Trong nhiều năm qua, công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân luôn được Đảng và Nhà nước quan tâm đặc biệt. Nhiều chủ trương, chính sách đã được ban hành và triển khai đồng bộ, đem lại kết quả tích cực. Việt Nam được cộng đồng quốc tế đánh giá cao trong việc thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc trong lĩnh vực y tế, với chỉ số bao phủ dịch vụ thiết yếu cao hơn mức trung bình khu vực, nhiều chỉ số sức khỏe vượt trội so với các quốc gia có cùng trình độ phát triển. Tuy nhiên, thực tiễn cũng cho thấy công tác y tế vẫn còn tồn tại hạn chế, thách thức, đòi hỏi phải có bước đi mang tính đột phá để đáp ứng yêu cầu của thời kỳ mới.

Tổng Bí thư Tô Lâm luôn quan tâm tới lĩnh vực y tế, chăm sóc sức khỏe nhân dân. Ảnh: TTXVN

Tuổi thọ trung bình toàn dân đạt 75,5 tuổi
Nghị quyết số 72 đặt ra mục tiêu đến năm 2030 nâng cao rõ rệt sức khỏe thể chất và tinh thần của người dân. Chiều cao trung bình của trẻ em và thanh thiếu niên dự kiến tăng ít nhất 1,5 cm; tuổi thọ trung bình toàn dân đạt 75,5 tuổi, trong đó số năm sống khỏe mạnh tối thiểu 68 năm. Các chỉ tiêu cụ thể bao gồm duy trì tỷ lệ tiêm chủng vắc-xin thiết yếu trên 95%, tăng tỷ lệ người dân thường xuyên vận động thể chất thêm 10%, kiểm soát hiệu quả các yếu tố nguy cơ từ rượu, bia, thuốc lá và môi trường. Từ năm 2026, người dân được khám sức khỏe định kỳ hoặc khám sàng lọc miễn phí ít nhất mỗi năm 1 lần, được lập sổ sức khỏe điện tử để quản lý sức khỏe theo vòng đời, từng bước giảm gánh nặng chi phí y tế. Đến năm 2030, người dân được miễn viện phí ở mức cơ bản trong phạm vi quyền lợi bảo hiểm y tế theo lộ trình.
Cùng với đó, đến năm 2026, bảo hiểm y tế phấn đấu bao phủ trên 95% dân số, tiến tới bao phủ toàn dân vào năm 2030. 100% trạm y tế cấp xã sẽ được đầu tư đầy đủ, có từ bốn đến năm bác sĩ làm việc, trên 20% dịch vụ khám chữa bệnh bằng quỹ bảo hiểm y tế sẽ được thực hiện ngay tại tuyến xã.

Ngày 7/4 hàng năm sẽ là “Ngày sức khỏe toàn dân”
Để hiện thực hóa những mục tiêu trên, Nghị quyết nhấn mạnh sự đổi mới tư duy và hành động trong công tác y tế. Xã hội sẽ được huy động mạnh mẽ trong phong trào chăm sóc sức khỏe toàn dân, thống nhất chọn Ngày Sức khỏe thế giới 7/4 hằng năm là "Ngày Sức khỏe toàn dân". Công tác phòng bệnh được đặt lên hàng đầu, với việc nâng cao sức khỏe thể chất, tinh thần, giảm thiểu rượu, bia, thuốc lá, xây dựng môi trường sống lành mạnh, giảm tai nạn thương tích. Giáo dục sức khỏe và dinh dưỡng sẽ được tích hợp vào chương trình học, khuyến khích chế độ dinh dưỡng hợp lý suốt vòng đời.
Hệ thống pháp luật liên quan đến y tế cũng sẽ được hoàn thiện, với việc rà soát và ban hành các Luật mới về Dân số, Phòng bệnh, An toàn thực phẩm, Thiết bị y tế, Y học cổ truyền. Hệ thống y tế được tổ chức lại theo mô hình chính quyền ba cấp, kết nối chặt chẽ giữa các tuyến, nâng cao năng lực trung tâm y tế khu vực. Y tế dự phòng, tiêm chủng mở rộng, chăm sóc sức khỏe theo vòng đời sẽ được đẩy mạnh, trong khi mỗi xã đều phải có đủ bác sĩ và trang thiết bị cần thiết.

