
Kinh tế hợp tác - Động lực mới trong nông thôn Thanh Hóa
07/08/2025TN&MTNăm 2025 với nhiều dấu ấn nổi bật trong phát triển kinh tế tập thể (KTTT), hợp tác xã (HTX) trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa. Với nền tảng được xây dựng vững chắc, năm 2026 - năm bản lề của nhiệm kỳ mới, của Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV và là năm đầu tiên thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2026 - 2030 - Thanh Hóa đặt ra những mục tiêu cụ thể, định hướng chiến lược và các giải pháp thiết thực nhằm tiếp tục thúc đẩy khu vực KTTT, HTX phát triển mạnh mẽ, bền vững, đóng góp quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội toàn tỉnh.
Tín hiệu tích cực từ năm 2025 – Bệ phóng cho năm 2026
Năm 2025, bức tranh tổng thể của khu vực KTTT, HTX tỉnh Thanh Hóa ghi nhận nhiều điểm sáng đáng khích lệ. Toàn tỉnh có 55 HTX được thành lập mới, đạt 100% kế hoạch năm. Mặc dù giảm nhẹ so với cùng kỳ, song tổng số HTX toàn tỉnh vẫn duy trì ở con số 1.348, khẳng định sức sống và tính hấp dẫn của mô hình kinh tế tập thể trong bối cảnh cạnh tranh thị trường gay gắt.
Hiệu quả hoạt động cũng được nâng lên rõ rệt: khoảng 60,08% số HTX hoạt động hiệu quả, trong đó có 645 HTX nông nghiệp, 64 Quỹ tín dụng nhân dân (QTDND) và 101 HTX ở các lĩnh vực khác. Lợi nhuận bình quân đạt 280 triệu đồng/HTX/năm, trong khi doanh thu bình quân đạt 7,6 tỷ đồng/HTX/năm – một con số cho thấy sự vươn lên mạnh mẽ của các tổ chức HTX trong sản xuất và dịch vụ.
Hoạt động sản xuất và sinh hoạt thường ngày tại một hợp tác xã trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa
Về mặt nhân lực, năm 2025 chứng kiến sự tăng trưởng nhẹ nhưng ổn định về thành viên và lao động HTX. Tổng số thành viên HTX đạt 252.245 người, trong đó có 5.110 thành viên mới. Tổng lao động thường xuyên là 41.000 người, thu nhập bình quân 52 triệu đồng/năm. Đặc biệt, cán bộ quản lý HTX có trình độ đại học trở lên chiếm 34,2% - một tín hiệu cho thấy sự cải thiện tích cực về chất lượng nguồn nhân lực.
Những mô hình HTX kiểu mới gắn với ứng dụng công nghệ cao, sản xuất theo chuỗi giá trị như HTX DVNN Thiệu Hưng, HTX nông lâm nghiệp Bình Sơn hay HTX vệ sinh môi trường Tân Sơn là minh chứng rõ nét cho hiệu quả thực tiễn, tác động tích cực không chỉ về kinh tế mà còn ở mặt xã hội, môi trường và xây dựng nông thôn mới.
Năm 2026 – Thời cơ, thách thức và định hướng rõ ràng
Nhìn vào bản kế hoạch năm 2026 – năm đầu tiên thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2026–2030, Thanh Hóa đứng trước nhiều cơ hội lớn. Bối cảnh chính trị ổn định với nhiều sự kiện trọng đại như Đại hội Đảng các cấp, bầu cử Quốc hội, HĐND, cùng sự quan tâm đặc biệt của Đảng, Nhà nước và địa phương đối với phát triển KTTT, HTX là điều kiện thuận lợi để khu vực này tiếp tục bứt phá.
Khung khổ pháp lý ngày càng hoàn thiện, môi trường đầu tư – kinh doanh cải thiện rõ rệt, công tác cải cách hành chính tiếp tục được đẩy mạnh là những yếu tố nền tảng giúp HTX dễ dàng tiếp cận chính sách, mở rộng thị trường và phát triển sản xuất. Thêm vào đó, xu hướng tiêu dùng xanh, sản phẩm sạch, hữu cơ, có nguồn gốc rõ ràng đang mở ra thị trường tiềm năng cho sản phẩm của các HTX nông nghiệp.
Từng bước đổi mới, nâng cao chất lượng hoạt động và đóng góp tích cực cho phát triển kinh tế - xã hội địa phương
Tuy nhiên, những thách thức vẫn hiện hữu: biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh diễn biến khó lường; quá trình công nghiệp hóa nhanh kéo theo tình trạng thiếu hụt lao động nông thôn; ngân sách dành cho hỗ trợ phát triển HTX còn hạn chế. Nội lực của nhiều HTX vẫn yếu, liên kết chuỗi giá trị chưa sâu, trình độ cán bộ quản lý còn chênh lệch.
