Ô nhiễm không khí tại Hà Nội từ lâu đã trở thành một trong những vấn đề nổi cộm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng và chất lượng cuộc sống. Các nghiên cứu cho thấy, không khí ở Hà Nội thường xuyên vượt qua mức giới hạn an toàn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), đặc biệt là tại các khu vực đông dân cư và có mật độ giao thông cao. Trong đó, quận Hai Bà Trưng và Cầu Giấy, mặc dù có những bước phát triển mạnh mẽ về kinh tế, nhưng cũng phải đối mặt với tình trạng ô nhiễm không khí nghiêm trọng.
Chất lượng không khí tại quận Hai Bà Trưng
Quận Hai Bà Trưng là một trong những khu vực trung tâm của Hà Nội, nơi tập trung nhiều công trình, cơ sở thương mại và dân cư đông đúc. Các tuyến đường như Trần Bình Trọng, Lê Đại Hành, Phố Huế và Bà Triệu là những khu vực có lưu lượng phương tiện giao thông dày đặc, đồng thời, cũng là các điểm nóng về ô nhiễm không khí.
Số liệu cụ thể về chất lượng không khí, theo dữ liệu của phóng viên Tạp chí Tài nguyên và Môi trường, cập nhật lúc 10h40’, ngày 19/2 cho thấy, với chỉ số (AQI⁺) tại Hai Bà Trưng được ghi nhận ở mức 72 với nồng độ bụi PM2.5 là 20.5 µg/m³. Nồng độ PM2.5 tại Hai Bà Trưng chất lượng không khí được coi là trung bình và chất lượng không khí ở mức chấp nhận được; tuy nhiên, đối với một số chất gây ô nhiễm, có thể có mối lo ngại về sức khỏe ở mức độ vừa phải đối với một số rất ít người nhạy cảm bất thường với ô nhiễm không khí. Tuyên bố cảnh báo (đối với PM2.5) là trẻ em và người lớn năng động và những người mắc bệnh về đường hô hấp, chẳng hạn như hen suyễn, nên hạn chế hoạt động ngoài trời kéo dài. Đây là mức chất lượng không khí vừa phải.
.png)
Ô nhiễm không khí (AQI⁺) chất lượng không khí cập nhật ngày 19/2 tại quận Hai Bà Trưng
Nguyên nhân chính của ô nhiễm không khí và các nguồn ô nhiễm chính
Phương tiện giao thông: Mật độ giao thông cao, đặc biệt là xe máy và ô tô, đóng góp một phần lớn vào ô nhiễm không khí. Theo thống kê của Sở Giao thông Vận tải Hà Nội, quận Hai Bà Trưng có khoảng hơn 150.000 phương tiện cá nhân lưu thông hàng ngày.
Hoạt động xây dựng: Các công trình xây dựng như trung tâm thương mại, văn phòng cho thuê, nhà ở cao tầng,... cũng tạo ra lượng bụi lớn trong không khí.
Khí thải công nghiệp: Mặc dù quận Hai Bà Trưng không có nhiều khu công nghiệp lớn, nhưng các cơ sở sản xuất nhỏ và vừa, đặc biệt là các xưởng sơn, cơ khí, và các hoạt động sửa chữa, bảo dưỡng xe cộ cũng là tác nhân gây ô nhiễm không khí.
Chất lượng không khí tại quận Cầu Giấy
Quận Cầu Giấy, với sự phát triển nhanh chóng của các khu công nghệ cao, trường đại học và các khu dân cư hiện đại, cũng đang phải đối mặt với tình trạng ô nhiễm không khí ngày càng trầm trọng. Mặc dù có nhiều cây xanh và các không gian công cộng, nhưng mật độ phương tiện giao thông và hoạt động xây dựng tại đây vẫn là những nguyên nhân chính khiến không khí bị ô nhiễm.
