Nuôi gà, lợn bằng vi sinh: Mô hình mới giúp thay đổi cách chăn nuôi, hướng tới sống xanh, sạch, an toàn

Gà được nuôi thả tự nhiên, thức ăn được ủ lên men vi sinh kết hợp sử dụng thảo dược, giúp đàn gà luôn khoẻ mạnh, mã đẹp, chất lượng thịt thơm ngon. Mô hình mới, cách làm sáng tạo của bà Nguyễn Thị Thu Thoan - Giám đốc HTX gà vi sinh Thu Thoan, thôn Trường Lâm, xã Kim Anh, TP. Hà Nội đang làm thay đổi nhận thức về chăn nuôi, hướng tới môi trường sống xanh, sạch, an toàn,…

Cán bộ Thú y quyết tâm nuôi gà vi sinh

Năm 2016, khi đang làm cán bộ Thú y xã, bà Nguyễn Thị Thu Thoan đã quyết định nghỉ việc để tập trung phải triển mô hình nuôi gà bằng vi sinh mà bà đã ấp ủ từ lâu. Theo bà Thoan, sở dĩ bà quyết định bỏ công việc Nhà nước để ra làm tư nhân là bởi bà nhận thấy tiềm năng của mô hình, đặc biệt khí hậu vùng Sóc Sơn (cũ) cao ráo, khí hậu trong lành mát mẻ, nguồn nước sạch, rất thích hợp cho việc chăn nuôi gà thả tự nhiên, kết hợp với việc cho ăn thức ăn vi sinh.

“Đặc biệt, tình trạng thực phẩm bẩn, không rõ nguồn gốc ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng tràn lan, đã thôi thúc chị xây dựng một trang trại chăn nuôi sạch, an toàn, từ chăn nuôi đến bàn ăn, nhằm cung cấp cho người tiêu dùng được dùng những sản phẩm chất lượng cao, thực sự “sạch”, an toàn”, bà Thoan chia sẻ.

Để có được công thức chuẩn, bà lặn lội học hỏi kinh nghiệm từ nhiều trang trại lớn như: Bảo Châu, Ngọc Linh... Rồi trải qua nhiều cuộc thử nghiệm, cuối cùng, bà Thoan đã thành công trong cách chế biến thức ăn thảo dược đạt hiệu quả lên men cao nhất. Hiện tại, mùa hè thức ăn sẽ được ủ trong vòng từ 8 - 10 tiếng và mùa đông là 24 tiếng. Với thời gian ngâm ủ như vậy, thức ăn không bị ôi thiu, nấm mốc, bảo đảm an toàn thực phẩm và sức khỏe vật nuôi.

Lúc đầu, bà thử nghiệm trên diện tích khu chuồng trại khoảng 5.000m2, với khoảng 1.000 con gà ác, gà ri, rồi tăng lên 2.000 – 3.000 con… Bên cạnh việc sử dụng thảo dược phối trộn làm thức ăn cho gà, bà chú trọng bố trí chuồng trại chăn nuôi gà một cách hợp lý, khoa học giúp đàn gà phát triển tốt, tránh dịch bệnh.

“Trang trại được thiết kế theo quy trình xử lý sinh học, chia thành nhiều khu vực khác nhau, gồm khu chuồng nuôi, khu chế biến thức ăn, các loại gà khác nhau cũng được nuôi trong những khu vực riêng”, bà Thoan cho biết.

Ngoài ra, thức ăn, kỹ thuật, “đệm lót sinh học” cũng là một yếu tố quan trọng trong mô hình chăn nuôi của mô hình gà vi sinh. Theo đó, toàn bộ phần sàn của chuồng gà được làm từ trấu, mùn cưa trộn men vi sinh, nhờ vậy mà trang trại gần như không có mùi hôi. Thêm vào đó, để tối ưu chức năng, phần nền lót này còn được sử dụng để trồng rau sạch, cây dược liệu... Mỗi năm, HTX bán được hàng chục tấn phân gà vi sinh với giá 5.000 đồng/kg.

Theo bà Thoan, việc sử dụng đệm lót sinh học trong chăn nuôi giúp đàn gà hạn chế mắc các bệnh về đường hô hấp, môi trường nuôi không có mùi hôi thối, đảm bảo sức khỏe cho người chăn nuôi cũng như đàn vật nuôi. Sau mỗi lứa gà thì thu hoạch đệm lót, đưa ra ngoài ủ trở thành nguồn phân bón hữu cơ cho cây xanh.

Theo đó, chi phí cho nền lót với độ dày 20cm trên 100m2 diện tích nền, có thể nuôi 1.000 con gà khoảng từ 2,5 - 3 triệu đồng, sử dụng tới 2 năm vẫn đảm bảo tiêu chuẩn vệ sinh, an toàn trong chăn nuôi. Đặc biệt, nền lót này có thể tái sử dụng trong việc trồng rau sạch, cây dược liệu đem lại hiệu quả cao và giá trị kinh tế.

