Sau cơn bão lũ và ngập lụt vào đầu tháng 10, những cánh đồng trồng đào Tết dọc ven sông Hồng tan hoang. Người dân đang gắng gượng dựng lại vườn, nuôi hy vọng mảnh đất phù sa sớm hồi sinh.
https://youtu.be/-BkX2PHp7oc?si=pM_jny5JfxBbyAcO
Vườn đào Tết tan hoang sau cơn bão lịch sử
Từ nhiều năm nay, vùng đất bãi bồi ven sông Hồng, thuộc phường Hồng Hà (Hà Nội), đã trở thành “thủ phủ” của những vườn đào Phú Thượng nức tiếng. Trên những triền đất phù sa màu mỡ, hàng vạn gốc đào xếp hàng thẳng tắp, vươn mình đón nắng. Hộ trồng ít cũng vài trăm gốc, hộ nhiều lên tới cả ngàn cây, mang về cho mỗi gia đình nguồn thu hàng trăm triệu đồng, thắp sáng hy vọng cho một cái Tết đủ đầy.
Ấy vậy mà, hy vọng về một vụ Tết bội thu năm nay đã hoàn toàn bị dập tắt. Đợt ngập lụt lịch sử vào đầu tháng 10, do ảnh hưởng của hoàn lưu bão Bualoi kết hợp với nước sông Hồng dâng cao đột ngột, đã nhấn chìm toàn bộ khu vực này. Nước lên quá nhanh, người dân không kịp trở tay.
Nước rút, để lại một cảnh tượng xót xa. Cả một “thủ phủ” đào Tết trù phú giờ chỉ còn là bãi đất hoang tàn. Công sức chăm bón của cả một năm trời giờ đây trở thành những thân đào khô khốc, trơ trọi nguyên trên luống. Xa xa, những gốc đào bị úng rễ đã được người dân ngậm ngùi nhổ bỏ, chất thành từng đống lớn bên bờ ruộng, chờ khô để làm củi.
Tìm đến vườn của ông Lê Văn Bân (59 tuổi, phường Hồng Hà), một trong những hộ trồng đào lâu năm tại phường Hồng Hà, chúng tôi phải men theo con đường nhỏ lầy lội. Mấy ngày mưa liên tục khiến lớp bùn non trở nên dẻo quánh, nhão nhoét. Gió từ sông Hồng thổi vào, mang theo cái lạnh đầu mùa và mùi ẩm mốc của đất bị ngâm nước quá lâu.
Hiện lên trước mắt chúng tôi là cảnh tượng ngậm ngùi. Gần một mẫu đất giờ đây chỉ còn lại những gốc cây khô khốc. Hàng ngàn gốc đào đứng chết trân trong bùn. Thân cây xám ngắt, khẳng khiu, trơ trụi. Vài chiếc lá cuối cùng còn sót lại, úa vàng và phủ đầy vệt bùn khô, rũ xuống. Chúng tôi được ông Bân đón bằng nụ cười gượng gạo. Sau một hồi trò chuyện, ông chỉ tay ra bãi đất rộng, giọng nghẹn lại: “Trồng nhiều thì thiệt hại cũng nhiều. Gia đình tôi trồng 1.500 gốc, giờ đã mất 1.000 cây. Cả 6 luống đào trải dài suốt bãi này đều bị ảnh hưởng”. Những gốc đào này, nếu thuận lợi, Tết bán cũng được 150.000 - 200.000 đồng mỗi cây. Giờ thì mất trắng, vốn liếng chôn vùi theo bùn đất. “Xót ruột lắm, nhưng cũng chẳng biết làm thế nào,” ông Bân thở dài.
Nỗi đau này không chỉ của riêng gia đình ông Bân. Cách đó không xa, chị Nguyễn Thị Xuân (46 tuổi, phường Hồng Hà) cũng đang tất bật cải tạo lại vườn cây hư hỏng nặng. Vụ này, gia đình chị đầu tư trồng 500 gốc, thiệt hại ước tính gần 100 triệu đồng.
