Sáng kiến “Giảm thiểu rác thải nhựa – Lan tỏa lối sống xanh” do Ủy ban MTTQ phường Hoà Bình khởi xướng trở thành điểm sáng, góp phần giảm rác thải và xây dựng nếp sống thân thiện môi trường.
Bắt đầu từ tháng 10, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) phường Hòa Bình (Phú Thọ) triển khai mô hình “Giảm thiểu rác thải nhựa – Lan tỏa lối sống xanh”. Đó không chỉ là một chương trình môi trường thông thường, mà là nỗ lực thay đổi thói quen sinh hoạt đã ăn sâu trong từng khu dân cư – từ chợ, trường học, đến từng bữa cơm gia đình.
Tại buổi ra mắt mô hình, bà Đinh Thị Thu Hiền – Chủ tịch Ủy ban MTTQ phường Hòa Bình cho biết: “Mỗi người đều có thể thay đổi thói quen của mình. Và khi cả cộng đồng cùng hành động, môi trường sẽ được hồi sinh từ những điều nhỏ nhất.
Từ sau lễ ra mắt, phong trào hạn chế sử dụng túi nilon, chai nhựa dùng một lần nhanh chóng lan ra các tổ dân phố. Mỗi khu dân cư đều có tổ tự quản “Không rác nhựa”, các buổi họp dân không còn chỉ để bàn chuyện vệ sinh mà đã trở thành nơi chia sẻ mẹo tái chế, cách ủ phân hữu cơ, hoặc sáng kiến tận dụng rác thải thành vật dụng hữu ích.
Thay đổi nhỏ – hiệu quả lớn
Trước kia, các khu vực chợ thuộc phường Hòa Bình luôn là “điểm nóng” của túi nilon. Hàng trăm lượt mua bán mỗi ngày đồng nghĩa với hàng trăm chiếc túi nilon bị vứt đi chỉ sau vài phút sử dụng. Thế nhưng, ngay sau khi mô hình được phát động và tuyên truyền, quang cảnh chợ đã khác.
Bà Nguyễn Thị Tuyết, tiểu thương bán rau tại chợ Phương Lâm, vui vẻ nói: “Ban đầu khi nghe tin chương trình được phát động, tôi thấy phiền phức lắm, khách không quen, mình cũng ngại. Nhưng nghĩ lại, nếu ai cũng mang giỏ đi chợ, tôi lại đỡ được khoản mua túi nilon, khu vực buôn bán lại sạch sẽ hơn thì tại sao tôi lại không hưởng ứng. Các bà con buôn bán bắt đầu thi nhau gấp túi giấy thay thế cho túi nilon, đẹp và sạch hơn nhiều”.
Không chỉ chợ, nhiều quán cà phê, cửa hàng tạp hóa trên địa bàn cũng đồng loạt treo biển “Nói không với ống hút nhựa”, “Từ chối cốc xốp, túi nilon dùng một lần”. Mỗi sáng, đoàn viên thanh niên phát túi sinh học, Hội Phụ nữ tổ chức “Ngày thứ Sáu xanh” đi vận động từng nhà. Trẻ em ở trường được hướng dẫn phân loại rác, còn người cao tuổi thì tự nguyện trồng cây trước ngõ. Lối sống xanh không còn là khẩu hiệu, mà trở thành thói quen sống hàng ngày.
Điều khiến mô hình ở Hòa Bình khác biệt không chỉ là cách làm, mà là hướng tới việc duy trì đều đặn. Không tuyên truyền dàn trải, MTTQ phường chọn hướng “làm thật, giám sát thật”. Mỗi khu dân cư đều có sổ theo dõi hoạt động bảo vệ môi trường, ghi nhận hộ gia đình nào phân loại rác đúng, ai còn dùng túi nilon, hộ nào làm tốt được biểu dương tại khu dân cư.
Bà Đinh Thị Thu Hiền chia sẻ: “Khi người dân thấy việc mình làm được ghi nhận, họ vui và tiếp tục duy trì. Mô hình chỉ thành công khi cộng đồng tự vận hành, chứ không thể dựa vào phong trào ngắn hạn”.
Nhấn mạnh bảo vệ môi trường là nền tảng để phát triển lâu dài, Đại biểu Thạch Phước Bình - Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Long cho rằng cần có đột phá về tư duy phát triển, chuyển từ tăng trưởng theo số lượng sang tăng trưởng “chất lượng - xanh - bao trùm” và môi trường phải trở thành thước đo năng lực điều hành quốc gia.
Phân loại rác thải tại nguồn, hành động đơn giản nhưng ý nghĩa vô cùng to lớn. Bởi, lợi ích về kinh tế mang lại cho cộng đồng từ việc tận dụng số lượng lớn rác hữu cơ trong chất thải sinh hoạt để phục vụ nuôi, trồng... và tái chế.
Phát biểu tại Lễ phát động Chương trình “Vì một Việt Nam xanh” năm 2025, Chủ tịch UBND phường Phúc Yên (tỉnh Phú Thọ) Nguyễn Tiến Thông nhấn mạnh, mỗi người dân Phúc Yên sẽ là một “đại sứ xanh”, cùng lan tỏa tinh thần sống xanh, hành động xanh, góp phần xây dựng đô thị “xanh - sạch - đẹp và đáng sống”.
Với quyết tâm phát triển xanh, “không đánh đổi môi trường lấy phát triển kinh tế”, nhiều nơi từng là “điểm nóng” ô nhiễm môi trường như Mẫn Xá (xã Văn Môn), Đại Bái (xã Gia Bình), Phong Khê (phường Võ Cường)… của tỉnh Bắc Ninh nay bầu trời đã trong xanh, không khí đã mát lành, đường sá đã sạch đẹp hơn rất nhiều. Điểm “nóng” ô nhiễm môi trường đang “hạ nhiệt”, giúp môi trường sống của người dân đang được nâng lên rõ rệt.
Đảm nhận nhiệm vụ tưới tiêu cho hơn 3.500 ha đất nông nghiệp ở Hưng Yên, Hà Nội và Bắc Ninh, Trạm bơm Như Quỳnh do Xí nghiệp khai thác công trình thuỷ lợi Như Quỳnh vận hành (Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thuỷ lợi Nam Đuống) đóng vai trò then chốt trong hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải. Thế nhưng, nhiều năm qua, nguồn nước từ sông Kim Sơn chảy về trạm liên tục bị ô nhiễm nặng, khiến sản xuất nông nghiệp và môi trường nông thôn đối diện với nhiều rủi ro. Vấn đề này đang trở thành thách thức lớn, đòi hỏi sự phối hợp mạnh mẽ từ các cấp, ngành và địa phương.
Trong hành trình bảo vệ môi trường sống, đội ngũ những nhà báo đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao nhận thức cộng đồng, lan tỏa các mô hình xanh thông qua các bài viết, tin tức, phóng sự. Trong đó có nhiều nhà báo nữ, những người đã và đang góp phần không nhỏ để mang đến những thông tin nhanh, chính xác, kịp thời đến với công chúng.
