động từ Luật Bảo vệ môi trường 2020 và cụ thể hóa tại Nghị định 08/2022/NĐ-CP. Chỉ thị 20/CT-TTg (12/7/2025) yêu cầu triển khai quyết liệt các giải pháp ngăn chặn ô nhiễm môi trường, trong đó có thí điểm không sử dụng đồ nhựa dùng một lần trong các nhà hàng, khách sạn, quán ăn tại khu vực Vành đai 1 Hà Nội từ Quý IV/2025.
Kinh tế tuần hoàn (KTTH) là xu hướng tất yếu nhằm ứng phó với khủng hoảng tài nguyên, biến đổi khí hậu và nâng cao chất lượng tăng trưởng bền vững. Kinh tế tuần hoàn tổ chức lại mô hình sản xuất, tiêu dùng theo hướng giảm khai thác tài nguyên, kéo dài vòng đời sản phẩm và tái tạo giá trị từ chất thải.
Trong khuôn khổ Hội thảo “Mô hình Kinh tế tuần hoàn: Hiệu quả cho Doanh nghiệp và Môi trường” do Tạp chí Nông nghiệp và Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) tổ chức vào sáng ngày 22/7/2025, PGS.TS. Nguyễn Đình Thọ - Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách Nông nghiệp và Môi trường - đã đề cập toàn diện đến vai trò, cơ hội và thách thức của kinh tế tuần hoàn (KTTH) trong chiến lược phát triển bền vững của Việt Nam. Trong bối cảnh khủng hoảng tài nguyên, biến đổi khí hậu và áp lực thực hiện cam kết phát thải ròng bằng “0” đến năm 2050, KTTH được nhìn nhận không chỉ là một mô hình kinh tế mới, mà còn là lựa chọn chiến lược nhằm nâng cao chất lượng tăng trưởng, tái cấu trúc nền kinh tế và tạo dựng một tương lai xanh, bao trùm và thích ứng với các xu hướng toàn cầu.
Theo số liệu từ Bộ Tài nguyên và Môi trường (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường), mỗi ngày cả nước phát sinh khoảng 67.000 tấn rác thải sinh hoạt, trong đó phần lớn vẫn đang được xử lý theo phương pháp chôn lấp - vừa tốn diện tích, vừa gây ô nhiễm môi trường và hoàn toàn đi ngược lại với nguyên lý của mô hình kinh tế tuần hoàn.
