Với 82 km đường biển, diện tích vùng biển là 4.230 hải lý vuông, dọc bờ biển có 6 cửa lạch, Nghệ An được đánh giá là địa phương có nhiều tiềm năng để phát triển các ngành nghề từ biển. Tuy nhiên, cơ hội cũng đi liền với trách nhiệm và thách thức, đặc biệt là công tác triển khai chống khai thác thuỷ sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định trên địa bàn tỉnh.

Sở Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Nghệ An tổ chức Hội nghị tổng kết công tác phối hợp giữa hai lực lượng trong lĩnh vực chống khai thác IUU

Rõ nhất cho quá trình thực hiện nghiêm túc của địa phương này về các chỉ đạo chống khai thác IUU được thể hiện qua các văn bản như: Tỉnh ủy đã ban hành Kế hoạch số 262-KH/TU ngày 01/7/2024 thực hiện Chỉ thị số 32-CT/TW ngày 10/4/2024 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác chống khai thác IUU và phát triển bền vững ngành thủy sản; Hội đồng nhân dân tỉnh đã ban hành 03 Nghị quyết về hỗ trợ kinh phí mua, lắp đặt, vận hành thiết bị VMS và cước phí thuê bao dịch vụ cho thiết bị giám sát hành trình; hỗ trợ cho tàu khai thác thủy sản vùng khơi trên địa bàn tỉnh Nghệ An; UBND tỉnh đã ban hành Chỉ thị 07/CT-UBND về tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo tập trung thực hiện các giải pháp cấp bách, trọng tâm chống khai thác IUU trên địa bàn tỉnh Nghệ An... Mới đây nhất, Công văn số 7160/UBND-NN ngày 22/7/2025, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Văn Đệ giao Sở Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp với Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh, UBND các xã, phường ven biển căn cứ chức năng, thẩm quyền, tham mưu UBND tỉnh triển khai các nội dung theo Công văn số 249-CV/ĐU ngày 17/7/2025 của Đảng ủy Bộ Nông nghiệp và Môi trường về việc thực hiện nghiêm túc các chỉ đạo về chống khai thác IUU, gỡ cảnh báo “Thẻ vàng” của EC.

Trên thực tế, thời gian qua, địa phương này đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp, nhờ đó công tác chống IUU của Nghệ An đã có nhiều chuyển biến tích cực, thể hiện rõ nhất trong việc thực hiện quản lý hệ thống tàu cá lớn nhỏ trên toàn tỉnh.

Theo số liệu thống kê mới nhất, Nghệ An có 2.643 tàu cá thuộc diện phải đăng ký và số lượng được cấp đăng ký đạt tỷ lệ 100%. Đồng thời cập nhật lên hệ thống cơ sở dữ liệu Vnfishbase cũng đạt tỷ lệ tuyệt đối 100%; Số tàu còn hạn đăng kiểm là 1.370/1.419 tàu cá thuộc diện phải đăng kiểm, đạt tỷ lệ 96,50%, còn 49 tàu hết hạn chiếm 3,50%; Tàu cá đã cấp giấy phép khai thác thuỷ sản đang còn hạn 2.591/2.643 tàu, đạt tỷ lệ 98,03%, còn 52 tàu chưa cấp chiếm 1,97%; Tổng số tàu cá đã lắp thiết bị giám sát hành trình: 1.036/1.041 tàu, đạt 99,52%, còn 05 tàu chưa lắp do đậu bờ không đi đánh bắt có 4 thuyền và 1 thuyền nằm trong diện mất tích.

Công tác triển khai thực hiện chống khai thác IUU trên địa bàn tỉnh Nghệ An đã có sự chuyển biến tích cực và đạt được nhiều kết quả rõ nét

Bên cạnh đó, việc theo dõi, kiểm soát hoạt động tàu cá; ngăn chặn tàu cá vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài cũng được tập trung triển khai và kiên quyết xử lý triệt để. Với vai trò là đơn vị chuyên môn, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã ban hành Kế hoạch số 3120/KH-SNNMT-TSKN ngày 26/5/2025 về trực VMS năm 2025 chỉ đạo Chi cục Thuỷ sản và Kiểm ngư tổ chức trực ban đảm bảo 24/7 để theo dõi, giám sát, phát hiện, cảnh báo, thông báo tàu cá mất kết nối VMS, vượt ranh giới cho phép khai thác trên biển, đảm bảo 100% tàu cá phải duy trì kết nối thiết bị VMS theo quy định khi tham gia hoạt động khai thác thủy sản từ lúc rời cảng đến khi cập cảng theo đúng quy trình xử lý đã được ban hành.

Mặc dù những nỗ lực ngăn chặn chống khai thác IUU của tỉnh Nghệ An đạt được nhiều kết quả tích cực. Tuy nhiên, vẫn còn một số nhiệm vụ chưa hoàn thành, một số tồn tại, hạn chế chưa được giải quyết triệt để như: Tình trạng ngắt kết nối thiết bị giám sát hành trình tàu cá (VMS) chưa được ngăn chặn hiệu quả; tình trạng tàu cá hoạt động sai vùng vẫn còn diễn ra;… Cụ thể, đến tháng 8 năm 2025 tổng số tàu cá mất kết nối VMS trên biển có 404 tàu, vượt ranh giới trên biển có 01 tàu.