Việc xây dựng cho Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) một hệ thống CSDL liên ngành, hoàn chỉnh, quản lý thống nhất các thông tin, bảo đảm thông tin được khai thác hiệu quả, phục vụ kịp thời, chuẩn xác công tác hoạch định các chính sách phát triển KT-XH trong bối cảnh BĐKH đang trở nên bức thiết hơn bao giờ hết.
Những vấn đề đặt ra
Trong hơn hai thập niên qua, đặc biệt là những năm gần đây, hợp tác khu vực lưu vực sông Mê Công nói chung, vùng ĐBSCL nói riêng ngày càng trở nên sôi động với sự đan xen của rất nhiều nhiệm vụ, chương trình, kế hoạch, dự án khác nhau. Các dự án chủ yếu tập trung nghiên cứu, nâng cao năng lực ứng phó với BDDKH trên địa bàn. Tuy nhiên, các dự án được triển khai theo nhiều cơ chế khác nhau (trung ương, địa phương, vốn tài trợ của chính phủ hoặc các tổ chức phi chính phủ) nên sau khi kết thúc, sản phẩm của các dự án này được đóng gói, không có cập nhật bổ sung hiện thời và không phát huy được hiệu quả.
Để đáp ứng được các yêu cầu đó, việc xây dựng CSDL liên ngành dùng chung về ĐBSCL để phục vụ cho phát triển KT-XH bền vững là vấn đề quan trọng đặt ra cần phải giải quyết. Điều này yêu cầu phải có một hệ thống nhằm phục vụ tập hợp, quản lý thống nhất các thông tin, dữ liệu về ĐBSCL, bảo đảm thông tin được khai thác hiệu quả và phát huy tối đa giá trị của dữ liệu; các tỉnh vùng ĐBSCL cần các dữ liệu đa ngành, đa lĩnh vực, dữ liệu tổng hợp để hoạch định các chính sách phát triển KT-XH trong bối cảnh BĐKH ảnh hưởng nặng nề tới sinh kế của cộng đồng.
Thông tin, dữ liệu về ĐBSCL phong phú, đa dạng. Tuy nhiên, đang được quản lý rời rạc theo các cấp như trung ương, địa phương, các tổ chức, cá nhân, chưa hình thành CSDL, nhất là CSDL dùng chung. Một số thông tin, dữ liệu về quy hoạch, KT-XH, dân cư, nguồn lực, cơ cấu kinh tế, tốc độ phát triển, đầu tư còn thiếu và đang được lưu dưới dạng giấy thủ công. Việc quản lý chưa thống nhất, thiếu đầy đủ, đồng bộ, gây khó khăn cho công tác khai thác, sử dụng. Việc ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác QLNN còn chậm.
Ảnh minh họa
Hiện nay các bộ, ngành đều có các CSDL đa dạng về chủng loại và tính năng, nhưng việc khai thác, sử dụng nhất là trên diện rộng còn nhiều hạn chế: Lưu trữ cục bộ ở các đơn vị thực hiện dự án; không có sự cập nhật thông tin; hạn chế trong việc cung cấp thông tin về dữ liệu; dữ liệu từ các các chương trình, dự án chưa kết nối được với nhau do thiếu chuẩn CSDL có tính pháp lý, dẫn đến hạn chế trong việc chia sẻ, kế thừa dữ liệu; thiếu các dữ liệu về các hoạt động KT-XH của khu vực. Do đó, để khai thác sử dụng có hiệu quả cần thiết phải có quản lý lồng ghép, tích hợp và đầu tư chiều sâu cho trang thiết bị khoa học, phầm mềm phân tích, đánh giá, giám sát, với sự hỗ trợ của các mô hình toán, các kịch bản hỗ trợ công tác dự báo cảnh báo và đào tạo được đội ngũ cán bộ chuyên môn cao có khả nămg làm chủ các công nghệ hiện đại.
Ứng dụng, hạ tầng công nghệ thông tin tại 13 tỉnh thuộc vùng ĐBSCL tuy đã được quan tâm triển khai và đạt được nhiều kết quả, nhưng còn chưa hiện đại, thiếu đồng bộ, chưa đáp ứng được yêu cầu công tác xây dựng Chính quyền điện tử ở các địa phương, kết nối liên thông vùng và với các bộ, ngành. Do vậy, việc xây dựng hệ thống CSDL liên ngành phục vụ phát triển KT-XH vùng ĐBSCL cần phải chú trọng đến các vấn đề sau:
Hệ thống CSDL liên ngành có tính chất pháp lý, kết nối và tích hợp dữ liệu đa ngành, đa lĩnh vực như: Tài nguyên đất, tài nguyên nước, môi trường, hạ tầng kỹ thuật, thông tin KT-XH… là cơ sở quan trọng cho việc xây dựng, hoạch định chính sách; triển khai chiến lược và các giải pháp bảo đảm đạt mục tiêu phát triển bền vững vùng ĐBSCL thích ứng với BĐKH.
