Quy mô đàn gia súc, gia cầm lớn
Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Ninh Bình, sau khi sáp nhập, hợp nhất, tổng đàn gia súc, gia cầm của Ninh Bình đạt quy mô lớn. Đàn trâu, bò khoảng 120.775 con (trong đó đàn trâu 24.097 con, đàn bò 96.684 con); đàn lợn hơn 1,2 triệu con, gồm 150.000 con lợn nái; đàn gia cầm 25,4 triệu con; đàn dê gần 40.000 con. Toàn tỉnh hiện có 2.024 trang trại chăn nuôi, trong đó 33 trang trại quy mô lớn, 548 quy mô vừa, 1.443 quy mô nhỏ. Tổng số hộ chăn nuôi lợn khoảng 120.000 hộ, nhưng mới chỉ có 34 cơ sở được chứng nhận an toàn dịch bệnh.
Trong khi chăn nuôi gia cầm, trâu bò phát triển ổn định, chăn nuôi lợn lại gặp nhiều khó khăn do ảnh hưởng của dịch bệnh. Giá lợn hơi giảm còn 50.000 – 55.000 đồng/kg, trong khi chi phí sản xuất vẫn cao. Đáng chú ý, chăn nuôi nhỏ lẻ, phân tán trong khu dân cư còn chiếm tỷ lệ lớn, hạ tầng chuồng trại hạn chế, chưa đảm bảo khoảng cách an toàn sinh học, tiềm ẩn nguy cơ lây lan dịch bệnh.
Dịch tả lợn Châu Phi bùng phát nhanh và phức tạp
Dịch bệnh DTLCP tại Ninh Bình xuất hiện lẻ tẻ từ đầu tháng 7/2025 và nhanh chóng bùng phát trên diện rộng từ trung tuần tháng 7. Tính đến hết ngày 27/8/2025, dịch đã xảy ra tại 50 xã, phường. Tổng số lợn phải tiêu hủy bắt buộc là 16.873 con, với trọng lượng 980.764 kg. Trong đó có 2.432 con lợn nái, đực giống và 14.441 con lợn thịt, lợn con.
Đến hết tháng 8/2025, dịch bệnh có xu hướng giảm, đã có 07 xã, phường công bố hết dịch sau 21 ngày không phát sinh ca bệnh mới, 10 xã, phường khác đã trên 10 ngày không phát sinh ổ dịch mới, trong đó 5 xã, phường đã qua 15 ngày an toàn. Tuy vậy, nguy cơ dịch bệnh tái phát vẫn rất cao do đặc điểm dịch tễ phức tạp và biến chủng mới.

Người dân thực hiện rắc vôi bột tiêu độc, khử trùng nhằm ngăn chặn dịch bệnh lây lan

Theo Cục Chăn nuôi và Thú y, khoảng 45% mẫu xét nghiệm gen gần đây cho thấy sự xuất hiện chủng lai giữa genotype I và II – mức độ độc lực mạnh hơn nhiều so với trước. Dịch bệnh có thể gây chết nhanh, lây lan mạnh, thậm chí ngay cả ở những trang trại quy mô vừa, biệt lập và thực hiện nghiêm ngặt an toàn sinh học cũng vẫn bị ảnh hưởng. Nguyên nhân chủ yếu được xác định là do chăn nuôi nhỏ lẻ trong khu dân cư, thời tiết nóng ẩm thuận lợi cho mầm bệnh tồn tại lâu trong môi trường, cùng với sự di chuyển, buôn bán, vận chuyển lợn chưa được kiểm soát triệt để.
Ninh Bình triển khai đồng bộ các biện pháp khống chế dịch
Ngay sau khi phát hiện ổ dịch, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã tham mưu UBND tỉnh ban hành nhiều văn bản chỉ đạo kịp thời, trong đó có: Chỉ thị số 04/CT-UBND ngày 16/5/2025, Công điện số 01/CĐ-UBND ngày 18/7/2025, Văn bản số 65/UBND-VP3 ngày 31/7/2025, Thông báo số 25/TB-UBND ngày 04/8/2025, Văn bản số 80/UBND-VP3 ngày 12/8/2025, cùng Quyết định số 356/QĐ-UBND ngày 06/8/2025 về việc thành lập Ban chỉ đạo cấp tỉnh phòng, chống dịch bệnh động vật.