Thành lập Hợp tác xã, mở rộng liên kết vùng

Thành công ban đầu, năm 2022 bà Thoan đã vận động một số hộ dân trong xã thành lập HTX gà vi sinh Thu Thoan. HTX hiện có 7 thành viên và 2 nhân công, phát triển mô hình với diện tích hơn 1 ha, nuôi khoảng 4.000 con gà các loại. Tại trang trại, HTX lựa chọn phương pháp chăn nuôi thả vườn tự nhiên nên chất lượng thịt gà thơm, săn chắc, có hàm lượng dinh dưỡng cao, đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng "khó tính" nhất.

Nhờ được nuôi theo phương pháp đặc biệt này, đàn gà tại HTX có mã đẹp, khoẻ mạnh, chất lượng thịt thơm ngon. Thông thường gà được nuôi đến khi trọng lượng đạt 1-1,7kg thì xuất bán ra thị trường, chinh phục ngày càng nhiều người tiêu dùng khó tính. Ước tính mỗi năm, HTX xuất bán hơn 1 vạn con gà, chưa kể số lượng gà từ các mô hình liên kết, tuy nhiên vẫn chưa đáp ứng đủ số lượng đơn hàng. Nhằm đảm bảo nguồn cung ổn định ra thị trường, chị Thoan thường xuyên duy trì khoảng 3.000 con gà thịt trong trang trại/lứa, năm 2 lứa. Trung bình, trang trại đạt doanh thu hơn 2 tỷ đồng/năm.

So với mô hình chăn nuôi gà phổ thông, mô hình chăn nuôi gà bằng thảo dược không có quá nhiều điểm khác biệt, song điểm mấu chốt tạo nên sự độc đáo cho mô hình này là thức ăn chăn nuôi. Ngoài sử dụng men vi sinh, để cải thiện chất lượng đàn gà, HTX đã chọn lọc các loại thảo dược và sản phẩm hữu cơ để bổ sung vào thức ăn như: diệp hạ châu, cỏ mực, tỏi đen, cỏ mần trầu, sâm đương quy, nghệ, ngô, bã đậu,… Tất cả được nghiền thành bột, loại nào riêng loại ấy. Các loại thảo dự này sẽ được trộn với bột ngô, cám gạo, khi nào ủ làm thức ăn cho đàn gà thì mới bắt đầu phối trộn theo tỷ lệ. Nhờ bổ sung các thành phần thảo dược vào khẩu phần ăn hằng ngày, đàn gà có sức đề kháng tốt, ít bệnh dịch.

Thành công với mô hình nuôi gà vi sinh, gần đây bà Thoan đã lấn sang nuôi lợn.Theo đó, bà vừa phát triển thêm một khu chăn nuôi mới, nâng tổng diện tích của HTX lên 2 ha, mỗi năm cung cấp cho thị trường hàng nghìn tấn thịt lợn chất lượng cao.

Không chỉ dừng lại ở sản xuất, để cung cấp cho thị trường, người tiêu dùng những sản phẩm từ gà, lợn chất lượng cao, bà Thoan đã đầu tư máy móc, hệ thống giết mổ, đóng gói tự động. Theo đó, thay vì bán gà sống chưa giết mổ ra thị trường, HTX đã đưa ra thị trường sản phẩm gà đã giết mổ, theo đúng tiêu chuẩn sạch, an toàn, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Bà Thoan cho biết, hiện gà giết mổ của HTX được bán, phân phối tại các cửa hàng bán lẻ trên địa bàn Hà Nội và một số tỉnh lân cận như Hải Phòng, Bắc Ninh.

“Tôi không đưa vào các siêu thị lớn, mà chọn hướng đi riêng để bảo vệ thương hiệu “Gà, lợn vi sinh Thu Thoan” mà mình đã dày công xây dựng. Hiện giá gà đã giết mổ là 285.000 đồng/kg, trứng gà là 15.000 đồng/quả, thịt lợn từ 375.000 – 385.000 đồng/kg. Mặc dù chúng tôi đã mở rộng mô hình, tăng đàn, nhưng sản lượng vẫn không đủ phục vụ người tiêu dùng, thường xuyên “cháy” hàng”, bà Thoan cho biết.

Chia sẻ về những dự định trong tương lai, bà Thoan cho biết ngoài việc tiếp tục nâng cao chất lượng sản phẩm, HTX đang mở rộng liên kết với các hộ dân ở các tỉnh như Hải Phòng, Bắc Ninh, Ninh Bình. Theo đó, HTX sẽ chuyển giao công nghệ cho các hộ dân, đồng thời bao tiêu đầu ra, tạo nên một liên kết vùng rộng lớn, bền vững.