Vai trò của các trường Đại học trong lĩnh vực khoa học sự sống và môi trường

Sáng ngày 02/8, tại TP. Hồ Chí Minh đã diễn ra Hội thảo về “Vai trò của các trường Đại học đối với sự phát triển về giáo dục và khoa học công nghệ của TP. Hồ Chí Minh trong lĩnh vực Khoa học sự sống và môi trường”.

Quang cảnh hội thảo

Chương trình do hội đồng Hiệu trưởng các khối ngành Khoa học sự sống và môi trường tổ chức, đã thu hút sự quan tâm của rất đông các thầy cô giáo đến từ các trường Trung học cơ sở, Trung học phổ thông, Đại học và lãnh đạo các trường trên địa bàn tham dự.

Chia sẻ tại chương trình, PGS.TS Nguyễn Tất Toàn - Hiệu trưởng Trường Đại học Nông Lâm TP. Hồ Chí Minh cho biết, theo thống kê của Bộ Giáo dục và Đào tạo về kết quả tuyển sinh hai đợt gần nhất (2022 - 2023), về hai lĩnh vực “Môi trường và bảo vệ môi trường” cũng như “Khoa học sự sống”, chỉ đạt tỷ lệ dưới 1% tổng số thí sinh ứng tuyển. Con số này thấp hơn nhiều lần so với các lĩnh vực tốp đầu như kinh doanh và quản lý (khoảng 24%) và máy tính - công nghệ thông tin (khoảng 11%)". Điều đó, dẫn đến nhiều trăn trở về công tác hướng nghiệp, phân luồng cho các em học sinh.

Cũng theo PGS.TS Nguyễn Tất Toàn, nhiều trường Đại học đã không ngừng nỗ lực để tổ chức đào tạo các lĩnh vực Khoa học Sự sống và Môi trường. Không chỉ thúc đẩy công tác tuyển sinh, thu hút thí sinh theo học, nâng cao chất lượng đào tạo đạt chuẩn quốc tế, mà còn thông qua nhiều hoạt động phục vụ cộng đồng như, chuyển giao công nghệ, hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, thương mại hóa kết quả nghiên cứu khoa học, nhằm chứng minh cho xã hội về năng lực của các trường cũng như tiềm năng của ngành,... Tuy nhiên, kết quả vẫn chưa khả quan.

PGS.TS Nguyễn Tất Toàn - Hiệu trưởng Trường Đại học Nông Lâm TP. Hồ Chí Minh phát biểu tại hội thảo

"Chúng tôi hy vọng hội thảo sẽ là cơ hội chia sẻ, thảo luận và cùng xác lập một nhận thức chung về việc triển khai hợp tác nghiên cứu giữa các Trường Đại học trong lĩnh vực Khoa học Sự sống và Môi trường, để hỗ trợ cho quá trình phát triển kinh tế xã hội của TP. Hồ Chí Minh. Bên cạnh đó, đây cũng sẽ là cơ hội để tìm kiếm giải pháp cho các trường Đại học để phát huy vai trò của mình trong hỗ trợ giáo viên giảng dạy các môn học thuộc lĩnh vực Khoa học Sự sống và Môi trường, cũng như hướng nghiệp, phân luồng cho học sinh phổ thông trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh", ông Toàn cho biết thêm!.

Chia sẻ về những vấn đề được quan tâm trong định hướng phát triển kinh tế - xã hội của TP. Hồ Chí Minh, PGS.TS Trần Văn Mẫn - Trưởng Phòng Khoa học Công nghệ, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên (Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh) thông tin, trong định hướng phát triển kinh tế - xã hội của thành phố, các trường Đại học đóng vai trò trụ cột trong hệ thống đổi mới sáng tạo, cung cấp nguồn nhân lực, thúc đẩy tiến bộ khoa học - kỹ thuật, chuyển giao kiến thức, công nghệ mới, cung cấp kỹ năng khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo.

