
Giữa dòng chảy hối hả của thời đại công nghiệp và nhịp sống đô thị ngày càng gấp gáp, vẫn có những người lặng lẽ chọn cho mình một con đường khác, con đường của sự tĩnh tại, của cái đẹp truyền thống và lòng trân quý thiên nhiên. Trịnh Thúy Hằng, hay còn được nhiều người trìu mến gọi là Cốm Ngọc, là một trong số ít người như thế.
Chị vừa là người làm cốm bằng cả cái tâm của người giữ nghề, vừa là người lan tỏa năng lượng bình an qua yoga. Ở chị, hương cốm và hơi thở thiền như hòa quyện, tạo nên một triết lý sống chân - thiện - mỹ, nơi con người học cách sống chậm, sống lành và sống đẹp.
Người phụ nữ gìn giữ hồn cốm - “mỗi hạt cốm là một hạt ngọc của đất trời”
Với người Hà Nội, mùi cốm là mùi của ký ức, của mùa thu, của những sớm se lạnh và làn khói rơm nếp lan trong gió. Với Trịnh Thúy Hằng, hương cốm còn là âm thanh của quê hương, là ký ức về bà, về mẹ, về những mùa gặt thanh bình. Từ tình yêu ấy, chị sáng lập thương hiệu Cốm Ngọc với mong muốn mỗi hạt cốm dẻo ngọt sẽ là món quà bình an gửi tới người Hà Nội hôm nay.
“Bà nội tôi dạy rằng, hạt thóc, hạt gạo là của ngọc thực. Mỗi hạt cốm là một hạt ngọc của đất trời, nên tôi đặt tên thương hiệu là Cốm Ngọc để tự nhắc mình phải trân trọng từng điều nhỏ bé mà quý giá ấy,” chị Cốm Ngọc chia sẻ!.
Nguồn nguyên liệu làm cốm được chị lựa chọn kỹ lưỡng từ những vùng nếp thơm Thạch Thất, Bắc Ninh - nơi đất lành, gió mát, hạt nếp căng tròn, dẻo thơm. Cốm được chế biến tại làng nghề Mễ Trì Thượng theo phương thức truyền thống, gói trong lá sen và buộc bằng rơm nếp, giản dị mà tinh tế.
Với chị Hằng (Cốm Ngọc), làm cốm là một hành trình của sự tĩnh tâm. Người làm phải lắng nghe thời tiết, nắng, gió và cả nhịp thở của đất trời. Chỉ cần vội một chút, cốm sẽ mất hương. Bởi thế, trong từng mẻ cốm của chị là tình yêu với nghề, lòng biết ơn với thiên nhiên và tâm hồn của người nghệ nhân giữ hồn Việt.
Yoga - con đường chữa lành để tìm về an nhiên
Trước khi đến với cốm, Trịnh Thúy Hằng đã có hơn mười năm gắn bó với yoga và thiền. Bắt đầu từ năm 2012, khi bộ môn này còn khá mới ở Việt Nam, chị kiên trì học, rồi trở thành huấn luyện viên yoga Kundalini, được nhiều học viên yêu quý bởi năng lượng nhẹ nhàng và lối sống chân thành.
Với chị, yoga không chỉ là sự dẻo dai của cơ thể, mà là hành trình chữa lành tâm hồn. “Tôi thấy học viên của mình thay đổi từng ngày, họ sống chậm lại, biết yêu thương và trân trọng bản thân. Đó mới là ý nghĩa thật sự của yoga,” chị chia sẻ.
Trong những năm giảng dạy, chị từng giúp một bé gái bốn tuổi bị dị tật vận động có thể tự đứng dậy và bước đi. “Khi em bước được những bước đầu tiên, tôi òa khóc. Tôi hiểu rằng chữa lành không phải phép màu, mà là khi ta giúp ai đó khơi dậy niềm tin trong chính họ,” chị Hằng nói!
