Hiệu quả từ mô hình thu gom, phân loại xử lý rác thải sinh hoạt thôn Giàng B, xã Văn Chấn, tỉnh Lào Cai

Tổ chức phân loại thu gom chất thải tại nguồn không chỉ đem lại lợi ích kinh tế cho người dân mà còn góp phần bảo vệ môi trường sống, tạo ra cảnh quan xanh, sạch, đẹp và hơn hết nâng cao hiệu quả về kinh tế thúc đẩy phát triển du lịch địa phương.

Hiện nay ở nhiều địa phương, việc triển khai phân loại rác tại nguồn không chỉ mang tính phong trào, mà được triển bằng các giải pháp đồng bộ thiết lập thành chuỗi quy trình phân loại trong thu gom. Tất cả đều được từng người dân, hộ gia đình và chính quyền đồng lòng thực hiện.

Ghi nhận của phóng viên tạp chí Nông nghiệp và Môi trường tại thôn Giàng B, xã Văn Chấn, tỉnh Lào Cai. Ở đây vấn đề rác thải tại nguồn đã bắt đầu được quan tâm trong vài năm trở lại đây, đặc biệt sự vào cuộc của chính quyền xã, mặt trận tổ quốc, hội nông dân, hội phụ nữ, đoàn thanh niên đã xây dựng và hình thành được một số mô hình điểm về phân loại rác tại nguồn.

Ở gia đình anh Hoàng Văn Dũng, nhiều năm trước đây anh chứng kiến cảnh ô nhiễm môi trường do rác thải không được thu gom xử lý hiệu quả tại các gia đình và trong ngõ nhà mình. Điều này làm ô nhiễm môi trường sống trong khu dân cư, dẫn đến ô nhiễm nguồn nước, dịch bệnh phát sinh làm ảnh hưởng đến đời sống, sản xuất nông nghiệp và phát triển kinh tế ở địa phương.

Trong 3 năm gần đây, gia đình anh Hoàng Văn Dũng và nhiều hộ khác đã được chính quyền hỗ trợ các loại thùng rác khác để phân loại, trong đó có những lồng thu gom rác thải nhựa, chứa rác thải tái chế được để nơi thoáng mát, tiện lợi cho việc người dân mang đến. Đối với rác thải là chất xơ, từ phế phẩm rau, củ quả, đồ ăn thừa được tách biệt đưa vào trong thùng vi sinh trong vườn nhà được ủ làm phân hữu cơ.

Tất cả các giải pháp này mục đích giảm việc chôn lấp rác thải không phân hủy, đồng thời có phân hữu cơ ngay trong gia đình để phục vụ cho cây trồng. Hiện nay, thôn Giàng B với 175 hộ và 840 nhân khẩu đã có một 2/3 số hộ đã có thùng rác chứa rác thải tái chế và rác thải được phân hủy làm phân bón.

Anh Hoàng Văn Dũng chia sẻ: “Gia đình tôi trong nhiều năm nay được chính quyền hỗ trợ các thùng rác sinh học và đầu ngõ có những ngôi nhà lồng thu gom rác thải nhựa tái chế nên môi trường từ nhà ra ngõ, xóm đều sạch đẹp. Chính quyền đã tuyên truyền nhiều nên người dân cũng luôn ý thức phải giữ gìn vệ sinh môi trường, không vứt rác bừa bãi. Rác thải dù to hay nhỏ đều được xử lý kịp thời ngay từ khi phát sinh. Chúng tôi cũng tuyên truyền cho khách du lịch đến địa phương sử dụng các loại bao bì có nguồn gốc tự nhiên, có thể dùng nhiều lần, hạn chế sử dụng bao bì là túi ni lông".

Không chỉ tại gia đình anh Dũng, gia đình anh Giàng A Sung, thôn Giàng B cũng tích cực tham gia chương trình phân loại rác tại nguồn do chính quyền xã phát động. Từ khi triển khai mô hình này, anh đã dọn sạch rác trên con ngõ trước cửa nhà.

Cùng với đó, các khoảng đất trồng ở hiên nhà, vỉa hè anh Giàng A Sung tận dụng để trồng nhiều các loại hoa khác nhau, điều này khiến con ngõ nhỏ không còn chỗ để người dân tự ý vứt rác thải, các loại hoa đua nhau khoe sắc tạo nên cảnh quan thiên nhiên đẹp mắt giữa núi rừng. Từ khi có vườn hoa, cửa hàng bán trà, du khách đến thưởng thức trà, lưu trú lại nhà anh lâu hơn.

Được biết người Mông ở Suối Giàng chủ yếu sống bằng nghề trồng chè Shan tuyết. Điều đặc biệt chè Shan tuyết cổ thụ Suối Giàng không chỉ có giá trị về kinh tế mà còn có giá trị du lịch. Hàng ngày thôn đón hàng chục lượt du khách trong và ngoài nước, du khách tìm đến đây không chỉ tìm hiểu về những giá trị văn hóa, thưởng thức trà mà hơn hết họ tận hưởng bầu không khí trong lành, những con đường với cây xanh luôn sạch sẽ không có rác thải.

Phân loại rác thải và tái chế rác thải tại thôn Giàng B giờ đây không chỉ là phong trào, nhờ sự vào cuộc từ chính quyền với hưởng ứng của người dân hoạt động này đã trở thành thường ngày, gần gũi và thiết thực với người dân. Từ người già đến trẻ nhỏ họ dần có ý thức bảo vệ môi trường, các hoạt động sinh hoạt của mỗi người dân luôn vì mục tiêu chung.

Ở thôn Giàng B, xã Văn Chấn, các khu dân cư tự quản về bảo vệ môi trường hoạt động hiệu quả ngày một nhiều. Họ cùng nhau định kỳ tổ chức “Ngày Chủ nhật xanh” thu gom rác thải nhựa. Nhiều khách sạn, homestay chuyển sang sử dụng sản phẩm thân thiện với môi trường như ống hút tre, chai nước thủy tinh, đồ dùng tái chế, góp phần lan tỏa thông điệp “Du lịch xanh, không rác thải nhựa”.

Ông Nguyễn Hữu Lực, Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Văn Chấn cho biết: Chúng tôi tập trung tuyên truyền thường xuyên về Luật Bảo vệ môi trường, về các hoạt động hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới, Ngày Chủ nhật xanh, Giờ Trái đất... Qua đó, giúp người dân hiểu rõ tác hại của rác thải nhựa và thấy được lợi ích của việc chuyển sang sản phẩm thân thiện môi trường. Từ cán bộ, công chức đến người dân đã chủ động "nói không" với nhựa dùng một lần, thực hiện tái chế rác thải nhựa.

Có thể nói, môi trường là tài sản của toàn dân, do đó, để bảo vệ môi trường cần phải huy động và phát huy tối đa mọi nguồn lực và sức mạnh trong nhân dân cùng tham gia.

Chỉ khi ý thức của toàn dân về bảo vệ môi trường sử dụng hợp lý nguồn tài nguyên thiên nhiên được nâng lên thì công tác bảo vệ môi trường trong cộng đồng dân cư mới đạt kết quả tốt. Do đó, các cấp chính quyền cũng cần tăng cường phối hợp, thống nhất hành động trong thực hiện bảo vệ môi trường, phát huy được tính sáng tạo, tinh thần tự quản trong các tầng lớp nhân dân để thực hiện tốt công tác bảo vệ môi trường.