Là địa phương có mạng lưới sông ngòi dày đặc là một lợi thế cho tài nguyên nước của tỉnh Thái Bình trong phát triển kinh tế xã hội. Tuy nhiên, để quản lý và khai thác hiệu quả nguồn tài nguyên nước cũng cần quá trình và sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị trên địa bàn tỉnh.
Theo Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Thái Bình, về tài nguyên nước địa phương này có lợi thế mạng lưới sông ngòi dày đặc, được bao bọc bởi các sông: sông Hồng, sông Luộc, sông Hóa. Chạy giữa tỉnh là sông Trà Lý, chia tỉnh Thái Bình thành hai khu: Khu Bắc và khu Nam. Các sông này tạo thành 5 cửa sông lớn: Ba Lạt, Lân, Trà Lý, Diêm Hộ, Thái Bình. Ngoài ra, Thái Bình còn có hệ thống sông nội đồng chằng chịt, làm nhiệm vụ tưới tiêu cho đồng ruộng và sinh hoạt của người dân. Đây là một lợi thế cộng hưởng với các thế mạnh khác của tỉnh trong việc phát triển kinh- tế xã hội. Hiện, toàn tỉnh có 81 công trình khai thác, sử dụng tài nguyên nước được cấp phép hoạt động.
Các sông kênh nội đồng được phân cấp theo Quyết định số: 05/2021/QĐ-UBND Ban hành Quy định Phân cấp quản lý công trình thủy lợi và Phạm vi vùng phụ cận công trình thủy lợi khác trên địa bàn tỉnh Thái Bình. Theo đó, UBND tỉnh quản lý các công trình thủy lợi gồm: Kênh chính, kênh cấp 1, kênh cấp 2, cống nội đồng, cống dưới đê, trạm bơm. Các công trình thủy lợi nhỏ hơn do UBND huyện, thành phố quản lý. Về đặc điểm hệ thống sông kênh được chia toàn vùng thành 2 hệ thống khu vực phía Bắc và khu vực phía Nam.
.jpg)
Từ lợi thế đó, đòi hỏi công tác quản lý, giám sát việc khai thác, sử dụng tài nguyên nước phải sát sao. Do vậy, lĩnh vực tài nguyên nước được UBND tỉnh Thái Bình và Sở Tài nguyên và Môi trường luôn đảm bảo đúng Luật Tài nguyên nước và các văn bản, thông tư của Bộ Tài nguyên và Môi trường. Đơn cử, quy định cụ thể về phạm vi hoạt động trong Giấy phép khai thác, sử dụng tài nguyên nước và đảm bảo theo quy định tại Thông tư số: 17/2021/TT-BTNMT ngày 14/10/2021 của Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định về giám sát khai thác, sử dụng tài nguyên nước. Hàng năm, trước ngày 30/01 của năm tiếp theo, Sở Tài nguyên và Môi trường đều có công văn đôn đốc các chủ giấy phép thực hiện việc báo cáo về tình hình khai thác, sử dụng tài nguyên nước của năm trước,…
Với vai trò là cơ quan chuyên môn tham mưu, giúp việc cho UBND tỉnh, thực hiện công tác quản lý tài nguyên và môi trường trên địa bàn tỉnh, thời gian qua, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Thái Bình đã chú trọng quản lý sử dụng tài nguyên nước, đem lại hiệu quả thiết thực. Kịp thời có các văn bản gửi UBND cấp huyện, xã trên địa bàn rà soát, đôn đốc các tổ chức, cá nhân có hoạt động khai thác, sử dụng nước thực hiện việc lập hồ sơ đề nghị cấp giấy phép theo quy định. Tham mưu cho UBND tỉnh tổ chức triển khai công tác thẩm định, cấp giấy phép khai thác, sử dụng tài nguyên nước cho các tổ chức, cá nhân có nhu cầu, thuộc trường hợp phải cấp giấy phép theo quy định của pháp luật trên toàn tỉnh; đồng thời, rà soát, hoàn thành hồ sơ dự án lập danh mục và bản đồ phân vùng hạn chế khai thác nước ngầm trên địa bàn tỉnh, trình UBND tỉnh phê duyệt.
