Khẳng định sự đồng hành với Chính phủ Việt Nam trong các hoạt động quản lý hiệu quả vòng đời nhựa, giảm thiểu ô nhiễm chất thải nhựa, Tổ chức quốc tế về Bảo tồn thiên nhiên tại Việt Nam Nam (WWF - Việt Nam) đã luôn phối hợp, hỗ trợ, cung cấp các thông tin, tài liệu kỹ thuật để phái đoàn Việt Nam tham gia xây dựng Thỏa thuận Toàn cầu về Ô nhiễm nhựa từ tháng 3/2022 đến nay.
Ông Phạm Mạnh Hoài: Ngày 16/08/2021, Thủ tưởng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1407/QĐ-TTg về việc phê duyệt Đề án Việt Nam chủ động chuẩn bị và tham gia xây dựng Thỏa thuận toàn cầu về ô nhiễm nhựa đại dương. Ngày 15/04/2023, Văn phòng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 2600/VPCP-QHQT về Đề án tham gia đàm phán Thỏa thuận Toàn cầu về Ô nhiễm nhựa; qua đó đồng ý chủ trương Việt Nam tham gia đàm phán Thỏa thuận theo thông báo của Chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP), ủy quyền Lãnh đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường (Bộ TN&MT) làm Trưởng đoàn đàm phán, chủ trì, phối hợp với Bộ, cơ quan liên quan xây dựng phương án và tiến hành đàm phán.
Việc phê duyệt 2 Đề án nêu trên đã và đang giúp Việt Nam chuẩn bị đầy đủ điều kiện về nguồn nhân lực, thông tin, dữ liệu phục vụ cho việc chủ động, tích cực chuẩn bị và tham gia đàm phán vào một Thỏa thuận toàn cầu cấp Liên Hợp Quốc về phòng chống ô nhiễm nhựa xuyên suốt vòng đời nhựa, nhằm bảo đảm quyền và lợi ích, nâng cao năng lực quốc gia trong việc phòng, chống ô nhiễm nhựa nói chung, bao gồm ô nhiễm rác nhựa đại dương.
Và như chúng ta đã biết, tiếp theo quyết định mang tính lịch sử của Hội đồng LHQ trong việc thông qua Nghị quyết chấm dứt ô nhiễm nhựa (tại kỳ họp UNEA 5.2 tại Nairobi, Kenya vào tháng 3/2022), Dự thảo số 0 của Hiệp ước đã được công bố vào ngày 4/9/2023. Dự thảo đã hình thành được tên gọi kỹ thuật đầu tiên của Hiệp ước; bao hàm những nội dung được tích hợp từ những kết quả và tổng hợp từ đề xuất của 175 quốc gia tham gia vào quá trình đàm phán. Các thành tố của Hiệp ước trong Dự thảo bao gồm nhiều lựa chọn cho các biện pháp toàn cầu; một số chính sách được kêu gọi như các lệnh cấm toàn cầu, yêu cầu thiết kế bắt buộc, các điều khoản về ngư cụ và EPR. Nội dung Dự thảo số 0 sẽ được đàm phán và tiếp tục phát triển tại Hội nghị INC3 diễn ra vào tháng 11/2023 tại Nairobi, Kenya.
Từ năm 2019, WWF -Việt Nam thông qua nguồn lực hỗ trợ từ các chương trình và dự án do WWF - Đức, WWF - Na Uy và WWF - Thuỵ Sĩ tài trợ, cùng mạng lưới chuyên gia WWF quốc tế, đã tích cực hỗ trợ Bộ TN&MT tham gia các hoạt động ủng hộ hình thành Thỏa thuận cũng như chuẩn bị thương thảo, xây dựng các thành tố của Thỏa thuận. Các hoạt động hợp tác hỗ trợ của WWF bao gồm nâng cao năng lực, hỗ trợ nguồn lực chuyên gia, hỗ trợ các nghiên cứu nhằm thiết lập năng lực đàm phán và các cơ sở dữ liệu và thông tin về ô nhiễm nhựa và quản lý hiệu quả tại Việt Nam, đề xuất các kiến nghị và kịch bản đàm phán các thành tố của Hiệp ước. Các hỗ trợ cũng bao gồm việc đồng hành với Chính phủ và Bộ TN&MT tham gia các hoạt động tại các nhóm hoạt động AHEG, các hội nghị chủ trì cấp Bộ trưởng (tháng 9/2021), các hội thảo, hội nghị chủ trì bởi UNEP (bao gồm Hội nghị INC1 vào tháng 11-12/2022 tại Punta del Este, Uruquay; Hội nghị INC2 vào tháng 5 - 6/2023 tại Paris, Pháp; và Hội nghị INC3 vào tháng 11/2023 tại Nairobi, Kenya).
PV: Đại diện Tổ chức WWF - Việt Nam, ông đã góp ý như thế nào vào Dự thảo số 0 hướng đến phiên đàm phán thứ Ba Thoả thuận Toàn cầu về ô nhiễm nhựa?.