Số liệu cụ thể về chất lượng không khí, theo dữ liệu cập nhật lúc 10h54’, ngày 19/2 cho thấy, với chỉ số (AQI⁺) tại Cầu Giấy được ghi nhận ở mức 156 với nồng độ bụi PM2.5 là 63.0 µg/m³. Nồng độ PM2.5 tại Cầu Giấy chất lượng không khí được coi là không khỏe mạnh và chất lượng không khí ở mức chưa đạt, tuy nhiên, đối với một số chất gây ô nhiễm, có thể có mối lo ngại về sức khỏe, mọi người đều có thể bắt đầu bị ảnh hưởng về sức khỏe. Tuyên bố cảnh báo (đối với PM2.5) là trẻ em và người lớn năng động và những người mắc bệnh về đường hô hấp, chẳng hạn như hen suyễn, nên tránh hoạt động ngoài trời kéo dài; mọi người khác, đặc biệt là trẻ em, nên hạn chế hoạt động ngoài trời kéo dài. Đây là mức chất lượng không khí không khỏe mạnh.
.png)
Ô nhiễm không khí (AQI⁺) chất lượng không khí cập nhật ngày 19/2 tại quận Cầu Giấy
Nguyên nhân chính của ô nhiễm không khí
Phương tiện giao thông: Quận Cầu Giấy là nơi tập trung các trường đại học lớn như ĐH Quốc gia Hà Nội, ĐH Sư phạm Hà Nội, cùng với khu công nghệ cao. Điều này tạo ra lượng lớn phương tiện giao thông, với hơn 200.000 phương tiện di chuyển qua khu vực mỗi ngày, góp phần tăng mức độ ô nhiễm không khí.
Xây dựng và phát triển đô thị: Cũng như quận Hai Bà Trưng, quận Cầu Giấy đang trong quá trình đô thị hóa mạnh mẽ với nhiều công trình xây dựng cao tầng, các khu trung tâm thương mại, văn phòng, gây ra lượng bụi mịn lớn trong không khí.
Hoạt động công nghiệp và dịch vụ: Các cửa hàng kinh doanh vật liệu xây dựng, sửa chữa ô tô, xe máy, các cơ sở sản xuất nhỏ,... đều góp phần làm ô nhiễm không khí.
Tác động đến sức khỏe cộng đồng, ô nhiễm không khí ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người. Các hạt bụi mịn PM2.5, khí NO2 và CO có thể xâm nhập sâu vào phổi, gây ra các bệnh lý nghiêm trọng như:
Bệnh hô hấp: Các nghiên cứu cho thấy tỉ lệ người dân mắc các bệnh về đường hô hấp như viêm phổi, hen suyễn, dị ứng tăng cao tại hai quận này.
Bệnh tim mạch: Các tác nhân ô nhiễm không khí cũng liên quan đến sự gia tăng bệnh tim mạch và đột quỵ.
Tác động đối với trẻ em và người già: Những người có hệ miễn dịch yếu hoặc hệ hô hấp chưa phát triển đầy đủ như trẻ em, hay người già là đối tượng dễ bị tổn thương nhất.
Giải pháp cải thiện chất lượng không khí, để giảm thiểu tình trạng ô nhiễm không khí tại hai quận này, một số giải pháp cần được triển khai:
Giảm sử dụng phương tiện cá nhân: Khuyến khích người dân sử dụng phương tiện giao thông công cộng, xe đạp hoặc đi bộ. Hà Nội cần đầu tư vào hệ thống xe buýt, tàu điện ngầm và các phương tiện công cộng khác.
Cải thiện cơ sở hạ tầng giao thông: Xây dựng thêm các tuyến đường, cầu vượt, hầm chui nhằm giảm thiểu tình trạng tắc nghẽn giao thông và giảm khí thải từ phương tiện.
Kiểm soát và quản lý các công trình xây dựng: Tăng cường giám sát việc giảm bụi trong các công trình xây dựng, yêu cầu các chủ đầu tư phải có biện pháp hạn chế bụi và tiếng ồn.