.jpg)
Hệ thống sông ngòi dày đặc là một lợi thế về tài nguyên nước của tỉnh Thái Bình
Tuy nhiên, công tác quản lý tài nguyền nước cũng còn nhiều bất cập, qua khảo sát cho thấy chưa có sự phối hợp chặt chẽ, đồng bộ giữa cơ quan quản lý tài nguyên nước với các sở, ngành liên quan. Đối tượng, phạm vi quản lý là chưa rõ ràng, cụ thể: Chưa làm rõ được đối tượng quản lý về nguồn nước và công trình thủy lợi giữa lĩnh vực tài nguyên nước và thủy lợi dẫn đến chồng chéo trong quá trình thực thi. Các tổ chức đã được cấp phép và UBND cấp huyện, xã chưa thực hiện hết trách nhiệm bảo hộ vùng vệ sinh khu vực lấy nước sinh hoạt.
Ông Nguyễn Văn Nho, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Thái Bình cho biết, để làm tốt công tác quản lý và khai thác hiệu quả, bền vững tài nguyền nước, thời gian tới, ngoài việc tham mưu giúp việc cho UBND tỉnh, Sở tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền rộng rãi văn bản, quy định về công tác giám sát tài nguyên nước tới các tổ chức, cá nhân có hoạt động khai thác, sử dụng tài nguyên nước. Thanh tra, kiểm tra giám sát các hoạt động khai thác, sử dụng tài nguyên nước. Đồng thời, phối hợp cơ quan thuế để đối chiếu số liệu kê khai sản lượng khai thác, trường hợp sai khác yêu cầu tổ chức, cá nhân giải trình chi tiết.
Nhất Nam
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, thiếu nước và ô nhiễm gia tăng, việc quản lý tài nguyên nước đòi hỏi không chỉ là con người và chính sách, mà cần thêm một yếu tố quyết định: dữ liệu và công nghệ. Với quyết tâm chuyển đổi số toàn diện, Cục Quản lý tài nguyên nước đang xây dựng nền móng cho một nền quản trị thông minh, nơi mỗi quyết định về tài nguyên nước được hậu thuẫn bởi dữ liệu thời gian thực, hệ thống phân tích dự báo và nền tảng ra quyết định dựa trên công nghệ số.
Xây dựng thể chế hiện đại, cắt giảm thủ tục hành chính, phân cấp mạnh mẽ cho địa phương là những nền tảng quan trọng để ngành tài nguyên nước bước vào giai đoạn quản trị mới, hiệu lực, hiệu quả và lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm.
Trong bối cảnh thời tiết cực đoan, khô hạn kéo dài, thách thức từ biến đổi khí hậu và nhu cầu sử dụng nước ngày một gia tăng, việc chủ động điều hòa, phân bổ nguồn nước không còn là giải pháp tình thế, mà đã trở thành yêu cầu cấp thiết cho an ninh nguồn nước quốc gia. Sáu tháng đầu năm 2025, Cục Quản lý tài nguyên nước (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã triển khai hàng loạt giải pháp điều tiết linh hoạt, dựa trên dữ liệu thời gian thực, mang lại hiệu quả rõ rệt trong cấp nước hạ du, kiểm soát dòng chảy và quản lý tài nguyên bền vững.
Tài nguyên nước, một trong những yếu tố sống còn của sự sống trên Trái đất đang đứng trước những thách thức to lớn. Suy giảm chất lượng nước, cạn kiệt nguồn nước ngọt, khai thác quá mức, ô nhiễm do công nghiệp và sinh hoạt,… là những mối nguy hại ngày càng nghiêm trọng, không chỉ ở quy mô địa phương mà đã mang tính toàn cầu.
Hiện nay, hệ thống thủy lợi Bắc Hưng Hải và sông Nhuệ mỗi ngày có hàng triệu m3 nước thải từ sinh hoạt, làng nghề, cơ sở sản xuất xả vào gây ô nhiễm nguồn nước.
Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho rằng, sử dụng hợp lý tài nguyên nước là yếu tố then chốt trong việc nâng cao hiệu quả nuôi trồng thủy sản.
