Những nỗ lực này không chỉ bảo đảm quyền lợi chính đáng của người dân mà còn tạo động lực để các cộng đồng chủ động, bền bỉ gìn giữ màu xanh của núi rừng Điện Biên.
Kết quả nổi bật 6 tháng đầu năm
Chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng là một chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước, nhằm gắn trách nhiệm bảo vệ rừng với quyền lợi kinh tế của người dân, tạo ra cơ chế tài chính bền vững cho ngành lâm nghiệp. Theo đó, các tổ chức, cá nhân hưởng lợi từ dịch vụ môi trường rừng – như thủy điện, cấp nước sinh hoạt, du lịch sinh thái – sẽ phải trả phí để góp phần bảo vệ nguồn tài nguyên này.

Chi trả tiền DVMTR cho các chủ rừng Nậm Pồ, tỉnh Điện Biên

Điện Biên là một trong những tỉnh có diện tích rừng lớn ở Tây Bắc, với vai trò đặc biệt quan trọng trong điều tiết nguồn nước, chống xói mòn, bảo vệ đất và đa dạng sinh học. Việc thực hiện tốt chính sách DVMTR ở tỉnh không chỉ mang ý nghĩa bảo vệ tài nguyên mà còn góp phần phát triển kinh tế – xã hội, ổn định đời sống đồng bào các dân tộc.
Theo kế hoạch UBND tỉnh phê duyệt, năm 2025, Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh Điện Biên đặt mục tiêu thu và chi 273,7 tỷ đồng từ chính sách DVMTR. Tính đến 15/6/2025, Quỹ đã thu được 52,32 tỷ đồng và chi trả 182,49 tỷ đồng cho các chủ rừng.
Trong đó, riêng tiền DVMTR năm 2024, Quỹ đã thanh toán cho 4.096 chủ rừng, với tổng số tiền 163,44 tỷ đồng, đạt 97,5% kế hoạch. Đồng thời, đã chi trả tiền DVMTR các năm trước cho 143 chủ rừng, tổng cộng 3,63 tỷ đồng.
Không chỉ tập trung vào DVMTR, công tác trồng rừng thay thế cũng đạt kết quả tích cực: Tổng thu hơn 13,24 tỷ đồng, tổng chi hơn 2,01 tỷ đồng. Đây là nguồn lực quan trọng bổ sung cho công tác bảo vệ, phát triển rừng và môi trường sinh thái của tỉnh.
Chủ động tham mưu, triển khai đồng bộ
Trong 6 tháng qua, Quỹ đã tham mưu Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Điện Biên trình UBND tỉnh ban hành 3 văn bản quan trọng về kế hoạch thu – chi, xử lý diện tích rừng giáp ranh và điều tiết tiền DVMTR chưa xác định đối tượng nhận. Đồng thời, Quỹ cũng chủ động tham mưu kiện toàn các chức danh chủ tịch, phó chủ tịch Hội đồng quản lý Quỹ.

Cán bộ Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh Điện Biên kiểm tra, giám sát việc quản lý, sử dụng tiền chi trả DVMTR của các chủ rừng là cộng đồng trên địa bàn Mường Nhé 

Song song, Ban điều hành Quỹ đã ban hành tới 319 văn bản thuộc thẩm quyền, bao gồm kế hoạch, công văn, báo cáo… nhằm bảo đảm thông tin điều hành xuyên suốt, kịp thời.
Bà Mai Hương, Giám đốc Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh Điện Biên, nhấn mạnh: “Công tác tham mưu kịp thời, chính xác giúp việc triển khai chính sách DVMTR đi vào thực chất, bảo đảm tính thống nhất và đồng bộ trên toàn tỉnh. Chúng tôi luôn xác định đây là nhiệm vụ then chốt, nền tảng để hoàn thành các chỉ tiêu kế hoạch”.
Bên cạnh đó, nhận thức rõ vai trò của truyền thông, Quỹ đã triển khai đồng loạt các hoạt động: ký 09 hợp đồng với cơ quan báo chí, thực hiện 05 phóng sự truyền hình, 05 phóng sự phát thanh, đăng tải 15 tin và 24 bài báo về DVMTR.
Cùng với đó, Quỹ cấp phát hàng loạt sản phẩm truyền thông: 110 sổ tay tuần tra bảo vệ rừng, 85 sổ tay chi trả DVMTR, 135 mũ lưỡi trai, 114 thùng phân loại rác… Những vật dụng này vừa hữu ích, vừa là công cụ nhắc nhở người dân về trách nhiệm gìn giữ rừng.
Bà Mai Hương cho rằng:“Tuyên truyền không chỉ dừng lại ở việc đưa tin trên báo đài, mà phải gắn với các hoạt động trực tiếp ở cộng đồng. Khi người dân hiểu rằng bảo vệ rừng cũng là bảo vệ nguồn sống của chính mình, họ sẽ hành động bền bỉ hơn”.
Nâng cao năng lực quản lý rừng
Để giúp chủ rừng sử dụng hiệu quả tiền DVMTR, Quỹ đã tổ chức 05 lớp tập huấn về quản lý rừng bền vững cho hơn 300 đại biểu tại nhiều huyện, thành phố.
Bên cạnh đó, Quỹ triển khai 11 lớp tập huấn nâng cao năng lực cho cộng đồng thôn, bản ở địa bàn Nậm Pồ, Mường Nhé, với gần 300 học viên tham dự. Nội dung tập huấn không chỉ hướng dẫn kỹ thuật bảo vệ rừng mà còn giúp cộng đồng biết cách lập phương án quản lý, sử dụng nguồn tiền DVMTR minh bạch, hiệu quả.

