Trong những năm gần đây, tình trạng ô nhiễm không khí tại các khu vực đô thị lớn của Hà Nội ngày càng trở nên nghiêm trọng. Quận Bắc Từ Liêm và Long Biên là hai trong số các khu vực có mức độ ô nhiễm không khí đang ngày càng tăng cao. Sự gia tăng nhanh chóng của dân số, các khu công nghiệp và phương tiện giao thông không kiểm soát chặt chẽ đã góp phần làm trầm trọng thêm vấn đề này.
Sáng ngày 20/2, tại một số điểm thuộc quận: Bắc Từ Liêm và Long Biên chỉ số chất lượng không khí (AQI⁺) được coi là có hại cho sức khỏe. Theo thang đo chỉ số chất lượng không khí đây là mức độ ô nhiễm không khí không khỏe mạnh.
Tình trạng ô nhiễm không khí tại Bắc Từ Liêm
Theo ứng dụng dự báo thời tiết và ô nhiễm không khí (AQI⁺) chất lượng không khí tại quận Bắc Từ Liêm, ghi nhận của phóng viên Tạp chí Tài nguyên và Môi trường, tình hình chất lượng không khí, tại thời điểm 9h15’, ngày 20/2 cho thấy, với chỉ số (AQI⁺) tại Minh Khai (Bắc Từ Liêm) được ghi nhận ở mức 165 với nồng độ bụi PM2.5 là 75.0 µg/m³.
Nồng độ PM2.5 tại Minh Khai chất lượng không khí được coi là chất lượng xấu và ô nhiễm không khí gây ra mọi người đều có thể bắt đầu bị ảnh hưởng về sức khỏe; thành viên của các nhóm nhạy cảm có thể bị ảnh hưởng sức khỏe nghiêm trọng hơn. Tuyên bố cảnh báo (đối với PM2.5) trẻ em và người lớn năng động và những người mắc bệnh về đường hô hấp, chẳng hạn như hen suyễn, nên tránh hoạt động ngoài trời kéo dài; mọi người khác, đặc biệt là trẻ em, nên hạn chế hoạt động ngoài trời kéo dài.
.png)
Ô nhiễm không khí (AQI⁺) chất lượng không khí cập nhật ngày 20/2 tại quận Bắc Từ Liêm
Minh Khai là một trong những khu vực đông dân cư và có mật độ giao thông lớn ở phía Bắc Hà Nội, đang phải đối mặt với chất lượng không khí suy giảm nghiêm trọng. Các chỉ số ô nhiễm PM2.5 (bụi mịn) tại khu vực này thường xuyên vượt mức cho phép, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của cư dân và những người tham gia giao thông.
Mặc dù Bắc Từ Liêm đang có nhiều dự án phát triển cơ sở hạ tầng, như các khu đô thị mới, nhưng vẫn chưa có nhiều biện pháp kiểm soát ô nhiễm không khí hiệu quả. Các yếu tố chính gây ô nhiễm tại Minh Khai bao gồm:
Giao thông đông đúc: Với mật độ dân số cao và nhiều tuyến đường lớn, lượng xe cộ tham gia giao thông tại Minh Khai rất lớn, đặc biệt là ô tô và xe máy cũ, tạo ra lượng khí thải lớn. Điều này dẫn đến việc phát sinh một lượng lớn khí thải, bao gồm cả CO2 và các chất gây hại khác.
Công trình xây dựng và phát triển đô thị: Các dự án xây dựng lớn ở khu vực này làm tăng mức độ bụi mịn và các chất độc hại vào không khí, đặc biệt trong những ngày có gió mạnh, khi bụi từ các công trình xây dựng dễ dàng phát tán vào không khí.
Thiếu cây xanh: Một trong những vấn đề khác là sự thiếu vắng không gian xanh. Việc hạn chế các khu vực trồng cây, công viên và khu vui chơi làm giảm khả năng lọc không khí tự nhiên của khu vực.
.png)
Thang đo chỉ số chất lượng không khí và chú giải màu sắc
Tình trạng ô nhiễm không khí tại quận Long Biên
Theo dữ liệu cập nhật lúc 9h59’, ngày 20/2 cho thấy, với chỉ số (AQI⁺) tại Cự Khối, Long Biên được ghi nhận ở mức 189 với nồng độ bụi PM2.5 là 110.0 µg/m³. Tại Minh Khai với mức PM2.5 là 110.0 µg/m³, mức độ ô nhiễm không khí này đã vượt khá xa so với mức an toàn cho sức khỏe. Để hiểu rõ hơn, chúng ta có thể so sánh với các tiêu chuẩn an toàn mà Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và các cơ quan môi trường khác khuyến nghị:
Mức an toàn theo WHO: WHO khuyến cáo mức PM2.5 trung bình trong 24 giờ không nên vượt quá 25 µg/m³.
