Dữ liệu không gian địa lý đã trở thành một yếu tố quan trọng trong phát triển kinh tế quốc dân, đặc biệt là trong giai đoạn phát triển công nghiệp 4.0 và các chương trình số hóa như hiện nay. Ngoài ra, thông tin không gian địa lý cũng giữ một vai trò quan trọng để phát triển thành phố thông minh, phòng chống thiên tai, bảo vệ môi trường. Do vậy, việc quản lý, khai thác, sử dụng một cách có hiệu quả đối với cơ sở dữ liệu (CSDL) nền địa lý quốc gia tại Việt Nam là nhiệm vụ cấp bách.
.jpg)
Hoàn thiện xây dựng cơ sở dữ liệu nền địa lý quốc gia
Ở nước ta, Chính phủ và các cơ quan quản lý nhà nước đã sớm nhận thấy tầm quan trọng và những lợi ích to lớn từ dữ liệu không gian địa lý mang lại. Vì vậy, nhiều năm qua, các bộ, ngành nói chung và ngành TN&MT nói riêng đã tập trung đầu tư xây dựng hệ thống dữ liệu không gian địa lý phục vụ nhu cầu quản lý nhà nước, phát triển KT-XH, đảm bảo QP-AN.
Là một trong những đơn vị đi tiên phong trong cả nước về số hóa và ứng dụng công nghệ thông tin, đẩy mạnh chuyển đổi số, thời gian qua, ngành ĐĐ&BĐ đã đẩy mạnh ứng dụng các công nghệ hiện đại trong hoạt động ĐĐ&BĐ. Nổi bật, lần đầu tiên ngành đã xây dựng và đưa vào vận hành mạng lưới trạm định vị vệ tinh quốc gia VNGEONET - bước đột phá trong ứng dụng thành tựu công nghệ tiên tiến, hiện đại vào hoạt động ĐĐ&BĐ; đảm bảo cung cấp các dịch vụ định vị dẫn đường với độ chính xác cao trên phạm vi toàn quốc, hiện nay, Cục ĐĐ, BĐ và Thông tin địa lý Việt Nam đang bổ sung xây dựng thêm khoảng 90 - 100 trạm NRTK CORS. Đồng thời, hoàn thiện cơ chế, chính sách để thu hút đầu tư, quản lý, vận hành, khai thác, sử dụng hiệu quả hệ thống này.
Trong giai đoạn hiện nay, với tốc độ đột phá của cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0, để phục vụ cho Chính phủ điện tử, nâng cao chất lượng quy hoạch, quyết định hợp lý về đầu tư, tăng cường cải cách hành chính, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước của các bộ, ngành, địa phương, ngày 9/1/2020, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 40/QĐ-TTg về việc phê duyệt Đề án “Xây dựng, hoàn thiện CSDL nền địa lý quốc gia”, trong đó, giao cho Bộ TN&MT triển khai thực hiện Dự án “Đầu tư xây dựng CSDL nền địa lý quốc gia phục vụ xây dựng hạ tầng dữ liệu không gian địa lý quốc gia và Chính phủ điện tử”.
Triển khai thực hiện dự án, đến nay, Cục ĐĐ, BĐ và Thông tin địa lý Việt Nam đã hoàn thiện việc xây dựng CSDL nền địa lý quốc gia và hệ thống bản đồ địa hình quốc gia các tỷ lệ và bàn giao cho 63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương phục vụ công tác lập quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh, quy hoạch chuyên ngành, xây dựng đô thị thông minh, phát triển KT-XH, xây dựng hạ tầng số, chuyển đổi số góp phần phát triển KT-XH, đảm bảo QP-AN, phòng chống thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu và các nhu cầu của xã hội.
Cùng với việc hoàn thiện xây dựng CSDL, Bộ TN&MT đã tổ chức khai giảng khóa đào tạo sử dụng phần mềm chuyên ngành xây dựng, quản lý, vận hành CSDL nền địa lý quốc gia tại 63 điểm cầu bằng hình thức đào tạo trực tuyến qua nền tảng E-Learning và hơn 3.000 học viên là các cán bộ quản lý, cán bộ kỹ thuật của các bộ, ngành, địa phương, các viện nghiên cứu trên cả nước. Khóa học đã giúp các học viên dễ dàng nắm bắt những kiến thức từ cơ bản đến nâng cao trong việc xây dựng, cập nhật CSDL địa lý nói chung và CSDL nền địa lý quốc gia nói riêng một cách chủ động, thống nhất và hiệu quả, đáp ứng với công cuộc chuyển đổi số của đất nước.
