Những cá thể động vật hoang dã mãi mãi ở khu rừng nhân tạo 

Thay vì sống trong những cánh rừng già, xa tầm ngắm của con người thì những cá thể động vật hoang dã phải thích nghi và quen dần với chuồng sắt, tấm lưới. Những cá thể này là nạn nhân của nạn săn bắt và buôn bán động vật hoang dã trái phép, được giải cứu và "tái sinh" nhờ sự nỗ lực của Trung tâm Bảo tồn Động vật hoang dã Việt Nam cùng các cơ quan chức năng.

Những cá thể được giải cứu và "tái sinh" nhờ sự nỗ lực của Trung tâm Bảo tồn Động vật hoang dã Việt Nam cùng các cơ quan chức năng

Dù đã trải qua quá trình phục hồi chức năng, chăm sóc y tế nhưng những cá thể phải ở lại trung tâm đều không còn khả năng thích nghi với tự nhiên nên mãi mãi không thể trở về với “rừng già”. 

Khi trở về trung tâm, chúng được đặt cho những cái tên riêng gắn với “lai lịch và số phận cuộc đời”. “Hội An” là chú cầy mực có phần “lười biếng”, luôn trong trạng thái ngủ nướng vì giờ hoạt động hoàn hảo nhất của chú là ban đêm. Thay vì phải “an phận” trong những cánh rừng già, loài động vật có nước tiểu thơm như bắp rang bơ này đã phải tập quen với những chiếc chuồng chật hẹp tại một vườn thú tư nhân Quảng Nam. Tách cầy mực khỏi thiên nhiên, nuôi nhốt trái phép đã khiến “Hội An” bị béo phì, dần mất đi bản năng hoang dã.

Không chỉ Hội An mà Sunny, một cá thể tê tê cũng không may mắn dính bẫy, khiến chân sau bị gãy và hoại tử. Để cứu sống tê tê Sunny, các bác sỹ thú y đã buộc phải cắt bỏ phần chân bị hoại tử. Vì thế, Sunny gặp khó khăn trong việc di chuyển, leo trèo cũng như chống chọi với các yếu tố ngoại cảnh để có thể tự sinh tồn trong thế giới tự nhiên.

Cá thể mèo rừng “Đại Lải” là chú mèo hoang dã đầu tiên được Trung tâm Cứu hộ động vật hoang dã tiếp nhận sau khi được giải cứu tại khu vực Đại Lải, Vĩnh Phúc. Khi về trung tâm, “Đại Lải” chỉ nặng vỏn vẹn 290 gram. Các nhân viên trung tâm đã chăm sóc, theo dõi sức khỏe và cung cấp sữa cho mèo rừng hàng ngày cho đến khi trưởng thành. Tuy nhiên, vì được nuôi dưỡng từ nhỏ, “Đại Lải” đã mất dần bản năng săn mồi, khiến việc tái hòa nhập vào môi trường tự nhiên gặp nhiều khó khăn.

Những cá thể này là nạn nhân của nạn săn bắt và buôn bán động vật hoang dã trái phép

Những người tạo ra “mái nhà” thứ hai cho động vật hoang dã 

Về thăm động vật hoang dã tại Vườn Quốc gia Cúc Phương, chúng tôi gặp anh Trần Nam Triều, một bác sỹ thú y có gần 4 năm kinh nghiệm. Chúng tôi gọi anh Triều là người duy nhất có thể gọi được cầy mực thức dậy, cho ăn và thăm khám tình hình sức khỏe. Với các bác sĩ thú y làm việc với động vật hoang dã, họ được ví như những người "giàu ngày nghỉ phép", bởi vì công việc của họ không bao giờ có chỗ cho sự nghỉ ngơi, phải thường trực 24/24 giờ với các cá thể động vật hoang dã. 

Vừa thực hiện chăm sóc cho tê tê vừa chia sẻ với phóng viên, bác sỹ Triều nhấn mạnh tính chất đặc thù của công việc: “Tôi làm ở phòng thú y của trung tâm, thực hiện các công việc liên quan đến điều trị, chăm sóc vết thương và một số xét nghiệm cho các bạn động vật như tê tê, cầy hay động vật thú ăn thịt nhỏ được cứu hộ về trung tâm. Đối với động vật hoang dã, khi mới cứu hộ về thường trong trạng thái tổn thương, đau đớn cộng với căng thẳng trong thời gian dài nên lúc về rất nhút nhát, thậm chí dễ tấn công đối với người chăm sóc. Qua quá trình bác sĩ tại đây tận tình chăm sóc hàng ngày, cẩn thận dọn dẹp, cung cấp thức ăn thì các bạn dần cải thiện tình trạng sức khỏe, giảm bớt căng thẳng do được cung cấp chất dưỡng”.

Với mỗi cá thể động vật, các bác sĩ thú y tại đây không chỉ đơn thuần là những người chăm sóc, mà họ còn hiểu rõ từng tập tính, đặc điểm riêng biệt của chúng, như thể mỗi loài là một thành viên không thể thiếu trong gia đình lớn. 

Những cá thể động vật không thể trở lại với môi trường tự nhiên đã trở thành những "đại sứ giáo dục”, nâng cao nhận thức cộng đồng về công tác bảo vệ và bảo tồn động vật hoang dã

Niềm hạnh phúc lớn nhất đối với các bác sỹ thú y là giây phút được tái thả động vật hoang dã trở về tự nhiên. Tuy nhiên, đối với các cá thể không may mắn không thể trở về nhà, họ cùng các cán bộ tại trung tâm đã trao cho chúng một sứ mệnh mới, trở thành các đại sứ giáo dục với thông điệp sâu sắc về môi trường và tự nhiên. 

Chăm chú lắng nghe câu chuyện của Sunny, em Nguyễn Hà My không khỏi xúc động: “Qua những câu chuyện như của Sunny, em càng hiểu rằng bảo vệ động vật không chỉ là một nhiệm vụ của các tổ chức bảo vệ động vật mà là trách nhiệm chung của tất cả chúng ta. Mỗi hành động dù là nhỏ nhất, như việc nâng cao nhận thức cộng đồng hay tham gia các hoạt động bảo vệ, đều có thể mang lại thay đổi tích cực”. 

Thông qua những câu chuyện chân thực về cuộc sống của các loài động vật hoang dã, du khách sẽ có cơ hội cảm nhận sâu sắc ý nghĩa của công tác bảo tồn. Những trải nghiệm này không chỉ giúp nâng cao nhận thức cộng đồng mà còn thúc đẩy hành động thiết thực, góp phần hạn chế tình trạng săn bắt, giết thịt động vật hoang dã. 

Qua đó, nhiều loài động vật quý hiếm, đang đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng, có thể được bảo vệ và tiếp tục sinh sống khỏe mạnh trong môi trường tự nhiên của chúng.

Khánh Linh