Mức cảnh báo của Việt Nam: Mức độ PM2.5 vượt quá 50 µg/m³ được coi là mức ô nhiễm có nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe, và khi vượt quá 100 µg/m³, đây là mức ô nhiễm rất nghiêm trọng.
.png)
Ô nhiễm không khí (AQI⁺) chất lượng không khí cập nhật ngày 20/2 tại quận Long Biên
Ảnh hưởng đến sức khỏe khi PM2.5 đạt 110.0 µg/m³
Khó thở: Đối với những người nhạy cảm như người già, trẻ em, hoặc những người có bệnh lý nền (hen suyễn, viêm phế quản, bệnh tim mạch,...), mức PM2.5 cao như vậy có thể gây khó thở, ho, khô họng, và cảm giác khó chịu.
Tăng nguy cơ mắc bệnh hô hấp: Trong những ngày có mức PM2.5 cao như vậy, các bệnh nhân mắc bệnh hô hấp như viêm phế quản, COPD (bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính), và hen suyễn sẽ dễ bị triệu chứng nặng hơn.
Tăng nguy cơ bệnh tim mạch và đột quỵ: PM2.5 là những hạt bụi cực nhỏ có thể xâm nhập vào phổi và vào máu, làm tăng nguy cơ các bệnh tim mạch, cao huyết áp và đột quỵ. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người sống lâu dài trong môi trường ô nhiễm có nguy cơ mắc các bệnh này cao hơn.
Ung thư phổi: Việc tiếp xúc lâu dài với mức PM2.5 cao cũng làm tăng nguy cơ ung thư phổi, đặc biệt là ở những người hút thuốc hoặc đã có vấn đề về phổi.
Trẻ em: Hệ thống miễn dịch và hô hấp của trẻ em chưa phát triển hoàn thiện, nên khi tiếp xúc với mức PM2.5 cao có thể gây tổn thương phổi vĩnh viễn, giảm khả năng phát triển của phổi và làm tăng nguy cơ mắc bệnh hô hấp.
Phụ nữ mang thai: Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng ô nhiễm không khí có thể làm tăng nguy cơ sinh non, nhẹ cân hoặc ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi trong bụng mẹ.
Người cao tuổi: Người già có hệ miễn dịch và sức đề kháng yếu hơn, do đó dễ bị ảnh hưởng nghiêm trọng khi tiếp xúc với PM2.5 ở mức cao.
Cự Khối, thuộc quận Long Biên, cũng đang đối diện với tình trạng ô nhiễm không khí gia tăng. Mặc dù không có mật độ giao thông cao như Minh Khai nhưng Cự Khối lại có những đặc điểm riêng khiến tình trạng ô nhiễm trở nên đáng lo ngại.
Khu vực gần các nhà máy, cơ sở sản xuất: Long Biên là khu vực có rất nhiều cơ sở sản xuất công nghiệp và nhà máy. Các nhà máy này thải ra lượng khí thải lớn, đặc biệt là khói bụi từ quá trình sản xuất, chế biến. Các chất thải này chứa các hạt bụi mịn PM2.5 và các chất gây ô nhiễm như SO2, NOx, CO, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng không khí tại Cự Khối.
Nông nghiệp và chăn nuôi: Ngoài các yếu tố công nghiệp, Cự Khối còn có nhiều khu vực đất nông nghiệp và các trang trại chăn nuôi. Việc sử dụng phân bón hóa học và chất thải từ chăn nuôi cũng góp phần tạo ra khí methane (CH4), một loại khí gây ô nhiễm không khí và có tác động mạnh đến môi trường.
Giải pháp và khuyến nghị
Để cải thiện chất lượng không khí tại Minh Khai và Cự Khối, cần phải có các biện pháp đồng bộ và dài hạn:
Giảm thiểu khí thải từ giao thông: Cải thiện hệ thống giao thông công cộng, khuyến khích sử dụng phương tiện thân thiện với môi trường như xe điện và xe đạp. Đồng thời, áp dụng các quy định chặt chẽ hơn đối với việc kiểm tra và bảo trì các phương tiện giao thông, đặc biệt là các xe cũ và gây ô nhiễm.
