Quy hoạch tài nguyên nước hướng đến sử dụng nguồn nước hiệu quả

Thứ bảy, 2/10/2021, 08:55 (GMT+7)
logo Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà và Thứ trưởng Lê Công Thành vừa chủ trì cuộc họp trực tuyến nghe các đơn vị báo cáo tình hình triển khai công tác quy hoạch tài nguyên nước. Tham dự cuộc họp có các đơn vị: Cục Quản lý tài nguyên nước; Trung tâm Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước quốc gia, Viện Khoa học tài nguyên nước và các đơn vị liên quan trực thuộc Bộ.

Quy hoạch tài nguyên nước hướng đến sử dụng nguồn nước hiệu quả

Ảnh minh họa       

Báo cáo tại cuộc họp, Cục trưởng Cục Quản lý tài nguyên nước (TNN) Châu Trần Vĩnh cho biết, theo Quyết định số 1977/QĐ-BTNMT, lĩnh vực TNN từ nay đến năm 2025 sẽ triển khai thực hiện lập 15 quy hoạch, giao cho 3 đơn vị thực hiện. Trong đó, Cục Quản lý TNN triển khai thực hiện lập 5 quy hoạch: Quy hoạch TNN (quốc gia); Quy hoạch tổng thể điều tra cơ bản TNN. Quy hoạch tổng hợp LVS gồm: LVS Ba, Vu Gia - Thu Bồn và LVS Đồng Nai. Trung tâm Quy hoạch và Điều tra TNN quốc gia thực hiện lập 8 quy hoạch tổng hợp LVS gồm: Bằng Giang - Kỳ Cùng; Srêpôk; Sê San; Hồng - Thái Bình; Cửu Long; sông Mã; sông Cả; Kôn - Hà Thanh. Viện Khoa học TNN triển khai thực hiện lập 2 quy hoạch tổng hợp LVS gồm: LVS Hương; Trà Khúc. Riêng về lập quy hoạch TNN thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 tại Quyết định số 1748/QĐ-TTg, Bộ TN&MT đã phê duyệt chi tiết nội dung, dự toán dự án “Lập quy hoạch TNN thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050” tại Quyết định số 1234/QĐ-BTNMT.

Thời gian tới, Cục sẽ phối hợp với các đơn vị, cơ quan liên quan và đặc biệt là Tổ chức cộng tác vì nước của Ôtxtrâylia để thực hiện các nội dung cụ thể như sau: Đánh giá hiện trạng khai thác, SDN: Đang thực hiện đánh giá hiện trạng khai thác, sử dụng nước (SDN) theo 63 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, theo 13 LVS lớn và các LVS ven biển. Đánh giá hiện trạng và diễn biến TNN theo kỳ quy hoạch, hiện tại, Cục đã phối hợp với các đơn vị hoàn thành việc đánh giá hiện trạng TNN trên theo 13 LVS lớn và các LVS ven biển. Ngoài ra, Cục đang xây dựng mô hình dự báo TNN theo kịch bản BĐKH (theo dự thảo kịch bản BĐKH do Viện KTTV&BĐKH cung cấp) trên các LVS. Đánh giá nhu cầu SDN: Trên cơ sở báo cáo của các địa phương, quy hoạch của các ngành, các địa phương, Cục đang phối hợp với các đơn vị dự báo nhu cầu SDN của các ngành trên các LVS. Ngoài ra, Cục đã ký hợp đồng với Trung Tâm tư vấn, đào tạo và Dịch vụ TN&MT thuộc Viện Chiến lược Chính sách TN&MT và đang triển khai các nội dung đánh giá môi trường song song với triển khai lập Quy hoạch; xác định các vấn đề về TNN và các định hướng phát triển KT - XH trong các kỳ quy hoạch trên các LVS trên toàn quốc. Xác định quan điểm, mục tiêu của quy hoạch đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 phục vụ phát triển KT-XH.

Định hướng điều hòa, phân phối, khai thác, sử dụng, bảo vệ TNN; phòng, chống và khắc phục hậu quả tác hại do nước gây ra trên các LVS toàn quốc; xác định yêu cầu chuyển nước giữa các LVS; xác định các công trình điều tiết, khai thác, sử dụng nguồn nước quy mô lớn; xác định thứ tự ưu tiên lập quy hoạch tổng hợp TNN trên các LVS.

Đối với Quy hoạch tổng thể điều tra cơ bản TNN, Bộ đã trình Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Quy hoạch tổng thể điều tra cơ bản TNN đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 tại Tờ trình số 08/TTr-BTNMT. Hiện, đang chờ ý kiến phản hồi của Văn phòng Chính phủ để hoàn thiện.