Cơ sở dữ liệu liên ngành là nguồn thông tin đầu vào quan trọng cho các hoạt động phát triển KT-XH, phục vụ khai thác tối đa tiềm năng, lợi thế của vùng ĐBSCL và của từng địa phương nhằm huy động, sử dụng hiệu quả các nguồn lực đầu tư, thúc đẩy phát triển nhanh, bền vững; tăng cường năng lực cạnh tranh trong điều kiện hội nhập quốc tế; nâng cao sinh kế, tạo việc làm mới, tăng thu nhập, từng bước nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân và BVMT sinh thái.
Cơ sở dữ liệu liên ngành về ĐBSCL phải được tiếp cận đa ngành, đa lĩnh vực để xử lý đồng bộ, tổng thể với một tầm nhìn dài hạn với sự phối hợp tham gia của tất cả các ngành kỹ thuật, KT-XH bằng những công cụ hiện đại, mang tính kết nối cao phục vụ quản lý, điều hành để giải quyết và ứng phó kịp thời với sự tác động của BĐKH mang tính liên vùng, liên khu vực và quốc tế.
Tích hợp cơ sở dữ liệu đa ngành, đa lĩnh vực phục vụ PTBV, thịnh vượng, trên cơ sở chủ động thích ứng, phát huy tiềm năng, thế mạnh, chuyển hóa những thách thức thành cơ hội để phát triển, bảo đảm được cuộc sống ổn định, khá giả của người dân.
Bảo đảm cung cấp, chia sẻ và khai thác thông tin đầy đủ, kịp thời, thuận tiện đáp ứng yêu cầu của các bộ, ngành, địa phương, tổ chức, cá nhân, cộng đồng phục vụ phát triển KT-XH, QP-AN; kết nối, liên thông với khu vực và quốc tế.
Là cơ sở cho công tác phân tích, xử lý, tổng hợp tạo ra các sản phẩm, dịch vụ phục vụ quản lý nhà nước, chuyên môn, nghiên cứu khoa học phục vụ và phát triển KT-XH bền vững vùng ĐBSCL.
Hạ tầng kỹ thuật công nghệ thông tin được đầu tư bảo đảm tính hiện đại, đồng bộ, tiên tiến trên cơ sở kế thừa, phát triển hạ tầng công nghệ thông tin hiện có của Bộ TN&MT, kết nối với các hạ tầng công nghệ thông tin của các bộ, ngành, địa phương.
Các mục tiêu cần đạt được
Tạo lập chiến lược toàn diện về thông tin, dữ liệu vùng ĐBSCL trên quan điểm tiếp cận đa ngành, đa lĩnh vực với một tầm nhìn dài hạn, giải quyết đồng bộ bài toán tổng thể với sự phối hợp tham gia của tất cả các ngành kỹ thuật, KT-XH và các phương tiện xử lý, phân tích, mang tính kết nối cao phục vụ quản lý, điều hành, hoạch định chính sách, hỗ trợ ra quyết định phục vụ phát triển KT-XH bền vững thích ứng với BĐKH.
Xác lập hạ tầng thông tin, dữ liệu và hạ tầng tri thức bảo đảm triển khai chính phủ điện tử chính quyền điện tử hướng tới chính phủ điện tử số, nền kinh tế số vùng ĐBSCL.
Mục tiêu cụ thể: Xây dựng được khung CSDL liên ngành vùng ĐBSCL có tính hệ thống, tính liên ngành đa lĩnh vực, có tính liên kết giữa CSDL được xây dựng quản lý, cập nhật bởi các cơ quan trung ương, địa phương và các tổ chức có liên quan khác.
Hoàn tất rà soát, thu thập, chuẩn hóa, xây dựng bổ sung dữ liệu liên ngành vùng ĐBSCL tại các bộ, ngành, địa phương và các cơ quan, tổ chức có liên quan, đảm bảo dữ liệu được đồng bộ về cấu trúc, thời gian, không gian, có độ tin cậy cao, từng bước khắc phục tình trạng thiếu dữ liệu.