Kiểm soát chất thải từ công nghiệp: Các cơ sở sản xuất cần áp dụng công nghệ sạch, sử dụng hệ thống lọc khí và giảm thiểu các nguồn thải khí ô nhiễm. Cần có sự giám sát thường xuyên từ các cơ quan chức năng để đảm bảo việc tuân thủ các quy định về bảo vệ môi trường.
Tăng cường diện tích cây xanh: Cần mở rộng và bảo vệ các công viên, khu vui chơi, và không gian xanh trong khu vực đô thị để giảm thiểu bụi mịn và tăng khả năng lọc không khí tự nhiên.
Bên cạnh đó, cần tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng, của người dân về việc bảo vệ môi trường, giảm thiểu ô nhiễm không khí, đồng thời khuyến khích cộng đồng tham gia vào các hoạt động bảo vệ môi trường như trồng cây, giảm sử dụng phương tiện cá nhân.
Vì vậy, ô nhiễm không khí tại Minh Khai (Bắc Từ Liêm) và Cự Khối (Long Biên) là vấn đề đáng lo ngại và cần có sự quan tâm đặc biệt từ các cơ quan chức năng cũng như cộng đồng. Việc cải thiện chất lượng không khí không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe người dân mà còn nâng cao chất lượng cuộc sống và góp phần bảo vệ môi trường bền vững cho thế hệ tương lai. Các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm không khí cần được triển khai đồng bộ và quyết liệt hơn trong thời gian tới.
Sỹ Tùng
Việc áp dụng các giải pháp giảm thiểu phát thải, sử dụng năng lượng tái tạo, bảo vệ môi trường và phát triển cộng đồng là những yếu tố quan trọng giúp Quảng Trị xây dựng hình ảnh một điểm đến du lịch xanh và bền vững. Du lịch Net Zero là xu hướng, đồng thời đang trở thành yêu cầu tất yếu đối với các doanh nghiệp trong bối cảnh biến đổi khí hậu. Phóng viên Tạp chí Nông nghiệp và Môi trường có cuộc trao đổi cùng ông Phạm Hồng Thái, Giám đốc Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng xung quanh vấn đề trên.
Vừa qua, Công ty TNHH chăn nuôi Bình Chi Nam Hưng- thôn Bưởi Rỏi, xã Phú Trạch - Quảng Trị nuôi 2.800 con lợn nhưng chưa được sự đồng ý của cơ quan chức năng vẫn đi vào hoạt động. Vừa qua, công ty này đã nhận được văn bản yêu cầu của Sở Nông nghiệp và Môi trường (NN-MT) dừng ngay hoạt động nuôi lợn và khẩn trương hoàn thiện hồ sơ đề nghị cấp giấy phép môi trường theo quy định.
Trong bối cảnh nông nghiệp Việt Nam đang đối diện với những thách thức lớn từ biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường, tập quán đốt rơm rạ ngoài trời vẫn phổ biến, gây hại nghiêm trọng cho không khí và sức khỏe cộng đồng. Trước thực trạng đó, Chương trình Ô nhiễm Môi trường tại Việt Nam (EPP-VN) ra đời từ năm 2022, với sự hỗ trợ của Liên minh Toàn cầu về Sức khỏe và Ô nhiễm (GAHP), Chính phủ Vương quốc Anh và VACNE, đã mở ra hướng đi mới cho một nền nông nghiệp bền vững: biến phụ phẩm thành tài nguyên, lợi ích kinh tế gắn với bảo vệ môi trường, từ Việt Nam lan tỏa kinh nghiệm ra khu vực và thế giới.
Hội thảo quốc tế về xử lý chất độc tồn lưu và phục hồi môi trường trở thành diễn đàn gắn kết, nơi các chuyên gia từ ASEAN và nhiều nước phát triển chia sẻ kinh nghiệm, mở ra hướng hợp tác sâu rộng trong ứng phó sự cố môi trường xuyên biên giới.
Công tác quan trắc môi trường đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và phát triển bền vững. Để các hoạt động này được thực hiện hiệu quả, việc xây dựng định mức kinh tế - kỹ thuật (ĐM KTKT) là hết sức cần thiết.
Luật số 70/2025/QH15 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật, được Quốc hội khóa XV thông qua tại Kỳ họp thứ 9, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia, đặc biệt là trong lĩnh vực bảo vệ môi trường. Theo Bộ Khoa học và Công nghệ, việc sửa đổi này không chỉ tạo ra cơ sở pháp lý vững chắc mà còn nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế và phát triển bền vững.