Chị Xuân ngừng làm, ngước lên nhìn chúng tôi, khuôn mặt sạm đi vì sương gió bãi bồi nay hằn rõ vẻ lo âu, mệt mỏi. Chị thở dài, nhẩm tính: “Chi phí cây giống cũng đắt đỏ. Năm trước chỉ 10.000 đồng một thân, năm ngoái đã tăng lên 35.000 đồng, năm nay có khi lên tới 50.000 - 70.000 đồng”.
Giá giống tăng cao đồng nghĩa với việc, để gieo lại hy vọng trên mảnh đất này, họ phải gánh một khoản nợ đầu tư lớn gấp nhiều lần. Chị lại cúi xuống nhìn những gốc đào chết úng, giọng lạc đi: “Chứng kiến cảnh này, ai cũng đau xót. Bao nhiêu công sức cả một năm, có khi hai năm trời, giờ mất trắng.”
Tiếng cuốc phầm phập. Tiếng chân người bì bõm trong bùn nhão. Mưa vẫn lâm thâm rơi, khiến công việc càng thêm vất vả. Nhưng không ai dừng tay, họ đang chạy đua với thời gian, gieo lại hy vọng từ chính nơi vừa bị vùi lấp.
Gieo trồng lại những ước mơ
Những âm thanh kiên trì ấy vang lên khắp triền đê phường Hồng Hà. Dưới cơn mưa dầm, hình ảnh người nông dân lội giữa nền đất nhão, đôi ủng nặng trĩu phù sa, khẽ cúi mình bên những luống ruộng vừa trải qua trận ngập lụt dữ dội đã không còn xa lạ. Không còn tiếng máy móc ồn ào như trước, giờ chỉ còn tiếng cuốc nện vào đất vang lên khe khẽ. Âm thanh ấy hòa cùng không khí trầm buồn đang phủ kín cả cánh đồng, nhưng cũng là minh chứng cho một nỗ lực hồi sinh đang bắt đầu.
Họ lại bắt đầu từ những luống đất vừa se mặt, tự tay gieo trồng những mầm cây mới như cách níu lại phần mùa mà bão đã cuốn đi. Ông Bân nhìn khóm cúc vàng đang hé mầm, giọng trầm buồn: “Chỉ dám trồng vừa thôi, trồng nhiều lỡ không bán kịp lại phí.” Chỉ một thời gian ngắn sau dọn bãi, sắc xanh của rau lại bắt đầu phủ kín mặt ruộng.
Hai mùa bão qua đi, nhiều người nản lòng, nhưng ông Bân vẫn không buông tay. “Tôi gắn bó với bãi này mấy chục năm rồi. Năm 2016, 2017 cũng mất trắng một lần, giờ lại mất nữa. Xót lắm chứ, nhìn mà chỉ biết đi qua đi lại, chẳng biết xoay xở thế nào. Nhiều lúc cũng nản lòng, nhưng gần sáu mươi tuổi rồi, còn đổi nghề gì được nữa. Đất này là đất nông nghiệp, không bám ruộng thì biết làm gì bây giờ.”, ông Bân nói.
Vậy rồi những bờ vai hun gió sương vẫn tiếp tục đứng vững giữa bãi đất cũ. Với gia đình ông Bân, cũng như bao hộ dân khác ở đây, vụ đào Tết là nguồn sống chính. “Cả gia đình đều trông chờ vào vụ đào Tết này. Bây giờ mất trắng, chúng tôi đành chuyển sang trồng cây ngắn ngày.” Cái “chuyển đổi” nghe thì đơn giản, nhưng để quay lại với cây đào là cả một hành trình. Giọng ông trầm xuống: “Sau này sẽ chuyển đổi lại, nhưng phải mất vài năm. Làm lại cây đào không thể một sớm một chiều, vì kỹ thuật rất kỳ công và tốn thời gian.”
Chị Xuân cho biết thêm, sau đợt ngập lụt, chính quyền địa phương cũng đã đứng ra kêu gọi các mạnh thường quân hỗ trợ, đồng thời trích nguồn quỹ cứu trợ để san sẻ phần nào khó khăn với bà con. “Đến giờ mỗi hộ mới nhận được khoảng một triệu đồng thôi,” chị nói, giọng chậm lại. “Nghĩa là có hỗ trợ, có quan tâm, nhưng so với thiệt hại thì con số ấy chỉ như muối bỏ bể. Bà con vẫn phải tự mình lo là chính.”
