Thứ trưởng Bộ TN&MT Võ Tuấn Nhân phát biểu tại Hội thảo

Hội thảo nhằm giới thiệu tổng quan kết quả Hội nghị các Bên tham gia Công ước Đa dạng sinh học (COP15), Khung Đa dạng sinh học toàn cầu Côn Minh-Montreal và định hướng hành động của Việt Nam.

Đồng thời, hội thảo đưa ra các sáng kiến, công cụ kinh tế, kỹ thuật nhằm thúc đẩy thực hiện Khung đa dạng sinh học toàn cầu tại Việt Nam; các biện pháp huy động nguồn lực và sự tham gia của các bên liên quan để thực hiện các biện pháp phục hồi đa dạng sinh học ở nước ta hiện nay.

Tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ TN&MT Võ Tuấn Nhân cho biết, Việt Nam là 1 trong 12 trung tâm đa dạng sinh học; 1 trong 16 quốc gia sở hữu sự đa dạng sinh học cao nhất toàn cầu với các nguồn gen quý, hiếm. Tuy nhiên, hiện nay Việt Nam đang phải đối mặt với tình trạng suy thoái nhanh về đa dạng sinh học cùng với những thách thức to lớn khác như ô nhiễm môi trường, suy thoái đất đai, rác thải nhựa đại dương và những ảnh hưởng cực đoan của biến đổi khí hậu.

“Thực trạng đó buộc chúng ta phải nhận thức rõ hơn tầm quan trọng của việc bảo tồn thiên nhiên và đa dạng sinh học, bảo vệ môi trường, bảo đảm hài hòa mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên,” Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân nhấn mạnh.

Thời gian qua, Bộ TN&MT triển khai một số nhiệm vụ như hoàn thiện khung chính sách, pháp luật, hướng dẫn kỹ thuật Luật Đa dạng sinh học; tăng cường vai trò năng lực quản lý và thực thi pháp luật; điều tra, quan trắc, xây dựng cơ sở dữ liệu về đa dạng sinh học.

Bộ TN&MT cũng triển khai tuyên truyền, vận động, nâng cao nhận thức của người dân về công tác bảo tồn đa dạng sinh học; xây dựng các mô hình thí điểm bảo tồn, phục hồi, sử dụng bền vững hệ sinh thái, loài; phối hợp các tổ chức quốc tế trong huy động các nguồn tài chính trong nước và quốc tế phục vụ công tác bảo tồn…

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Bắc Kạn Đinh Quang Tuyên phát biểu tại Hội thảo

Là một trong những địa phương có nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú, ông Đinh Quang Tuyên, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Bắc Kạn cho biết, tỉnh có tỷ lệ diện tích che phủ rừng lớn nhất cả nước gần 74% và là nơi có Vườn Quốc gia Ba Bể và các khu bảo tồn có các loài sinh vật quý, hiếm sinh sống. 

Tuy nhiên, bên cạnh những lợi thế trên, vẫn còn một số khó khăn, tồn tại, hạn chế nhất định trong công tác quản lý bảo tồn đa dạng sinh học như: Việc đẩy mạnh các hoạt động phát triển kinh tế-xã hội đã làm một phần làm tài nguyên sinh vật bị khai thác; nhiều giống mới du nhập vào chưa được kiểm soát; một số cơ chế, chính sách, quy định có liên quan còn bất cập; trách nhiệm liên quan đến quy hoạch bảo tồn đa dạng sinh học, bảo tồn loài, bảo tồn tài nguyên di truyền, về tiếp cận nguồn gen và chia sẻ lợi ích.

Bà Hoàng Thị Thanh Nhàn, Phó Cục trưởng Cục Bảo tồn thiên nhiên và Đa dạng sinh học, Khung Đa dạng sinh học toàn cầu Côn Minh-Montreal xác định 23 mục tiêu cần đạt được đến năm 2030. Đây là những chỉ tiêu hết sức tham vọng, đòi hỏi cần có hành động quyết liệt, thậm chí cần có những chuyển đổi căn bản để giảm tác động tới đa dạng sinh học. Các quốc gia cần tạo ra các cơ chế hỗ trợ về nguồn lực, bao gồm cả cơ chế tài chính, chuyển giao khoa học- công nghệ và tri thức để hỗ trợ các hành động bảo tồn hết sức quan trọng.

Theo bà Phạm Minh Thảo, đại diện Tổ chức Quốc tế về bảo tồn thiên nhiên tại Việt Nam (WWF Việt Nam), Việt Nam nằm trong danh sách 16 nước đứng đầu về đa dạng sinh học trong số 196 nước đã ký kết Khung đa dạng sinh học toàn cầu. Hoạt động này có ý nghĩa quan trọng để bảo vệ và khôi phục, nhằm đáp ứng các cam kết toàn cầu, cũng như để đảm bảo chất lượng cuộc sống và tương lai bền vững cho hàng triệu người dân Việt Nam.

Tuy nhiên, để đạt được thành công của hiệp ước toàn cầu này vào năm 2050, bà Phạm Minh Thảo lưu ý Việt Nam cần có các mối quan hệ đối tác mang tính đột phá; bảo vệ các cảnh quan quan trọng, kết nối các khu bảo tồn trên cả nước. Đồng thời khẳng định, WWF Việt Nam cam kết đẩy mạnh hợp tác, hỗ trợ kỹ thuật, cũng như các nỗ lực bảo tồn để hỗ trợ thực hiện Khung đa dạng sinh học toàn cầu; nâng cấp tham vọng giúp Việt Nam đạt được các mục tiêu về khí hậu và đa dạng sinh học.

Đại diện Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) tại Việt Nam, cũng chia sẻ một số khuyến nghị để thực hiện Khung đa dạng sinh học toàn cầu và Chiến lược quốc gia về đa dạng sinh học. Cụ thể là Việt Nam cần huy động thêm nguồn lực tài chính từ xã hội và khối tư nhân; xem xét bổ sung thêm dòng ngân sách riêng cho các tổ chức đa dạng sinh học, nhất là các khu bảo tồn.

GS.TSKH Đặng Huy Huỳnh chia sẻ, những nỗ lực của Việt Nam trong thực hiện Công ước đa dạng sinh học toàn cầu, vừa đem lại hạnh phúc cho con người vừa chia sẻ trách nhiệm với thiên nhiên. GS.TS Đặng Huy Huỳnh nhấn mạnh, việc thực hiện Khung hành động trong thời gian tới cần đảm bảo thu hút cộng đồng, chính quyền địa phương, các cơ quan, tổ chức cùng tích cực tham gia.

Phát biểu kết luận tại Hội thảo, Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân khẳng định, Hội thảo có những ý kiến đóng góp rất ý nghĩa cho việc triển khai thực hiện Khung Đa dạng sinh học toàn cầu Côn Minh-Montreal tại Việt Nam. Thứ trưởng nhấn mạnh, Bộ TN&MT đang hoàn thiện Quy hoạch bảo tồn đa dạng sinh học quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Trong đó sẽ nêu rõ cách thức tiến hành thực hiện 23 tiêu chí theo Khung toàn cầu với mục tiêu nâng hiệu quả bảo tồn và bảo vệ đa dạng sinh học tại Việt Nam trong thời gian tới.

Huy Thế