Cán bộ Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh Điện Biên tập huấn nâng cao năng lực cho chủ rừng là cộng đồng thôn, bản trên địa bàn Mường Nhé, tỉnh Điện Biên

Trong 6 tháng, Quỹ đã tổ chức 05 cuộc kiểm tra việc sử dụng tiền DVMTR và trồng rừng thay thế; phối hợp kiểm tra tiến độ xây dựng hệ thống bảng, biển tuyên truyền phòng cháy, chữa cháy rừng tại nhiều huyện.
Hoạt động này giúp kịp thời phát hiện, chấn chỉnh các sai sót, bảo đảm nguồn tiền DVMTR được sử dụng đúng mục đích, mang lại hiệu quả thực chất cho công tác bảo vệ và phát triển rừng.
Mở rộng nguồn thu, tăng minh bạch tài chính
Điểm nhấn đáng chú ý là Quỹ đã ký hợp đồng ủy thác chi trả DVMTR với Công ty Cổ phần Năng lượng Điện Biên – Sông Hồng (Nhà máy thủy điện Mường Mươn), mở thêm một nguồn thu ổn định cho Quỹ.
Đặc biệt, công tác chi trả qua tài khoản ngân hàng được đẩy mạnh: đến nay, 91% chủ rừng (7.215/7.893) đã mở tài khoản, hạn chế tối đa giao dịch tiền mặt, bảo đảm công khai, minh bạch.

Tổ công tác Quỹ Bảo vệ và Phát triển rừng tỉnh Điện Biên hướng dẫn, hỗ trợ chủ rừng hoàn thiện các thủ tục mở tài khoản tại bản Che Căn, xã Mường Phăng (tỉnh Điện Biên)

Không chỉ là những con số, DVMTR đã thực sự đi vào đời sống. Ở nhiều bản làng vùng cao Mường Nhé, Nậm Pồ, nguồn tiền này giúp bà con có điều kiện mua giống cây trồng mới, sửa chữa nhà cửa, đầu tư cho con cái học hành.
Một trưởng bản ở xã Huổi Lếch chia sẻ: “Ngày trước, nhiều người chưa hiểu hết giá trị của rừng, khai thác gỗ bừa bãi. Giờ đây, khi thấy bảo vệ rừng được nhận tiền hằng năm, bà con ý thức hơn, tự nguyện tuần tra, báo ngay khi phát hiện chặt phá”.
Nhiệm vụ trọng tâm 6 tháng cuối năm
Dù đạt nhiều kết quả tích cực, song Quỹ vẫn gặp không ít khó khăn: Gần 1.890 ha rừng với 2,6 tỷ đồng giai đoạn 2013-2023 chưa xác định được đối tượng nhận tiền; 95.472 ha rừng năm 2024 chưa có đối tượng chi trả; Một số địa phương cấp xã còn thiếu quyết liệt trong rà soát, xử lý khó khăn; Vẫn còn 678 chủ rừng chưa mở tài khoản nhận tiền do nhiều nguyên nhân khách quan.
Bà Mai Hương cho biết, từ nay đến cuối năm, Quỹ sẽ tập trung: Hoàn thiện chi trả tiền DVMTR cho tất cả chủ rừng đủ điều kiện; Tạm ứng tiền chi trả DVMTR năm 2025; Rà soát diện tích rừng đủ điều kiện chi trả và xây dựng bản đồ chi trả; Đẩy mạnh tuyên truyền, tổ chức hội thi vẽ tranh “Chung tay bảo vệ rừng và môi trường vì tương lai xanh” cho học sinh THCS; Tiếp tục mở rộng nguồn thu, áp dụng chi trả DVMTR cho cơ sở sản xuất công nghiệp, nuôi trồng thủy sản, du lịch sinh thái; Kiện toàn tổ chức bộ máy, sửa đổi điều lệ hoạt động, nâng cao năng lực cán bộ.
Kết thúc trao đổi, bà Mai Hương khẳng định:“Chúng tôi kiên định mục tiêu bảo đảm mọi chủ rừng đủ điều kiện đều được chi trả đầy đủ, kịp thời. Mục tiêu là hoàn thành và phấn đấu vượt chỉ tiêu năm 2025, góp phần bảo vệ rừng, giữ gìn môi trường sinh thái bền vững cho Điện Biên hôm nay và mai sau”.

Đỗ Hùng

>>>>> Xin vui lòng xem thêm:

- Điện Biên: Tăng cường công tác quản lý bảo vệ rừng và phòng cháy chữa cháy rừng;

- Điện Biên nỗ lực giảm nghèo bền vững: Từng bước nâng cao chất lượng đời sống người dân vùng cao;

- Điện Biên quyết liệt xây dựng nông thôn mới: Tăng tốc về đích, giữ vững tiêu chí;

- Điện Biên: Kỳ vọng đổi mới từ Luật Địa chất - Khoáng sản năm 2024.