Bên cạnh đó, để thúc đẩy “Chính phủ số - Xã hội số - Nền kinh tế số”, hiện nay, Cục ĐĐ, BĐ và Thông tin địa lý Việt Nam đã hoàn thiện việc xây dựng Cổng thông tin không gian địa lý Việt Nam và triển khai phiên bản thử nghiệm. Cổng thông tin không gian địa lý Việt Nam không chỉ là một công cụ hỗ trợ đắc lực cho công tác quản lý nhà nước, phát triển KT-XH, QP-AN, mà còn đóng góp vào việc phòng chống thiên tai, cứu hộ cứu nạn, khắc phục sự cố môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu.
Thông qua việc cung cấp dịch vụ chia sẻ, tra cứu, phân tích và tải dữ liệu, Cổng thông tin không gian địa lý Việt Nam tạo điều kiện thuận lợi cho việc sử dụng hiệu quả các tài nguyên dữ liệu không gian địa lý trong nước và kết nối với các hạ tầng dữ liệu quốc tế góp phần thúc đẩy và phát triển cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4.
Đảm bảo 100% dữ liệu không gian địa lý kết nối, chia sẻ trên toàn quốc
Năm 2023 ghi dấu ấn đặc biệt với Cục ĐĐ, BĐ và Thông tin địa lý Việt Nam khi Chiến lược phát triển ngành ĐĐ&BĐ Việt Nam và xây dựng hạ tầng dữ liệu không gian địa lý quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 được Chính phủ ban hành. Chiến lược là cơ sở pháp lý quan trọng, được kỳ vọng giúp Việt Nam hoàn thiện nền tảng về dữ liệu thông tin để phục vụ cho việc xây dựng Chính phủ điện tử, phục vụ hạ tầng số hướng tới một xã hội hiện đại.
Chiến lược đặt ra mục tiêu ở 2 giai đoạn: Từ nay đến 2030 và tầm nhìn đến 2045. Theo đó, mục tiêu đến năm 2030, Việt Nam sẽ xây dựng, hoàn thiện hạ tầng đo đạc quốc gia thống nhất trên đất liền và trên biển với mục tiêu tích hợp, chia sẻ dữ liệu không gian địa lý giữa các cơ quan, ban ngành, giữa trung ương với địa phương phục vụ xây dựng Chính phủ điện tử, hướng tới Chính phủ số, nền kinh tế số, xã hội số; đảm bảo 100% dữ liệu không gian địa lý kết nối, chia sẻ trên toàn quốc phục vụ cung cấp thông tin, dịch vụ công cho tổ chức, cá nhân.
Tầm nhìn đến năm 2045, Chiến lược đặt mục tiêu phát triển ngành ĐĐ&BĐ Việt Nam trở thành ngành điều tra cơ bản hiện đại, ngang tầm với các nước phát triển, phấn đấu làm chủ 80% các công nghệ tiên tiến, hiện đại. Đồng thời, phát triển hạ tầng dữ liệu không gian địa lý quốc gia đảm bảo tạo dựng, duy trì, nâng cao giá trị thông tin, dữ liệu, sản phẩm ĐĐ&BĐ, đáp ứng yêu cầu về dữ liệu không gian địa lý của toàn xã hội, phục vụ các nhiệm vụ về QP-AN, Chính phủ số, nền kinh tế số, xã hội số; tham gia, kết nối vào mạng lưới hạ tầng dữ liệu không gian địa lý toàn cầu.
Để đạt được các mục tiêu trên, Chiến lược đưa ra 10 nhiệm vụ, giải pháp gồm: Hoàn thiện thể chế, chính sách pháp luật về ĐĐ&BĐ; xây dựng, hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về dữ liệu, sản phẩm ĐĐ&BĐ đảm bảo đồng bộ, chính xác thuận lợi cho việc sử dụng chung;
Hoàn thiện, công bố số liệu các mạng lưới đo đạc quốc gia; xây dựng, cập nhật cơ sở dữ liệu nền địa lý quốc gia; đo đạc, thành lập bản đồ chuyên ngành; xây dựng hạ tầng dữ liệu không gian địa lý quốc gia; đổi mới việc quản lý, nâng cao hiệu quả khai thác, sử dụng thông tin, dữ liệu, sản phẩm ĐĐ&BĐ; nghiên cứu khoa học, ứng dụng và phát triển công nghệ, hợp tác quốc tế về ĐĐ&BĐ; đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực đáp ứng cho phát triển ngành ĐĐ&BĐ; đổi mới cơ chế triển khai các nhiệm vụ ĐĐ&BĐ; đổi mới, xây dựng định mức kinh tế - kỹ thuật.
