Với sự chỉ đạo sát sao của thành phố Hà Nội, cùng sự tham gia tích cực của đồng bào dân tộc thiểu số, việc triển khai các chính sách dân tộc gắn với xây dựng nông thôn mới trên địa bàn thành phố thời gian qua đã đạt nhiều kết quả tích cực, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần và mang lại cuộc sống ấm no, đầy đủ hơn cho đồng bào các dân tộc.
Sau khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, thành phố Hà Nội có 4 xã và 17 thôn vùng đồng bào dân tộc thiểu số với trên 55 nghìn người, chủ yếu là đồng bào dân tộc Mường, Da. Đến nay, thành phố đã bố trí 2.421/2.664 tỷ đồng để triển khai 190/210 dự án. Tốc độ tăng trưởng kinh tế hàng năm của vùng đồng bào dân tộc đạt trên 10%.
Để phát triển kinh tế - xã hội vùng dân tộc thiểu số Thành phố Hà Nội, trong những năm qua thành phố Hà Nội đã lựa chọn các nội dung triển khai thực hiện phù hợp với điều kiện thực tế của Thành phố. Nhiều chương trình đã hỗ trợ phát triển toàn diện kinh tế - xã hội, giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Diện mạo vùng đồng bào dân tộc thiểu số đã có những thay đổi vượt bậc, đời sống người dân ngày càng được nâng cao, tốc độ tăng trưởng kinh tế hằng năm trên 10%; thu nhập bình quân đầu người tăng đạt khoảng 65 triệu đồng/người/năm, trong đó một số xã đạt trên 70 triệu đồng/người/năm, thậm chí có xã đạt trên 80 triệu đồng người/năm.
Đặc biệt tỷ lệ hộ nghèo hằng năm giảm nhanh, năm 2024 không còn hộ nghèo. Thành phố Hà Nội đã áp dụng chuẩn nghèo riêng, cao hơn khoảng 30% so với chuẩn nghèo quốc gia. Chuẩn nghèo này được ban hành trên cơ sở bám sát thực tiễn đời sống đô thị, phản ánh đúng mức sống, nhu cầu tối thiểu và chi phí sinh hoạt của người dân Thủ đô.
Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Đình Hoa khẳng định, việc áp dụng chuẩn nghèo riêng là yếu tố then chốt giúp thành phố đạt được kết quả này. Chuẩn nghèo phù hợp giúp chính sách đi đúng địa chỉ, nguồn lực được sử dụng hiệu quả, tạo động lực để các hộ gia đình phấn đấu vươn lên. “Việc xây dựng chuẩn nghèo riêng kết hợp với các chính sách đặc thù giúp bảo đảm sự linh hoạt, phù hợp với thực tiễn đô thị, đồng thời tạo động lực cho các hộ gia đình chủ động thoát nghèo, nâng cao chất lượng cuộc sống một cách bền vững”, ông Nguyễn Đình Hoa cho biết.
Tại khu vực các xã có đồng bào dân tộc, trên 80% trường học đạt chuẩn quốc gia; 100% xã dân tộc, miền núi đạt chuẩn Quốc gia về y tế; 100% số hộ được dùng nước sạch, nước hợp vệ sinh; 100% xã đạt chuẩn nông thôn mới.
Thành phố đã hoàn thành 32/35 chỉ tiêu công tác dân tộc theo Nghị quyết 88/QH14 của Quốc hội. Hệ thống kết cấu hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội được đầu tư xây dựng mới, cải tạo nâng cấp đồng bộ, hiện đại, nhất là hệ thống đường giao thông nông thôn, công trình thủy lợi, trường học, trạm y tế, điện sinh hoạt, thiết chế văn hóa,... Công tác bảo tồn, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống của các dân tộc được thực hiện có hiệu quả.
Những thành tựu trên không chỉ nâng cao đời sống vật chất và tinh thần đồng bào dân tộc mà còn góp phần giữ vững an ninh chính trị, ổn định xã hội và củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
Xã miền núi Ba Vì (TP. Hà Nội) được thành lập trên cơ sở hợp nhất các xã Ba Vì, Khánh Thượng và phần lớn diện tích tự nhiên, dân số của xã Minh Quang. Trước sáp nhập, 3 xã trên đều đã đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó có 1 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao.
Thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2020 – 2025, chính quyền và nhân dân xã Ba Vì đã triển khai hiệu quả nguồn lực xã hội hóa và ngân sách nhà nước cho xây dựng hạ tầng. Đồng thời đẩy mạnh phát triển kinh tế, áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất, hình thành chuỗi liên kết, sản phẩm đặc trưng. Hiện, Ba Vì đã có 7 sản phẩm OCOP từ 3 sao trở lên.
