Thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 15 luật trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, sáng 11/12, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan, Quốc hội tiến hành biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 15 luật trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường.

Trước khi tiến hành biểu quyết, Quốc hội nghe Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 15 luật trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường.

Theo đó, về phạm vi điều chỉnh, Bộ trưởng Trần Đức Thắng cho biết, việc xây dựng dự án Luật lần này chỉ tập trung điều chỉnh, khu trú xử lý ba nhóm nội dung chính: về sắp xếp tổ chức bộ máy, về cải cách thủ tục hành chính, điều kiện đầu tư kinh doanh và xử lý những điểm nghẽn đã chín, đã rõ.

Với các vướng mắc, bất cập khác, Chính phủ thấy rằng cần có thời gian để tổng kết thực tiễn, đánh giá tác động đầy đủ và sẽ đề xuất sửa đổi trong giai đoạn 2026 - 2030. Theo dự kiến, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ đề xuất sửa đổi bổ sung tổng thể 14 dự án Luật trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI. Trong đó, sửa đổi Luật Bảo vệ môi trường và Luật Tài nguyên, môi trường biển và hải đảo ngay trong năm 2026.

Về bỏ yếu tố nhạy cảm về môi trường đối với tiêu chí đất chuyên trồng lúa nước từ hai vụ trở lên và di dân tái định cư tại Luật Bảo vệ môi trường, tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, Chính phủ chỉnh lý theo hướng tiếp tục giữ tiêu chí di dân tái định cư như quy định hiện hành. Đối với tiêu chí đất chuyên trồng lúa từ hai vụ trở lên, Chính phủ cho rằng việc bỏ tiêu chí này trong dự thảo Luật nhằm xử lý vướng mắc, cải cách mạnh mẽ thủ tục hành chính nhưng không ảnh hưởng đến an ninh lương thực và không tạo ra sự mâu thuẫn, thiếu đồng bộ với các luật có liên quan.

Đối với vấn đề bảo vệ, sử dụng tầng đất mặt của đất chuyên trồng lúa nước tại Luật Trồng trọt, Bộ trưởng cho biết, thời gian qua, việc thực thi quy định về sử dụng tầng đất mặt của đất chuyên trồng lúa nước gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, nhất là trong triển khai các dự án. Từ thực tiễn trên, 30/34 địa phương kiến nghị bỏ nội dung Điều 57 tại Luật Trồng trọt. Việc bãi bỏ quy định sử dụng tầng đất mặt của đất chuyên trồng lúa nước không làm ảnh hưởng đến việc bảo vệ đất trồng lúa. Việc bảo vệ đất trồng lúa đã được quy định chặt chẽ tại Luật Đất đai, Luật Đầu tư và các pháp luật khác có liên quan.

Về quy định không phải thực hiện trình tự, thủ tục chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác quy định tại Luật Lâm nghiệp, Bộ trưởng chỉ rõ, theo quy định, diện tích rừng trồng sau khai thác trắng hoặc rừng trồng chưa đủ tiêu chí thành rừng không được thống kê vào hiện trạng rừng mà được thống kê tương tự như các loại đất trống quy hoạch cho đất nông nghiệp. Do vậy, diện tích này hiện nay không phải thực hiện quyết định chuyển mục đích sử dụng rừng mà chỉ thực hiện quyết định chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp sang mục đích khác.

Tuy nhiên, để nâng cao trách nhiệm của chủ đầu tư, dự thảo Luật đã quy định bắt buộc phải thực hiện nghĩa vụ nộp tiền trồng rừng thay thế để bảo đảm nguồn lực để tiếp tục duy trì diện tích rừng, tỷ lệ che phủ rừng, thay thế cho diện tích đất nông nghiệp đã chuyển sang mục đích khác.

Ngoài ra, Chính phủ đã rà soát dự thảo Luật, đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật, nhất là các luật, nghị quyết được Quốc hội xem xét tại kỳ họp này.

Sau khi nghe Bộ trưởng Trần Đức Thắng trình bày báo cáo, Quốc hội tiến hành biểu quyết thông qua dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 15 luật trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường. Theo kết quả biểu quyết điện tử, có 424/431 đại biểu Quốc hội có mặt tán thành, chiếm 89,64% tổng số đại biểu Quốc hội. Như vậy, với đa số đại biểu tán thành, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 15 luật trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường.

Luật gồm 17 điều, sửa đổi, bổ sung một số điều của15 luật gồm: Luật Bảo vệ môi trường; Luật Bảo vệ và kiểm dịch thực vật; Luật Chăn nuôi; Luật Đa dạng sinh học; Luật Đê điều; Luật Đo đạc và bản đồ; Luật Khí tượng thủy văn; Luật Lâm nghiệp; Luật Phòng, chống thiên tai; Luật Tài nguyên nước; Luật Tài nguyên, môi trường biển và hải đảo; Luật Thú y; Luật Thủy lợi; Luật Thủy sản; Luật Trồng trọt.

Việc ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 15 luật trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường góp phần quan trọng vào: thể chế hóa chủ trương đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy; phân quyền, phân cấp mạnh mẽ; đơn giản hóa thủ tục hành chính, cắt giảm điều kiện kinh doanh; kịp thời tháo gỡ các điểm nghẽn pháp lý, giải phóng nguồn lực cho phát triển kinh tế - xã hội.

Luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2026, trừ trường hợp quy định tại khoản 2, khoản 3 Điều 16 của Luật này. Theo khoản 2 Điều 16, việc lập quy hoạch tổng hợp tài nguyên nước và hạ tầng thuỷ lợi lưu vực sông liên tỉnh được thực hiện từ ngày 01/01/2027.