PGS.TS Trần Văn Mẫn - Trưởng Phòng khoa học công nghệ, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên trình bày tham luận

Thực tế cho thấy, sự hợp tác giữa các trường là yêu cầu sống còn của giáo dục đại học, vì mỗi trường đại học đều cần có những sự thay đổi linh hoạt, liên tục để thích ứng nhanh chóng, đảm bảo sự phát triển hiệu quả, bền vững và đóng góp cụ thể cho kinh tế xã hội tại địa phương. Vì vậy, hiện nay đối với lĩnh vực khoa học sự sống và môi trường, các nhà khoa học đã tiến hành thực hiện độc lập hoặc kết hợp với các trường đại học để có những công trình nghiên cứu, đáp ứng sự phát triển kinh tế - xã hội của TP. Hồ Chí Minh.

“Tuy nhiên, cũng nhìn nhận một thực tế về sự hợp tác trong nghiên cứu khoa học công nghệ của các trường đại học hiện nay vẫn chưa khai thác hết được tiềm năng, lợi thế của từng trường, cần được khuyến khích và thúc đẩy để phát triển hơn nữa trong thời gian tới, nhằm phát huy được mục tiêu trong việc định hướng, giải quyết các bài toán, vấn đề về khoa học sự sống và môi trường mà Thành phố đang quan tâm”, ông Mẫn nhấn mạnh!.

PGS. TS Nguyễn Lữ Phương, Phó Trưởng khoa Môi trường, Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường TP. Hồ Chí Minh chia sẻ tại chương trình

Cũng tại hội thảo, chia sẻ trong công tác đào tạo về khoa học sự sống và môi trường, PGS.TS Nguyễn Lữ Phương, Phó Trưởng khoa Môi trường, Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường TP. Hồ Chí Minh cho biết, chúng ta phải thật sự chú trọng vấn đề về khoa học sự sống và môi trường từ các bậc học đầu tiên như tiểu học, trung học cơ sở trong hệ giáo dục đào tạo của chúng ta, phải đổi mới trong công tác giảng dạy để học sinh chủ động tìm hiểu và ứng dụng kiến thức vào thực tiễn, từ đó mới giải quyết được những vấn đề khó khăn của các bậc Trung học phổ thông và Đại học sau này.

Hiện nay, các trường đại học đã có các lĩnh vực ngành khoa học sự sống và môi trường, tuy nhiên để kết nối được với các trường phổ thông ở những mức liên kết phù hợp là vấn đề cần được quan tâm, nhằm đảm bảo các mục tiêu đạt được trong các điều kiện đào tạo, vận dụng vào thực tiễn đúng theo quy định.

“Ngoài ra, quá trình hiện đại hoá, công nghiệp hoá đang diễn ra một cách nhanh chống, nên tồn tại những vướng mắt trong vấn đề về ô nhiễm môi trường (đất, nước, không khí…), biến đổi khí hậu, nên cần có những giải pháp và tư duy trong định hướng giải quyết vấn nạn về môi trường. Vì vậy, cần phải thật sự nghiêm túc của cả cộng đồng khi phát triển các hệ sinh thái, hướng đến các mục tiêu phát triển bền vững, hài hoà với thiên nhiên”. Ông Phương nói!.

Các đại biểu cùng chụp ảnh giao lưu tại chương trình hội thảo

Sự trao đổi thông tin trong các tham luận, chia sẻ những định hướng về vai trò của các trường Đại học đối với lĩnh vực khoa học sự sống và môi trường để cùng đưa ra góc nhìn, giải pháp, thực trạng chung, nhằm giải quyết việc chọn nghề phải được “định hướng từ gốc” mới tạo được nền tảng vững chắc, điều đó không chỉ đúng với nhu cầu nghề nghiệp, xu hướng thực tế, mà còn phù hợp với sự phát triển của xã hội.

Nguyễn Kiên