Bên cạnh đó, tỷ lệ gia đình văn hóa của xã đạt trên 93%; 29/30 làng đạt danh hiệu Làng văn hóa; 11/12 trường công lập đạt chuẩn quốc gia... Chính sách an sinh xã hội, bảo hiểm y tế, bình đẳng giới được bảo đảm. Đến cuối năm 2024, xã không còn hộ nghèo theo chuẩn mới. Công tác quốc phòng - an ninh được giữ vững, giữ gìn môi trường, cảnh quan nông thôn sáng - xanh - sạch - đẹp.
Yên Bài cũng là một trong những xã có đông đồng bào dân tộc sinh sống của thành phố Hà Nội, chiếm khoảng 45% dân số toàn xã, trong đó chủ yếu là dân tộc Mường. Xã được hình thành trên cơ sở sáp nhập diện tích tự nhiên và dân số của xã Vân Hòa và Yên Bài thuộc huyện Ba Vì cũ.
Chủ tịch UBND xã Yên Bài Nguyễn Văn Tùng cho biết, thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, xã đã chủ động đổi mới phương thức lãnh đạo; chú trọng phân cấp, ủy quyền hợp lý, gắn trách nhiệm người đứng đầu với kết quả thực hiện công tác dân tộc, tôn giáo.
UBND xã đã thực hiện đầy đủ các chính sách hỗ trợ phát triển vùng đồng bào DTTS và tôn giáo, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi để các hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo hợp pháp diễn ra đúng quy định của pháp luật.
Giai đoạn 2026–2030, thành phố Hà Nội tiếp tục quan tâm, đẩy mạnh đầu tư nhằm phát triển toàn diện, bền vững kinh tế – xã hội gắn với quốc phòng, an ninh vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi của Thủ đô; phát huy tiềm năng, lợi thế của vùng và tinh thần tự lực của đồng bào, từng bước thu hẹp, tiến tới thu hẹp khoảng cách về mức sống và thu nhập giữa vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi với khu vực nông thôn ngoại thành Hà Nội.
Trong đó, tập trung quy hoạch, đầu tư xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội đồng bộ, kết nối với vùng đồng bằng và đô thị; phát triển toàn diện kinh tế - xã hội, giáo dục, đào tạo, y tế, văn hóa.
Nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân; giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa của các dân tộc thiểu số; xây dựng hệ thống chính trị cơ sở vững mạnh, giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn; tăng cường đồng thuận xã hội.
Trên cơ sở đó phát huy nội lực, biến những khó khăn, thách thức thành lợi thế phát triển, tạo động lực để góp phần xây dựng Thủ đô văn minh, hiện đại, nhân dân hạnh phúc trong kỷ nguyên mới, hòa nhập phát triển cùng Thủ đô và đất nước.
Phong trào thi đua “Cả nước chung sức xây dựng NTM” giai đoạn 2021–2025 đã trở thành động lực quan trọng, lan tỏa sâu rộng trong toàn ngành Nông nghiệp tỉnh Gia Lai. Phong trào được triển khai gắn liền với nhiệm vụ trọng tâm của ngành là phát triển nông nghiệp theo hướng hàng hóa, nâng cao giá trị gia tăng và xây dựng nông thôn mới bền vững.
Trong những năm qua, phong trào “Cả nước chung sức xây dựng NTM” trở thành động lực mạnh mẽ, góp phần làm thay đổi diện mạo nông thôn, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân Ninh Bình. Trong đó, Sở NN&MT tỉnh Ninh Bình đóng vai trò tích cực tham mưu, tổ chức nhiều nội dung quan trọng, đóng góp thiết thực vào hiệu quả thực hiện phong trào.
Trong những năm qua, phong trào thi đua (PTTĐ) “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới” ở Lào Cai trở thành động lực mạnh mẽ, lan tỏa sâu rộng đến từng cộng đồng, thôn bản. Dưới sự lãnh đạo của Tỉnh ủy, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và sự đồng lòng của nhân dân, diện mạo nông thôn ngày càng khởi sắc, là minh chứng sống động cho khát vọng vươn lên, tinh thần thi đua yêu nước (TĐYN) và ý chí tự lực, tự cường của đồng bào vùng cao biên giới.
Chương trình “Cây ăn quả trên đất dốc” của tỉnh Sơn La là minh chứng tiêu biểu cho phong trào thi đua yêu nước (TĐYN) ngành Nông nghiệp và Môi trường, thể hiện ý chí sáng tạo, khát vọng vươn lên và tinh thần làm giàu chính đáng của người nông dân vùng cao Tây Bắc.
Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, với vai trò là cơ quan chủ trì, Sở NN&MT Hải Phòng đã phối hợp chặt chẽ với các sở ngành, địa phương, tham mưu triển khai phát động PTTĐ đảm bảo thực chất, hiệu quả. Kết quả từ những phong trào này góp phần thay đổi tích cực diện mạo vùng nông thôn và mang lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho người dân.