Nghị quyết đồng thời đặt trọng tâm phát triển y tế chuyên sâu, xây dựng bệnh viện chất lượng cao và cơ sở chăm sóc người cao tuổi, kết hợp hiệu quả quân dân y và công an y tế. Y học cổ truyền sẽ được hiện đại hóa trên nền tảng bảo tồn tri thức truyền thống và phát triển dược liệu chuẩn hóa. Đặc biệt, nguồn nhân lực y tế được ưu tiên phát triển, không chỉ nâng cao chuyên môn, y đức và phong cách phục vụ mà còn được hưởng chính sách đãi ngộ đặc biệt. Cán bộ y tế cơ sở, vùng khó khăn và lĩnh vực đặc thù sẽ được hưởng phụ cấp ưu đãi tối thiểu 70–100%. Các cơ sở đào tạo chất lượng cao sẽ được xây dựng, đào tạo chuyên sâu được mở rộng, hợp tác quốc tế được tăng cường, trong đó ưu tiên cử sinh viên, cán bộ giỏi đi học tập nước ngoài.

Đẩy mạnh cải cách tài chính và phát triển khoa học – công nghệ trong lĩnh vực y tế

Cải cách tài chính y tế cũng là một giải pháp quan trọng. Ngân sách nhà nước sẽ bảo đảm chi cho y tế dự phòng, y tế cơ sở và nhóm yếu thế. Từ năm 2026, người dân thuộc nhóm ưu tiên sẽ được khám sức khỏe định kỳ miễn phí, từng bước thực hiện miễn viện phí cơ bản cho người nghèo. Quỹ bảo hiểm y tế sẽ gia tăng chi cho công tác phòng bệnh, phát triển bảo hiểm bổ sung, đa dạng gói dịch vụ theo nhu cầu, đồng thời kiểm soát chặt chẽ chi tiêu và nâng cao hiệu quả quản lý.
Trong lĩnh vực khoa học – công nghệ, Nghị quyết yêu cầu hoàn thiện cơ sở dữ liệu y tế, triển khai sổ sức khỏe điện tử, đơn thuốc điện tử, bệnh án điện tử, ứng dụng trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, Internet vạn vật trong chăm sóc sức khỏe. Các trung tâm nghiên cứu y học công nghệ cao sẽ được hình thành, trong khi ngành công nghiệp dược, vắc-xin và thiết bị y tế được đẩy mạnh, hướng tới việc xây dựng khu công nghiệp dược phẩm vào năm 2030.

Ưu tiên đầu tư để triển khai thực hiện các giải pháp đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực y tế theo Nghị quyết số 57-NQ/TW, ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị. 

Song song với hệ thống công, y tế tư nhân sẽ được khuyến khích phát triển, với những bệnh viện quy mô lớn, chất lượng cao và mô hình bác sĩ gia đình, chăm sóc tại nhà. Cơ chế vay vốn ưu đãi, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp y tế, cơ chế đặt hàng, hợp tác công – tư được thiết kế minh bạch, nhằm huy động tối đa nguồn lực xã hội.

Một yêu cầu quan trọng khác của Nghị quyết là tăng cường vai trò quản lý nhà nước, phòng chống tiêu cực và tham nhũng trong lĩnh vực y tế. Công tác đấu thầu, mua sắm thiết bị y tế sẽ được chấn chỉnh; tình trạng trục lợi bảo hiểm y tế, lạm dụng kỹ thuật, xét nghiệm sẽ bị ngăn chặn. Giá dịch vụ y tế phải được công khai, minh bạch, chất lượng khám chữa bệnh được kiểm soát chặt chẽ, cùng với đó là đẩy mạnh cải cách hành chính và ứng dụng công nghệ số trong quản lý.

Tầm nhìn xa hơn, đến năm 2045, Việt Nam hướng tới xây dựng môi trường sống chất lượng cao với hệ thống y tế hiện đại, công bằng, hiệu quả. Khi đó, tuổi thọ trung bình của người dân sẽ vượt 80 tuổi, số năm sống khỏe mạnh đạt trên 71 tuổi; thể lực và chiều cao thanh niên ngang tầm các quốc gia phát triển.

Với Nghị quyết số 72, Bộ Chính trị xác định rõ quyết tâm đưa công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trở thành một nhiệm vụ chiến lược, không chỉ đáp ứng nhu cầu cấp bách trước mắt mà còn tạo nền tảng vững chắc cho một Việt Nam khỏe mạnh, thịnh vượng trong tương lai.

Ngân Khánh