Trong đó, Chiến lược sẽ rà soát, xây dựng, hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về ĐĐ&BĐ tiếp cận với các tiêu chuẩn quốc tế; xây dựng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về dữ liệu không gian địa lý, siêu dữ liệu; các chuẩn phương pháp, quy trình, dịch vụ. Đồng thời, xây dựng, cập nhật cơ sở dữ liệu nền địa lý quốc gia và bản đồ địa hình quốc gia phủ trùm phần đất liền, đảo, quần đảo; xây dựng, cập nhật cơ sở dữ liệu nền địa lý quốc gia và bản đồ địa hình đáy biển trên vùng biển Việt Nam; xây dựng, cập nhật cơ sở dữ liệu địa danh phục vụ công tác thành lập bản đồ.
Xây dựng Cổng thông tin không gian địa lý Việt Nam theo mô hình trung tâm dữ liệu không gian địa lý đảm bảo liên kết và quản lý thống nhất các cơ sở dữ liệu không gian địa lý thông qua địa chỉ truy cập trên mạng Internet; có khả năng kết nối, đồng bộ với Cổng dữ liệu quốc gia; phát triển các dịch vụ dữ liệu thông qua Cổng thông tin không gian địa lý Việt Nam; kiến tạo thể chế, đổi mới cơ chế triển khai các nhiệm vụ ĐĐ&BĐ, tạo môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp đổi mới, sáng tạo, cung cấp sản phẩm, giải pháp về ĐĐ&BĐ hướng đến nền kinh tế số, xã hội số.
Nghệ An là 1 trong 5 tỉnh (trước đây 6 tỉnh) được lựa chọn tham gia thí điểm thỏa thuận chi trả giảm phát thải khí nhà kính vùng Bắc Trung Bộ (gọi tắt là ERPA) theo Nghị định số 107 của Chính phủ. Tuy nhiên quá trình triển khai chương trình còn nhiều khó khăn…
Tại kỳ họp chuyên đề lần thứ 18, Hội đồng nhân dân tỉnh Đắk Lắk khóa X, nhiệm kỳ 2021-2026 diễn ra mới đây, Hội đồng nhân dân tỉnh Đắk Lắk đã thông qua Nghị quyết Quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác đối với phần diện tích bổ sung để thực hiện Dự án thành phần 2 thuộc Dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Khánh Hòa -Buôn Ma Thuột giai đoạn 1 (đoạn đi qua tỉnh Đắk Lắk).
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 24/CĐ-TTg ngày 22/3/2025 về việc tập trung khắc phục hậu quả vụ cháy rừng tại xã Hoàng Khai, huyện Yên Sơn, tỉnh Tuyên Quang và chủ động triển khai công tác phòng cháy, chữa cháy rừng.
Cục Đo đạc, Bản đồ và Thông tin địa lý Việt Nam đã xây dựng được khối lượng dữ liệu đầy đủ, chính xác của ngành Đo đạc và Bản đồ Việt Nam hiện nay. Đây chính là nguồn dữ liệu quan trọng cho việc ứng phó với biến đổi khí hậu, giảm bớt thiên tai, nghèo đói; phục vụ công tác lập quy hoạch; công tác quản lý điều hành của các bộ, ngành, địa phương trong cả nước, góp phần không nhỏ vào việc phát triển chung của đất nước.
Công nghệ viễn thám có ưu điểm vượt trội so với các phương pháp truyền thống khác, đồng thời là công cụ duy nhất có hiệu quả để giám sát tài nguyên môi trường biển và hải đảo với thông tin không gian rộng, đa thời gian, chính xác, khách quan, nhanh chóng.
Việc tích hợp công nghệ viễn thám trong hoạt động khai thác mỏ đã cách mạng hóa ngành công nghiệp có lịch sử lâu đời này. Từ lựa chọn địa điểm đến đánh giá sau khai thác mỏ, những kỹ thuật viễn thám tiên tiến đã góp phần nâng cao hiệu quả, an toàn và trách nhiệm môi trường. Cùng với sự phát triển của ngành khai thác mỏ, viễn thám sẽ tiếp tục đóng vai trò là nền tảng trong quá trình chuyển đổi của ngành, cho phép các nhà khai thác mỏ, khai thác tài nguyên có trách nhiệm trong khi giảm thiểu tác động tới môi trường, hướng tới sự phát triển bền vững trong tương lai.