Trồng cây xanh và tạo không gian công cộng: Tăng cường trồng cây xanh tại các khu vực công cộng, đường phố, công viên,... để cải thiện chất lượng không khí.
Ô nhiễm không khí tại quận Hai Bà Trưng và Cầu Giấy đang ở mức đáng báo động và cần có các biện pháp cấp bách để cải thiện. Việc quản lý chất lượng không khí không chỉ là trách nhiệm của chính quyền mà còn của cộng đồng, doanh nghiệp và mỗi người dân. Chỉ khi có sự phối hợp chặt chẽ và hành động quyết liệt, chất lượng không khí tại những khu vực này mới có thể được cải thiện, giúp nâng cao sức khỏe cộng đồng và chất lượng cuộc sống của người dân Hà Nội.
Khuyến cáo với người dân để bảo vệ sức khỏe
Trong bối cảnh chất lượng không khí tại các thành phố lớn, đặc biệt là Hà Nội, ngày càng trở nên ô nhiễm nghiêm trọng, việc bảo vệ sức khỏe cá nhân là vô cùng quan trọng. Dưới đây là một số khuyến cáo mà mỗi người dân có thể áp dụng để bảo vệ bản thân và gia đình khỏi tác động tiêu cực của ô nhiễm không khí:
Hạn chế ra ngoài vào những ngày ô nhiễm cao: Trong những ngày mà chỉ số ô nhiễm không khí, đặc biệt là PM2.5, vượt mức an toàn, việc hạn chế ra ngoài trời là một cách hiệu quả để giảm thiểu tiếp xúc với các chất ô nhiễm. Nếu cần thiết phải ra ngoài, hãy đảm bảo rằng bạn sử dụng khẩu trang chống bụi, đặc biệt là loại khẩu trang N95 hoặc tương tự để lọc bụi mịn và các chất gây hại khác.
Tạo môi trường sống trong lành trong nhà: Sử dụng máy lọc không khí: Đầu tư vào máy lọc không khí với bộ lọc HEPA có khả năng loại bỏ các hạt bụi mịn, vi khuẩn và virus trong không khí. Máy lọc không khí giúp tạo ra một không gian trong lành, bảo vệ sức khỏe gia đình, đặc biệt là trẻ em, người già và người có bệnh lý hô hấp.
Giữ cửa sổ đóng: Khi chất lượng không khí bên ngoài quá xấu, bạn nên đóng cửa sổ và cửa ra vào để ngăn bụi và các chất ô nhiễm xâm nhập vào nhà.
Tạo không gian xanh trong nhà: Trồng cây trong nhà cũng là một cách giúp làm sạch không khí. Những cây như lưỡi hổ, nha đam, cây phát lộc, và các loại cây khác có thể giúp hấp thụ các chất ô nhiễm và cung cấp oxi trong không khí.
Cập nhật thông tin chất lượng không Khí thường xuyên: Để chủ động bảo vệ sức khỏe, người dân nên theo dõi các chỉ số chất lượng không khí qua các ứng dụng di động, trang web của các cơ quan chuyên trách như Trung tâm Quan trắc Môi trường Hà Nội hoặc các thông tin báo, đài, thiết bị quan trắc không khí cá nhân. Điều này giúp bạn nắm bắt tình hình ô nhiễm không khí và chủ động điều chỉnh kế hoạch sinh hoạt, lao động của mình.
Sử dụng khẩu trang chống bụi mịn: Khẩu trang N95 hoặc các loại khẩu trang y tế có thể giúp bảo vệ bạn khỏi các hạt bụi mịn PM2.5 và các khí độc hại khác trong không khí. Người dân cần chú trọng đến việc chăm sóc sức khỏe hệ hô hấp bằng cách tăng cường vitamin C, các loại thực phẩm giàu chất chống oxy hóa để bảo vệ phổi khỏi sự tấn công của bụi mịn và các chất ô nhiễm khác.
