Tham dự Hội nghị có Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến; ông Ngô Hồng Giang, Phó Bí thư Đảng ủy Bộ và các lãnh đạo đơn vị trực thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường như: Cục Chất lượng Chế biến và Phát triển thị trường, Cục Kinh tế Hợp tác và Phát triển nông thôn, Vụ Khoa khọc và Công nghệ, Viện Chiến lược, chính sách Nông nghiệp và Môi trường, Vụ Kế hoạch Tài chính, Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam, Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam, Báo Nông nghiệp và Môi trường, Tạp chí Nông nghiệp và Môi trường, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, Viện Nghiên cứu Hải sản, Viện Nghiên cứu NTTS 1… Ngoài ra còn có các ban, bộ, ngành, tổ chức quốc tế như: Ban Chính sách, chiến lược Trung ương, Bộ Khoa học và Công nghệ, Liên hiệp các Hội Khoa học Kỹ thuật Việt Nam, tổ chức UNIDO tại Việt Nam...

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị

Nông nghiệp là trụ đỡ của nền kinh tế

Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nhấn mạnh, nhiều năm qua, ngành nông nghiệp và môi trường đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng. Đó là, tốc độ tăng trưởng GDP của ngành luôn duy trì tăng trưởng ổn định, từ 2,5 – 3,5%/năm, đây là con số đáng ghi nhận trong bối cảnh biến động toàn cầu. Bên cạnh đó, giá trị xuất khẩu nông, lâm, thủy sản năm 2024 đạt kỷ lục khoảng 62,5 tỷ USD, tăng gần 19% so với năm 2023, đưa Việt Nam trở thành một trong 10 quốc gia xuất khẩu nông sản hàng đầu thế giới.

Bên cạnh đó, cơ cấu ngành nông nghiệp và môi trường đã có những chuyển dịch tích cực, đặc biệt là tỷ trọng chế biến tăng, nông nghiệp xanh, tuần hoàn và chuyển đổi số bắt đầu hình thành rõ nét. Lĩnh vực công nghệ bảo quản, chế biến đã giúp giảm tổn thất sau thu hoạch từ 5 – 10%, qua đó nâng cao chất lượng và đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế. Lĩnh vực cơ giới hóa nông nghiệp cũng có thay đổi mạnh mẽ, tỷ lệ cơ giới hóa làm đất đạt trên 95%, đã có nhiều mô hình ứng dụng như drone, IoT, trí tuệ nhân tạo, robot đã được triển khai ở một số địa phương, góp phần tăng năng suất và giảm chi phí.

Toàn cảnh Hội nghị

Tuy nhiên, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến thẳng thắn nhìn nhận, hiện nay việc ứng dụng công nghệ cao còn nhiều hạn chế, tỷ lệ thất thoát ở rau quả, thủy sản vẫn cao, cơ giới hóa còn thiếu đồng bộ ở nhiều khâu, doanh nghiệp chế biến đa phần quy mô nhỏ, thiếu liên kết và sức cạnh tranh còn thấp.

“Hội nghị hôm nay là dịp chúng ta không chỉ chia sẻ những kết quả nghiên cứu mà còn là diễn đàn kết nối “bốn nhà” là Nhà nước – Nhà khoa học – Nhà doanh nghiệp – Nhà nông, nhằm tìm ra giải pháp ứng dụng công nghệ giảm tổn thất, phát triển cơ giới hóa đồng bộ, thúc đẩy chuyển đổi số và khuyến khích doanh nghiệp đầu tư chế biến sâu”, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến khẳng định.

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến cho rằng, để hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng, Bộ Nông nghiệp và Môi trường xác định những việc cụ thể như: phải hoàn thiện thể chế, chính sách khuyến khích nghiên cứu và chuyển giao công nghệ; phát triển trung tâm đổi mới sáng tạo nông nghiệp vùng gắn kết các đơn vị như viện – trường – doanh nghiệp; mở rộng hợp tác quốc tế, đặc biệt trong chế biến sâu, logistics, cơ giới hóa thông minh; thúc đẩy xã hội hóa nghiên cứu, huy động nguồn lực ngoài ngân sách; xây dựng mô hình chuỗi giá trị nông sản ứng dụng công nghệ cao, truy xuất minh bạch.

“Khoa học, công nghệ không chỉ là động lực mà là then chốt để nông nghiệp phát triển bền vững. Với tinh thần đổi mới sáng tạo cùng sự đồng hành của các nhà khoa học, doanh nghiệp và nông dân, tôi tin tưởng nông nghiệp Việt Nam sẽ tiếp tục vươn lên, khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế”, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến nhấn mạnh.

Khoa học công nghệ, kinh tế tuần hoàn, công nghệ xanh là khâu quyết định

Chia sẻ tại Hôi nghị, TS. Nguyễn Anh Phong, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách Nông nghiệp và Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), khẳng định kinh tế tuần hoàn mang lại lợi ích đa chiều, đó là: Giảm chất thải, tiết kiệm tài nguyên, cắt giảm chi phí đầu vào, tăng giá trị đầu ra, tạo thêm việc làm, nâng cao đời sống. Nhưng chúng ta cũng phải thẳng thắn thừa nhận vẫn còn những hạn chế như: Nhận thức của doanh nghiệp và người tiêu dùng chưa đầy đủ, chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp, người dân còn phân tán, chưa có chương trình riêng, tỷ lệ tái sử dụng phụ phẩm còn thấp, cụ thể trong lĩnh trồng trọt mới đạt khoảng 52%, lâm nghiệp đạt khoảng 50%. Đặc biệt, mô hình tuần hoàn hiện nay chủ yếu nằm ở doanh nghiệp lớn, chưa tạo thành chuỗi liên kết giá trị, trong khi nghiên cứu, chuyển giao và đầu tư khoa học, công nghệ còn hạn chế…

Các đại biểu tham quan các gian hàng trưng bày trong khuôn khổ Hội nghị

Đồng quan điểm với ông Phong, GS.TS Lê Văn Tán, giảng viên, nhà nghiên cứu, đồng thời phụ trách Tạp chí Khoa học và Công nghệ của Trường Đại học Công nghiệp TP. Hồ Chí Minh cho rằng, khoa học công nghệ, kinh tế tuần hoàn và phát triển xanh cuối cùng vẫn hướng đến phát triển bền vững đất nước và  phải lấy người dân làm trung tâm. GS.TS Lê Văn Tán chỉ ra ba xu hướng nổi bật là: Phát triển kinh tế tuần hoàn và hệ sinh thái thông minh; ứng dụng công nghệ cao trong chế biến nông sản đó là, enzyme, bảo quản sinh học, nông nghiệp chính xác, nông nghiệp số; kết nối công nghệ liên ngành để nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị sản phẩm…

Sau phiên họp tổng thể, cùng ngày sẽ diễn ra các hội thảo chuyên đề của các tiển ban như: Sơ chế bảo quản nông sản thực phẩm; Chế biến nông, lâm thủy sản; Sinh học nông nghiệp và đồ uống; Cơ giới hóa nông nghiệp.

Ngoài các hội thảo chuyên đề, Hội nghị cũng đã trưng bày các sản phẩm liên quan đến bảo quản chế biến, lâm nghiệp, thủy sản, công nghệ sinh học... Đây là dịp để các nhà khoa học, doanh nghiệp, đơn vị nghiên cứu có cơ hội hợp tác nhằm thúc đẩy một nền nông nghiệp phát triển xanh, bền vững.                                                 

 Lê Hải