Liên quan đến lập các Quy hoạch tổng hợp LVS liên tỉnh, nguồn nước liên tỉnh đối với 6 LVS, hiện nay, đơn vị đang triển khai thực hiện lập quy hoạch cho 6 LVS, trong đó có 3 quy hoạch phải trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt trong năm 2021 (Bằng Giang - Kỳ Cùng, Sê San và Srêpôk) và 3 quy hoạch dự kiến trình trong năm 2022 (Hồng - Thái Bình, Cửu Long và Đồng Nai). Đối với việc xây dựng nhiệm vụ lập Quy hoạch tổng hợp LVS đối với 7 LVS còn lại, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Bộ trưởng Trần Hồng Hà, Thứ trưởng Lê Công Thành trong năm 2020, Trung tâm Quy hoạch và Điều tra TNN quốc gia, Cục Quản lý TNN, Viện Khoa học TNN được giao xây dựng nhiệm vụ lập quy hoạch đã hoàn thiện hồ trình Bộ xem xét phê duyệt.

Phát biểu tại cuộc họp, Bộ trưởng Trần Hồng Hà đánh giá cao Cục Quản lý TNN và các đơn vị có liên quan đã có sự phối hợp chặt chẽ trong công tác xây dựng các quy hoạch, đặc biệt là quy hoạch TNN quốc gia. Đây là nhiệm vụ quan trọng để tạo dựng vị thế của Bộ TN&MT đối với sứ mệnh quản lý, bảo vệ nguồn tài nguyên quan trọng này của đất nước. Với kỳ vọng đó, Bộ trưởng đề nghị các đơn vị cần thuyết minh rõ cơ sở khoa học để thực hiện quy hoạch, hình dung rõ các sản phẩm được phê duyệt. Quy hoạch phải thể hiện rõ tầm chiến lược lâu dài, là cơ sở khoa học quan trọng cho các quy hoạch phát triển KT-XH của các địa phương dựa trên khả năng cung của nguồn nước tại mỗi địa phương, mỗi khu vực.

Bộ trưởng cũng cho rằng, với hơn 60% lượng nước của nước ta phụ thuộc vào nguồn nước ngoại sinh nên sẽ rất thiếu số liệu điều tra cơ bản về TNN. Do vậy, các đơn vị cần bàn giải pháp, tận dụng các nguồn số liệu trong nước và quốc tế để có đủ số liệu phục vụ cho công tác xây dựng quy hoạch TNN. Xây dựng quy hoạch TNN phải phù hợp với quy hoạch tổng thể quốc gia, bảo đảm tính liên kết tổng thể trên phạm vi từng vùng, từng LVS; liên kết với các ngành SDN khác nhau để phát triển bền vững, khai thác, sử dụng TNN tiết kiệm, hiệu quả, tổng hợp và đa mục tiêu.

Thứ trưởng Lê Công Thành đề nghị, Cục Quản lý TNN tổng hợp nhu cầu dữ liệu của các đơn vị liên quan để đảm bảo dữ liệu đầu cho công tác xây dựng các quy hoạch TNN. Quy hoạch TNN chính là “xương sống” để thực hiện tốt công tác quản lý TNN, do vậy, các đơn vị cần tập trung nguồn lực, hoàn thành sớm các nhiệm vụ được giao để cung cấp dữ liệu đầu vào cho các bộ, ngành, địa phương làm các quy hoạch liên quan. Trong quá trình xây dựng các quy hoạch TNN cần tính toán các kịch bản về TNN, xác định mối quan hệ giữa quy hoạch TNN với các quy hoạch khác để thống nhất, hài hòa lợi ích SDN giữa các đối tượng SDN; phân vùng quy hoạch bảo đảm quản lý tổng hợp TNN theo LVS; thích ứng với tác động của BĐKH và nước biển dâng.

 

Theo Quyết định số 1748/QĐ-TTg về việc phê duyệt Nhiệm vụ lập quy hoạch TNN thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, phạm vi của quy hoạch bao gồm toàn bộ phạm vi các LVS thuộc phần diện tích đất liền và một số đảo trên lãnh thổ Việt Nam. Đối tượng của quy hoạch bao gồm: Nước mặt, nước dưới đất.

Quan điểm lập quy hoạch TNN phải đảm bảo yêu cầu TNN được phát triển bền vững, khai thác, sử dụng tiết kiệm, hiệu quả, tổng hợp và đa mục tiêu. Quy hoạch TNN theo phương thức tổng hợp, thống nhất trên toàn quốc và vùng kinh tế, theo LVS và có sự điều hòa, phân phối phù hợp giữa các LVS. Quy hoạch TNN phải đảm bảo an ninh nguồn nước quốc gia, ưu tiên cấp nước cho sinh hoạt.

Nguyên tắc lập quy hoạch TNN là phù hợp với Quy hoạch tổng thể quốc gia, quy hoạch không gian biển quốc gia, quy hoạch sử dụng đất quốc gia, Chiến lược phát triển bền vững Việt Nam, chủ trương, đường lối, chính sách, định hướng phát triển KT-XH, định hướng, chiến lược phát triển ngành TN&MT, chiến lược quốc gia về phòng, chống thiên tai; bảo đảm tính liên kết tổng thể trên phạm vi từng vùng, từng LVS, nhóm LVS; đảm bảo tính đồng bộ về phạm vi, thời kỳ quy hoạch, thứ tự ưu tiên và khả năng đáp ứng nguồn lực theo các giai đoạn,...

 

THANH TRẦN

          Cục Quản lý Tài nguyên nước