Trước bối cảnh đó, tỉnh Thanh Hóa xác định định hướng rõ ràng: phát triển KTTT, HTX trên mọi lĩnh vực, vùng miền; ưu tiên phát triển HTX kiểu mới, sản phẩm OCOP; khuyến khích mở rộng quy mô, thành viên và liên kết theo chuỗi giá trị bền vững; tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, tạo môi trường thuận lợi cho HTX phát triển.
Mục tiêu cụ thể đặt ra trong năm 2026 gồm: Thành lập mới 25 HTX; kết nạp thêm 5.150 thành viên; Tổng số thành viên HTX đạt khoảng 252.500 người; Tổng số lao động thường xuyên tại HTX khoảng 41.150 người (trong đó có 7.515 lao động mới); Doanh thu bình quân HTX đạt 7,61 tỷ đồng/năm; Lãi bình quân đạt 285 triệu đồng/HTX/năm; Thu nhập bình quân của lao động thường xuyên đạt 52 triệu đồng/năm.
Giải pháp toàn diện, triển khai đồng bộ – Hướng tới phát triển bền vững
Để hiện thực hóa các mục tiêu năm 2026, Thanh Hóa đã xây dựng hệ thống giải pháp đồng bộ, toàn diện trên các mặt, cụ thể:
Tuyên truyền, nâng cao nhận thức: Tiếp tục duy trì các chuyên mục, chương trình truyền thông về KTTT, HTX trên báo, đài, nền tảng số; đồng thời tổ chức các lớp tập huấn, hội thảo, hội nghị để cập nhật kiến thức, nâng cao nhận thức và kỹ năng quản lý cho cán bộ HTX, qua đó thúc đẩy phong trào phát triển HTX sâu rộng trong cộng đồng.
Nâng cao hiệu quả hoạt động HTX: Tỉnh tập trung củng cố tổ chức, bộ máy HTX theo Luật, vận động tăng vốn góp từ thành viên, hỗ trợ thành lập mới, mở rộng quy mô và thành viên. Đặc biệt, chú trọng xây dựng mô hình HTX kiểu mẫu, gắn với sản phẩm OCOP, liên kết doanh nghiệp theo chuỗi giá trị. Đồng thời, khuyến khích HTX chuyển đổi số, tham gia sàn thương mại điện tử, ứng dụng công nghệ vào sản xuất, quảng bá và tiêu thụ sản phẩm.
Tăng cường quản lý nhà nước về KTTT: Thanh Hóa sẽ kiện toàn Ban Chỉ đạo phát triển KTTT các cấp, tăng trách nhiệm phân công theo ngành, lĩnh vực. Công tác thanh tra, kiểm tra được tăng cường để xử lý kịp thời HTX hoạt động kém, sai phạm pháp luật, từ đó làm trong sạch môi trường hoạt động HTX. Quỹ hỗ trợ phát triển HTX tỉnh cũng sẽ được phát huy vai trò trong cung ứng vốn ưu đãi.
Kinh tế tập thể phát triển tạo việc làm, thu nhập ổn định cho nhiều lao động nông thôn
Huy động sức mạnh toàn xã hội: Tỉnh kêu gọi sự vào cuộc của Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị – xã hội trong tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia phát triển HTX. Các chương trình, dự án phát triển kinh tế – xã hội sẽ lồng ghép mục tiêu phát triển KTTT, đồng thời huy động nguồn lực xã hội hóa, tài trợ trong và ngoài nước cho phát triển HTX.
Triển khai, giám sát, điều chỉnh kịp thời: UBND tỉnh giao trách nhiệm cụ thể cho các sở, ngành, địa phương xây dựng kế hoạch hành động cụ thể, phân công lãnh đạo phụ trách, tăng cường phối hợp liên ngành trong quá trình triển khai. Việc kiểm tra, giám sát thường xuyên sẽ giúp kịp thời phát hiện và điều chỉnh kế hoạch phù hợp với tình hình thực tiễn, đảm bảo thực hiện hiệu quả mục tiêu đã đề ra.
Kế hoạch phát triển KTTT, HTX năm 2026 của tỉnh Thanh Hóa thể hiện tầm nhìn chiến lược, bám sát thực tiễn và có giải pháp cụ thể. Dưới sự chỉ đạo sát sao của các cấp chính quyền, sự vào cuộc tích cực của các tổ chức chính trị - xã hội và sự nỗ lực, đổi mới từ chính các HTX, khu vực kinh tế tập thể của tỉnh hứa hẹn tiếp tục là trụ cột vững chắc trong quá trình phát triển nông thôn mới, nâng cao thu nhập người dân và đóng góp vào mục tiêu tăng trưởng xanh, bền vững.
Hoàng Anh