Mong rằng trước những thiệt hại chồng chất mà người dân nơi bãi bồi đang phải gánh chịu, chính quyền địa phương sẽ sớm rà soát, tổng hợp đầy đủ tình hình và có những chính sách hỗ trợ thiết thực, kịp thời. Bà con không trông đợi những khoản cứu trợ lớn lao, họ chỉ cần một điểm tựa để ổn định lại sản xuất, để niềm tin không bị nước bão cuốn trôi.
Vùng bãi Hà Nội đã trải qua những mất mát nặng nề, nhưng điều còn ở lại nơi đây không chỉ là vết bùn loang trên đất mà là sự kiên cường thấm sâu trong đời sống người nông dân. Người nông dân nơi đây chấp nhận mùa màng có lúc được, lúc mất; cây cối có thể đổ, nhưng lòng người thì không. Câu nói “thua keo này ta bày keo khác” tưởng chừng đơn giản mà lại chứa đựng cả ý chí bền bỉ của họ trong từng mùa vụ. Tôi tin rằng, chỉ cần niềm tin vẫn còn neo lại trên những bờ vai nhuốm nắng kia, thì chẳng bao lâu nữa, bãi bồi sẽ lại phủ xanh, hoa trái sẽ lại đơm đầy, và một mùa mới sẽ hồi sinh từ chính những điều tưởng như đã mất.
Từ những đồi đất khô cằn, chị Lê Thị An ở xã Kiên Thọ (Thanh Hóa) cần mẫn cải tạo, gây dựng nên trang trại trù phú, mang lại thu nhập hàng trăm triệu đồng mỗi năm và tạo việc làm ổn định cho nhiều lao động địa phương.
“Đến năm 2030, Hưng Yên phấn đấu giảm ít nhất 1/3 số hộ nghèo so với năm 2026 và đảm bảo 100% hộ nghèo có nhu cầu được tiếp cận đầy đủ dịch vụ xã hội cơ bản”. Đó là chia sẻ của bà Hà Thị Thu Hường, Phó Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh Hưng Yên, khi nói về mục tiêu giảm nghèo bền vững gắn với xây dựng nông thôn mới trong giai đoạn tới.
Nhờ sự quan tâm của Trung ương và quyết tâm của cả hệ thống chính trị, sau gần 5 năm triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 – 2025, tỉnh Thanh Hóa đã đạt nhiều kết quả nổi bật. Tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh giảm mạnh, đời sống người dân được cải thiện rõ rệt, nhiều mô hình sản xuất hiệu quả được nhân rộng, góp phần thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội bền vững, không để ai bị bỏ lại phía sau.
Xác định phát triển nông nghiệp công nghệ cao là chủ lực, hướng đi bền vững, nhiều hợp tác xã (HTX) ở Hải Phòng đã mạnh dạn chuyển đổi, nhờ đó giá trị kinh tế mang lại cao gấp 3 – 4 lần so với cách làm truyền thống. Các mô hình đã góp phần thúc đẩy kinh tế địa phương phát triển, tạo ra nhiều sản phẩm sạch, an toàn bảo vệ sức khỏe cho cộng đồng.
Sau hơn 10 năm mưu sinh nơi phố thị, anh Lê Khả Tuấn, 37 tuổi, ở thôn Liên Thành, xã Luận Thành (Thanh Hóa) đã quyết định “bỏ phố lên núi” lập nghiệp. Với mô hình nuôi thỏ thương phẩm kết hợp mở nhà hàng, anh không chỉ làm giàu cho gia đình mà còn truyền cảm hứng cho nhiều thanh niên nông thôn khởi nghiệp.
Giữa miền núi Luận Thành (Thanh Hóa), chị Quách Thị Anh, người phụ nữ Mường nhỏ bé nhưng gan góc đã biến những cây cỏ dân dã quanh nhà thành nguồn sống cho bao người. Từ bài thuốc gội đầu dân gian, chị mở lối khởi nghiệp, gây dựng thương hiệu thảo dược Hương Quê, mang lại việc làm, thu nhập và niềm tin cho phụ nữ quê mình.