Thiết lập được Hệ thống CSDL liên ngành về ĐBSCL trên cơ sở triển khai các giải pháp tích hợp, đồng bộ, kết nối, liên thông với các hệ thống: CSDL thành phần; CSDL các bộ, ngành, địa phương và của các các cơ quan, tổ chức có liên quan; tích hợp kết quả của các nhiệm vụ, dự án có liên quan.
Xây dựng được các sản phẩm tri thức theo nhiều hình thức khác nhau, cung cấp tới cơ quan quản lý nhà nước, doanh nghiệp và người dân thông qua các kênh thông tin hiện đại, trực tuyến nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động công vụ, dịch vụ công cho xã hội, hỗ trợ hoạch định các chính sách, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch PTBV vùng ĐBSCL trong điều kiện BĐKH.
Tạo lập được cơ chế hoạt động và duy trì vận hành lâu dài của hệ thống CSDL liên ngành vùng ĐBSCL.
Như vậy, việc xây dựng được CSDLvùng ĐBSCL dùng chung sẽ tạo lập được một môi trường chia sẻ, khai thác thông tin, dữ liệu thuận tiện, theo thời gian thực cho các nghiệp vụ dự báo, cảnh báo, phân tích chuyên ngành, liên ngành, tạo cơ hội cho PTBV vùng ĐBSCL.
ThS. NGUYỄN QUỲNH CHÂM
Khoa Kinh tế Tài nguyên và Môi trường
Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội
Đó là chia sẻ của ông Đào Anh Dũng, Chủ tịch UBND phường Xuân Hòa, tỉnh Phú Thọ tại lễ kỷ niệm 21 năm Ngày Doanh nhân Việt Nam (13/10/2004 – 13/10/2025) sáng 11/10, tại UBND phường Xuân Hoà. Buổi lễ với sự tham gia của lãnh đạo phường, doanh nghiệp, hợp tác xã và các hộ kinh doanh cá thế, trên địa bàn...
Chuyển đổi số như một cuộc đua marathon, Việt Nam chỉ có hai lựa chọn, tận dụng cơ hội phát triển nhanh hoặc tụt hậu. Trong cuộc chạy đua này, fintech dù bắt đầu từ con số 0 nhưng lại có nhiều dư địa để phát triển, cùng hợp sức với ngân hàng...
Nhân dịp kỷ niệm Ngày Doanh nhân Việt Nam và Ngày phụ nữ Việt Nam, chiều tối 11/10, Viện Nghiên cứu Phát triển nữ doanh nhân quốc tế (IWEDI) phối hợp cùng Hội đồng Nữ doanh nhân quốc tế (IWEC) tổ chức Chương trình "Con đường doanh nhân - Bản lĩnh và khát vọng".
Sau những giải pháp công nghệ xanh (Kỳ 1) và các mô hình ứng dụng thực tiễn từ phòng thí nghiệm tới doanh nghiệp (Kỳ 2), bức tranh toàn cảnh về nông nghiệp Việt Nam tại Hội nghị Khoa học Công nghệ Bảo quản, Chế biến Nông lâm Thủy sản và Cơ giới hóa Nông nghiệp Toàn quốc năm 2025 còn được tô đậm bởi một mảng màu không thể thiếu, đó là cơ giới hóa nông nghiệp. Đây là nền tảng để giảm tổn thất sau thu hoạch, gia tăng năng suất, tiết kiệm chi phí và tiến tới nông nghiệp hiện đại, thông minh và bền vững.
Lộ trình loại bỏ sản phẩm nhựa sử dụng một lần tại Việt Nam được khởi động từ Luật Bảo vệ môi trường 2020 và cụ thể hóa tại Nghị định 08/2022/NĐ-CP. Chỉ thị 20/CT-TTg (12/7/2025) yêu cầu triển khai quyết liệt các giải pháp ngăn chặn ô nhiễm môi trường, trong đó có thí điểm không sử dụng đồ nhựa dùng một lần trong các nhà hàng, khách sạn, quán ăn tại khu vực Vành đai 1 Hà Nội từ Quý IV/2025.
Kinh tế tuần hoàn (KTTH) là xu hướng tất yếu nhằm ứng phó với khủng hoảng tài nguyên, biến đổi khí hậu và nâng cao chất lượng tăng trưởng bền vững. Kinh tế tuần hoàn tổ chức lại mô hình sản xuất, tiêu dùng theo hướng giảm khai thác tài nguyên, kéo dài vòng đời sản phẩm và tái tạo giá trị từ chất thải.