Cán bộ Thú y Ninh Bình lấy mẫu xét nghiệm để kịp thời phát hiện và khống chế dịch bệnh

Ngành Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Ninh Bình đã phân công cán bộ phụ trách 129 xã, phường, tăng cường giám sát, phát hiện sớm dịch để xử lý dứt điểm. Đồng thời, tổ chức 7 trạm Chăn nuôi và Thú y liên xã nhằm hướng dẫn, hỗ trợ địa phương thực hiện công tác phòng dịch. Đến cuối tháng 8/2025, tỉnh Ninh Bình đã cấp phát 10.000 lít hóa chất, hàng trăm tấn vôi bột để tiêu độc khử trùng diện rộng.
Các đoàn công tác do lãnh đạo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Ninh Bình trực tiếp dẫn đầu thường xuyên xuống cơ sở kiểm tra, đôn đốc. Chính quyền địa phương được yêu cầu huy động toàn bộ hệ thống chính trị để khoanh vùng, tiêu hủy, tiêu độc, khử trùng và giám sát vận chuyển, giết mổ lợn. Các tổ kiểm tra lưu động với thành phần có công an xã đã được thành lập để kiểm soát chặt chẽ hoạt động buôn bán, giết mổ và kinh doanh sản phẩm từ lợn, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm quy định vệ sinh thú y, an toàn thực phẩm.
Cùng với đó, công tác tuyên truyền được đẩy mạnh trên hệ thống báo chí, phát thanh, truyền hình và loa truyền thanh cơ sở, giúp người dân nâng cao ý thức phòng chống dịch. UBND cấp xã chịu trách nhiệm nếu để xảy ra tình trạng vứt xác lợn chết ra môi trường gây ô nhiễm và phát tán mầm bệnh.
Quyết tâm khống chế dịch trong thời gian tới
Trong thời gian tới, Ninh Bình xác định tiếp tục triển khai quyết liệt các biện pháp phòng, chống dịch bệnh theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 109/CĐ-TTg ngày 16/7/2025, cùng với chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Cục Chăn nuôi và Thú y. UBND tỉnh Ninh Bình cũng yêu cầu duy trì các đoàn kiểm tra, kịp thời phê bình các địa phương chủ quan, lơ là để dịch tái phát.

Một trang trại chăn nuôi lợn ở Ninh Bình được tăng cường các biện pháp an toàn sinh học

Ngành Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Ninh Bình cũng tham mưu xây dựng cơ chế hỗ trợ khắc phục thiệt hại theo Nghị định số 116/2025/NĐ-CP ngày 05/6/2025 của Chính phủ, giúp người chăn nuôi khôi phục sản xuất. Bên cạnh đó, công tác thống kê, cập nhật tổng đàn lợn trên địa bàn sẽ được thực hiện thường xuyên, phục vụ quản lý và điều tiết thị trường.
Tỉnh Ninh Bình cũng đặt trọng tâm vào công tác thông tin, tuyên truyền, quản lý chặt hoạt động giết mổ, kiểm dịch vận chuyển động vật và sản phẩm động vật. Đồng thời, yêu cầu các địa phương cập nhật thường xuyên số lượng tổng đàn lợn để có biện pháp điều chỉnh, cân đối cung cầu, hạn chế biến động giá cả.
Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự đồng lòng của người chăn nuôi và việc triển khai đồng bộ các giải pháp, công tác khống chế dịch bệnh, bảo vệ đàn vật nuôi, ổn định ngành chăn nuôi và góp phần đảm bảo an ninh lương thực, phát triển kinh tế - xã hội bền vững của tỉnh Ninh Bình.

Đỗ Hùng - Kim Thư

>>>>> Xin vui lòng xem thêm:

- Ninh Bình: Giảm nghèo bền vững - Hành trình vì cuộc sống ấm no;

- Thủy sản Ninh Bình hướng tới phát triển bền vững;

- Cảng cá Ninh Bình: Đảm bảo đáp ứng yêu cầu dịch vụ hậu cần nghề cá;

- Ninh Bình chú trọng phát triển kinh tế biển bền vững gắn với ứng phó biến đổi khí hậu;

- Nam Định: Bảo vệ bờ biển bằng cả “hành lang” pháp lý và thực địa.