Ô nhiễm không khí như hiện nay là vấn đề đang ngày càng trở nên nghiêm trọng tại nhiều thành phố, trong đó có Hà Nội. Tuy nhiên, mỗi người dân hoàn toàn có thể chủ động bảo vệ sức khỏe của mình bằng cách thực hiện các biện pháp như hạn chế ra ngoài trong những ngày ô nhiễm cao, cải thiện không gian sống trong nhà, theo dõi chất lượng không khí, và duy trì lối sống lành mạnh. Khi mọi người cùng chung tay hành động, chúng ta có thể góp phần làm giảm thiểu tác động của ô nhiễm không khí đối với sức khỏe và chất lượng cuộc sống của cộng đồng.
Sỹ Tùng
Việc áp dụng các giải pháp giảm thiểu phát thải, sử dụng năng lượng tái tạo, bảo vệ môi trường và phát triển cộng đồng là những yếu tố quan trọng giúp Quảng Trị xây dựng hình ảnh một điểm đến du lịch xanh và bền vững. Du lịch Net Zero là xu hướng, đồng thời đang trở thành yêu cầu tất yếu đối với các doanh nghiệp trong bối cảnh biến đổi khí hậu. Phóng viên Tạp chí Nông nghiệp và Môi trường có cuộc trao đổi cùng ông Phạm Hồng Thái, Giám đốc Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng xung quanh vấn đề trên.
Vừa qua, Công ty TNHH chăn nuôi Bình Chi Nam Hưng- thôn Bưởi Rỏi, xã Phú Trạch - Quảng Trị nuôi 2.800 con lợn nhưng chưa được sự đồng ý của cơ quan chức năng vẫn đi vào hoạt động. Vừa qua, công ty này đã nhận được văn bản yêu cầu của Sở Nông nghiệp và Môi trường (NN-MT) dừng ngay hoạt động nuôi lợn và khẩn trương hoàn thiện hồ sơ đề nghị cấp giấy phép môi trường theo quy định.
Trong bối cảnh nông nghiệp Việt Nam đang đối diện với những thách thức lớn từ biến đổi khí hậu và ô nhiễm môi trường, tập quán đốt rơm rạ ngoài trời vẫn phổ biến, gây hại nghiêm trọng cho không khí và sức khỏe cộng đồng. Trước thực trạng đó, Chương trình Ô nhiễm Môi trường tại Việt Nam (EPP-VN) ra đời từ năm 2022, với sự hỗ trợ của Liên minh Toàn cầu về Sức khỏe và Ô nhiễm (GAHP), Chính phủ Vương quốc Anh và VACNE, đã mở ra hướng đi mới cho một nền nông nghiệp bền vững: biến phụ phẩm thành tài nguyên, lợi ích kinh tế gắn với bảo vệ môi trường, từ Việt Nam lan tỏa kinh nghiệm ra khu vực và thế giới.
Hội thảo quốc tế về xử lý chất độc tồn lưu và phục hồi môi trường trở thành diễn đàn gắn kết, nơi các chuyên gia từ ASEAN và nhiều nước phát triển chia sẻ kinh nghiệm, mở ra hướng hợp tác sâu rộng trong ứng phó sự cố môi trường xuyên biên giới.
Công tác quan trắc môi trường đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và phát triển bền vững. Để các hoạt động này được thực hiện hiệu quả, việc xây dựng định mức kinh tế - kỹ thuật (ĐM KTKT) là hết sức cần thiết.
Luật số 70/2025/QH15 sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật, được Quốc hội khóa XV thông qua tại Kỳ họp thứ 9, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia, đặc biệt là trong lĩnh vực bảo vệ môi trường. Theo Bộ Khoa học và Công nghệ, việc sửa đổi này không chỉ tạo ra cơ sở pháp lý vững chắc mà còn nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế và phát triển bền vững.