Khi hương cốm gặp hơi thở thiền
Giữa hai thế giới tưởng chừng tách biệt - cốm và yoga, Trịnh Thúy Hằng (Cốm Ngọc) lại tìm thấy ở đó một điểm giao hòa đầy tinh tế. Nếu yoga giúp con người trở về với chính mình qua từng nhịp thở, thì cốm lại đưa ta trở về với hồn quê, với cội nguồn dân tộc qua hương vị ngọt lành của đất trời.
Trong các buổi thiền trà và chuông xoay Himalaya, chị thường tặng bạn bè và học viên những gói cốm nhỏ do chính tay mình làm. Với chị, đó không chỉ là món quà vật chất, mà là lời mời gọi cùng nhau sống chậm lại, cảm nhận từng hơi thở của hiện tại. Trong không gian tĩnh lặng, chỉ còn tiếng chuông ngân, tách trà nóng và mùi cốm dẻo thơm lan tỏa, mọi giác quan như được gột rửa, chạm tới tầng sâu của sự tĩnh tâm.
Chị kể: “Sau mỗi buổi tập, khi cùng nhau nhâm nhi cốm, mọi người gần nhau hơn, nói ít đi nhưng hiểu nhau hơn. Cốm khiến ta lắng lại, cảm nhận rõ ràng hương vị của hiện tại.” Câu nói tưởng chừng giản dị ấy lại gói trọn triết lý sống mà chị theo đuổi – sự hòa hợp giữa thân và tâm, giữa thiên nhiên và con người.
Với chị Hằng, yoga và cốm không tách biệt, mà song hành. Nếu yoga nuôi dưỡng thân và tâm, giúp con người biết lắng nghe chính mình, thì cốm nuôi dưỡng cội nguồn truyền thống, giúp ta nhớ về quê hương, về những điều bình dị mà sâu sắc. Một bên giúp con người thanh lọc năng lượng, một bên lưu giữ bản sắc văn hóa và cả hai gặp nhau ở điểm chung là tình yêu, sự tĩnh lặng và lòng biết ơn.
Trong ánh nắng nhạt của mùa thu Hà Nội, hình ảnh Trịnh Thúy Hằng ngồi thiền giữa sân, bên cạnh rổ cốm xanh mới giã, là minh chứng cho sự giao thoa ấy. Hơi thở thiền quyện cùng hương cốm, tạo nên một khung cảnh dung dị mà thiêng liêng – nơi lao động trở thành thiền định, nơi thực hành nghề cũng là thực hành đời sống tâm linh.
Chị Hằng thường nói: “Cốm giúp tôi chạm vào thiên nhiên bằng tay, còn yoga giúp tôi chạm vào thiên nhiên bằng tâm. Khi hai điều ấy gặp nhau, con người trở nên an nhiên trọn vẹn”. Và có lẽ, cũng nhờ vậy mà Cốm Ngọc không chỉ là thương hiệu của một món quà quê, mà đã trở thành biểu tượng nhỏ bé của sự giao hòa giữa truyền thống và hiện đại, giữa văn hóa vật chất và văn hóa tinh thần. Ở đó, mỗi hạt cốm dẻo là một bài học về sự tĩnh tại, mỗi hơi thở là một lời nhắc về lòng biết ơn với đất, với trời và với chính cuộc sống này.
Người phụ nữ gieo hương an lành giữa đời thường
Một ngày của Trịnh Thúy Hằng (Cốm Ngọc) bắt đầu từ 4h30 sáng: thiền, dạy yoga, đi bộ, rồi tự tay giao cốm cho khách. Buổi chiều, chị hướng dẫn thiền chuông; buổi tối đọc sách, nghe pháp thoại, viết cảm nhận về đời sống. Mỗi ngày trôi qua với chị là một nghi lễ của sự biết ơn và bình an.
Chị bảo: “An yên là khi ta bằng lòng với hiện tại, không so sánh, không hơn thua. Khi ta biết đủ, cuộc sống tự khắc trọn vẹn”.