Ông Phạm Mạnh Hoài: WWF cho rằng, Dự thảo số 0 đã thể hiện sự cân bằng giữa các phương án được thảo luận tại INC2, qua đó cung cấp cơ sở toàn diện cho đàm phán tại INC3. Đây là bước phát triển quan trọng trong nỗ lực của cộng đồng quốc tế nhằm chầm dứt ô nhiễm nhựa. Mong muốn của đại đa số các quốc gia trong việc xây dựng 1 hiêp ước mạnh mẽ với các quy tắc mang tính toàn cầu đã được phản ánh và thể hiện ở các điều khoản đầy tham vọng ở Phương án đầu tiên (Phương án 1) với mục tiêu loại bỏ các sản phẩm nhựa có vấn đề và có thể tránh được, loại bỏ các hóa chất và polyme cần quan tâm, thực hiện tuần hoàn an toàn các sản phẩm nhựa, và quản lý rác thải nhựa thân thiện với môi trường.
Tuy nhiên, WWF nhận thấy Dự thảo số 0 vẫn còn sự hiện diện đáng kể của các Phương án ít mạnh mẽ hơn tạo điều kiện cho các quốc gia được quyết định có thực hiện các biện pháp kiểm soát hay không một cách tự nguyện (mặc dù các hành động tự nguyện được nhận định có thể đóng vai trò bổ sung để ràng buộc các quy tắc toàn cầu. Nhiều quy tắc mang tính tự nguyện này sẽ không thể đáp ứng được mục đích của một công cụ ràng buộc pháp lý quốc tế.
Do đó, chúng tôi kỳ vọng, tại INC3 các quốc gia sẽ: (1) ủng hộ mạnh mẽ Phương án 1 (với các nội dung cũng rất gần với các quy định đã được đưa ra trong hệ thống luật VN) vì Phương án 1 là cơ sở cho các nội dung hiệp ước về các lệnh cấm toàn cầu (ở đây ko có nghĩa là cấm nhựa toàn cầu), cắt giảm theo giai đoạn; yêu cầu toàn cầu cho việc tuần hoàn an toàn, quản lý chất thải thân thiện với môi trường; củng cố các từ ngữ mang tính ràng buộc trong các điều khoản và sắp xếp hợp lý các phụ lục liên quan. (2) Các phụ lục kỹ thuật cũng sẽ được đề xuất và trao đổi rõ ràng và chi tiết về các vật dụng có cần được kiểm soát, bao gồm danh sách các vật dụng bị cấm, cắt giảm và loại bỏ dần; được thiết kế lại, tuần hoàn và quản lý an toàn; được xác định thông qua các tiêu chí để ưu tiên hành động đối với hầu hết các vật dụng có hại; các đặc điểm cơ bản của tiêu chí và danh sách các loại polyme, hóa chất và sản phẩm nhựa bị cấm, loại bỏ và giảm dần trên toàn cầu trong Phụ lục A và B được thiết lập; những cân nhắc chính đối với các tiêu chí và yêu cầu về tính tuần hoàn an toàn, nhằm tạo điều kiện giảm thiểu, tái sử dụng và tái chế nhựa nói chung và các sản phẩm có nguy cơ cao cụ thể, trong Phụ lục C và các yêu cầu về quản lý chất thải thân thiện với môi trường trong Phụ lục F được thiết lập. (3) Tổ chức tài chính sẽ có những đổi mới thông qua việc phân tích toàn diện các thách thức và nhu cầu liên quan đến từng nghĩa vụ ràng buộc, đảm bảo duy trì tham vọng cao cả về hành động cũng như phương thức thực hiện. (4) Quá trình đàm phán sẽ đưa ra được những hành động mang tính quyết định. Việc này có thể thực hiện thông qua việc thành lập các nhóm chuyên gia kỹ thuật, nhóm làm việc xen kẽ.
PV: Trân trọng cảm ơn ông!
Bảo Trâm (thực hiện)
Tại Lễ trao tặng cây chương trình “Vì một Việt Nam xanh” diễn ra sáng 22/10/2025 tại tỉnh Phú Thọ, bà Nguyễn Thị Thu Huyền, Phó Tổng Giám đốc Công ty Toyota Việt Nam nhấn mạnh, bảo vệ môi trường luôn là một trong những trụ cột chiến lược quan trọng trong hành trình 30 năm phát triển của Toyota tại Việt Nam.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ Đinh Công Sứ cho rằng, với sự chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, chương trình “Vì một Việt Nam xanh” sẽ thực sự trở thành phong trào hành động thiết thực, bền vững, góp phần xây dựng tỉnh Phú Thọ xanh - sạch - văn minh.
Thứ trưởng Phùng Đức Tiến khẳng định, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương duy trì và mở rộng phong trào trồng cây trên phạm vi toàn quốc, góp phần hiện thực hóa cam kết Net Zero vào năm 2050 của Việt Nam.
Ngày 22/10/2025, tại UBND phường Phúc Yên, tỉnh Phú Thọ, Tạp chí Nông nghiệp và Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) phối hợp với Công ty Ô tô Toyota Việt Nam tổ chức Lễ phát động Chương trình “Vì một Việt Nam xanh” năm 2025.
Việc áp dụng các giải pháp giảm thiểu phát thải, sử dụng năng lượng tái tạo, bảo vệ môi trường và phát triển cộng đồng là những yếu tố quan trọng giúp Quảng Trị xây dựng hình ảnh một điểm đến du lịch xanh và bền vững. Du lịch Net Zero là xu hướng, đồng thời đang trở thành yêu cầu tất yếu đối với các doanh nghiệp trong bối cảnh biến đổi khí hậu. Phóng viên Tạp chí Nông nghiệp và Môi trường có cuộc trao đổi cùng ông Phạm Hồng Thái, Giám đốc Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng xung quanh vấn đề trên.