Dù có những lúc mệt mỏi, chị không trốn chạy mà chọn đi bộ, chạm vào thiên nhiên để tái tạo năng lượng. Giống như làm cốm, chỉ khi giữ được tâm bình, ta mới giữ được hương.
Dịp 20/10, thay vì những món quà xa hoa, chị gửi đến mọi người lời nhắn giản dị mà sâu sắc: “Yêu người có giới hạn, nhưng hãy yêu mình vô hạn. Chỉ có tình yêu dành cho chính mình mới là năng lượng bền vững nhất”.
Giữ nghề - giữ hồn và giữ tâm
Giữ nghề, với Trịnh Thúy Hằng (Cốm Ngọc), không chỉ là gìn giữ một kỹ nghệ truyền thống của đất kinh kỳ, mà là giữ lấy một phần hồn cốt văn hóa của người Việt. Trong từng hạt cốm xanh dẻo, có mồ hôi người thợ, có sự tinh tế của bàn tay phụ nữ, có nhịp điệu của mùa vụ và nhịp thở của thiên nhiên. Nghề làm cốm không ồn ào, không dễ làm giàu, nhưng là một phần ký ức của Hà Nội, là mùi hương không thể thay thế của mùa thu.
Với chị Hằng, “giữ nghề là giữ lại mạch sống của quê hương”. Bởi nghề cốm không chỉ dạy con người biết lao động tỉ mỉ, mà còn dạy cách lắng nghe đất trời, kiên nhẫn chờ đợi từng độ nắng, độ gió, từng thời khắc hạt nếp chín tới. Sự khéo léo và nhẫn nại ấy cũng chính là bài học của lòng biết ơn – biết ơn với hạt gạo, với đất, với người.
Nhưng nếu chỉ giữ nghề thôi thì chưa đủ, bởi nghề không thể tồn tại nếu mất đi linh hồn và tình yêu dành cho nó. Với Cốm Ngọc, cốm không chỉ là sản phẩm, mà là một nghi thức tâm linh của lòng trân trọng. Mỗi khi nếp được đồ, được giã, được sấy, chị đều làm trong sự tĩnh tâm, coi đó như một hành thiền. Người làm cốm, theo chị, phải “tĩnh trong tâm mới tinh trong nghề”. Bởi chỉ khi tâm an, hương cốm mới trong, vị cốm mới tròn.
Và trên tất cả, chị Hằng gọi con đường mình đi là giữ tâm. Giữa bộn bề cuộc sống, giữa áp lực kinh tế và guồng quay hiện đại, giữ được tâm sáng - tâm tĩnh - tâm thiện là điều khó hơn cả. Chính yoga, thiền và lối sống biết đủ đã giúp chị giữ được tâm an trong nghề, để mỗi gói cốm không chỉ là sản phẩm thương mại, mà là thông điệp sống xanh, sống lành, sống thuận tự nhiên.
“Tôi làm cốm bằng lòng biết ơn và trao đi như một món quà bình an. Giữ nghề là giữ ký ức, giữ hồn là giữ giá trị, còn giữ tâm là giữ cho mình sự an nhiên để đi tiếp trên hành trình này,” chị nói, giọng nhẹ như gió mùa thu nhưng thấm đẫm niềm tin.
Giữa Hà Nội đang chuyển mình từng ngày, giữa phố xá hiện đại và những giá trị cũ đang dần bị lãng quên, hình ảnh Trịnh Thúy Hằng (Cốm Ngọc) vẫn kiên nhẫn ngồi bên thúng cốm, giữa mùi lá sen và rơm nếp, như một nốt trầm đẹp trong bản giao hưởng của thời đại. Ở chị, người ta thấy một tinh thần gìn giữ văn hóa, một trái tim hướng thiện, và một niềm tin rằng, chỉ khi giữ được tâm, nghề mới bền, hồn mới sáng và đời mới thật sự an yên.