PGS, TS. Nguyễn Xuân Trường: Công nghệ sinh học là động lực cho phát triển nông nghiệp bền vững

PGS, TS. Nguyễn Xuân Trường: Công nghệ sinh học là động lực cho phát triển nông nghiệp bền vững

21/12/2025
Thời gian qua, ứng dụng công nghệ sinh học trong nghiên cứu, chuyển giao và sản xuất nông nghiệp đã đạt nhiều kết quả tích cực, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị gia tăng cho ngành nông nghiệp. Để hiểu rõ hơn vai trò của công nghệ sinh học, đặc biệt trong công tác chọn tạo giống cây trồng, phóng viên Tạp chí Nông nghiệp và Môi trường đã có cuộc trao đổi với PGS, TS. Nguyễn Xuân Trường, Viện trưởng Viện Sinh học và Công nghệ Nông nghiệp (Học viện Nông nghiệp Việt Nam).
  • Đánh giá hiện trạng các yếu tố môi trường vùng biển ven bờ tỉnh Gia Lai phục vụ công tác dự báo ngư trường

    Đánh giá hiện trạng các yếu tố môi trường vùng biển ven bờ tỉnh Gia Lai phục vụ công tác dự báo ngư trường

    Vùng biển ven bờ tỉnh Gia Lai, nằm trong khu vực chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của hệ thống gió mùa và các quá trình hải dương học của Biển Đông, đóng vai trò quan trọng đối với việc phát triển nghề khai thác thủy sản và bảo vệ nguồn lợi biển. Nghiên cứu này đánh giá các yếu tố môi trường chủ yếu như nhiệt độ, độ muối, hàm lượng chlorophyll-a, và độ đục nước biển trong suốt hai mùa gió Đông Bắc và Tây Nam. Các kết quả thu được cho thấy sự phân hóa rõ rệt của các yếu tố này theo không gian và thời gian, phản ánh đặc điểm động lực học phức tạp của khu vực. Nghiên cứu cung cấp những dữ liệu quan trọng, không chỉ góp phần vào việc hiểu biết về môi trường biển Gia Lai mà còn hỗ trợ công tác dự báo ngư trường và phát triển kinh tế biển bền vững trong bối cảnh biến đổi khí hậu và thay đổi các yếu tố hải dương học.
  • Khi nông dân làm chủ “công nghệ” xanh

    Khi nông dân làm chủ “công nghệ” xanh

    Ở Vĩnh Long, giữa những ruộng lúa đang vào vụ mới, người ta đã bắt đầu quen với hình ảnh những người nông dân xịt vi sinh bằng dáng vẻ tự tin đến lạ, đây là sự tự tin của những người từng hoài nghi, từng lúng túng, từng nghĩ rằng “đốt đồng vẫn nhanh nhất”, nhưng rồi lại chính họ trở thành những người tiên phong của mô hình nông nghiệp xanh, nhờ dự án hỗ trợ của GAHP (Liên minh toàn cầu về sức khoẻ và ô nhiễm), dưới sự tài trợ của Chính phủ Vương quốc Anh thông qua Bộ Môi trường, Thực phẩm và Nông thôn (Defra), phối hợp cùng Hội Bảo vệ thiên nhiên và Môi trường Việt Nam và Trường Đại học Nguyễn Tất Thành.
  • Sử dụng tro xỉ thải và các nguồn chất thải làm nguyên liệu sản xuất gạch tuynel theo mô hình kinh tế tuần hoàn

    Sử dụng tro xỉ thải và các nguồn chất thải làm nguyên liệu sản xuất gạch tuynel theo mô hình kinh tế tuần hoàn

    Trong tro xỉ thải ra, được tách riêng thành 2 loại: Tro bay theo đường khói, được thu hồi lại qua lọc bụi tĩnh điện trước khi thải ra ngoài trời qua ống khói và Xỉ thải ra ở đáy buồng đốt lò hơi. Thành phần hóa học của tro xỉ là các oxyt axit (SiO2, Al2O3, TiO2) chiếm tỷ lệ chủ yếu, các oxyt kiềm (CaO, MgO, K2O) chiếm tỷ lệ nhỏ. Xỉ nhiệt điện hay tro bay có chứa nhiều silic và có thể sinh nhiệt từ 800 - 1.200 kcal/kg nên có thể tái sử dụng làm phối liệu cho sản xuất gạch tuynel.
  • Sử dụng hiệu quả tài nguyên khoáng sản đất đồi làm nguyên liệu sản xuất gạch tuynel bằng công nghệ mới

    Sử dụng hiệu quả tài nguyên khoáng sản đất đồi làm nguyên liệu sản xuất gạch tuynel bằng công nghệ mới

    Gạch tuynel hay còn gọi là gạch đất nung là một loại gốm thô đã được sản xuất từ rất lâu đời, cho đến nay gạch tuynel vẫn được ưa chuộng bởi những đặc điểm ưu việt về chất lượng và thẩm mỹ trong xây dựng. Cùng với sự phát triển chung của ngành vật liệu xây dựng đã có nhiều công nghệ mới, nhiều vật liệu mới, tuy nhiên gạch đất nung vẫn chiếm một vị trí rất quan trọng trong các công trình đặc biệt là các công trình dân sinh. Hiện nay, gạch tuynel đã áp dụng nhiều công nghệ sản xuất hiện đại có thể sử dụng được các nguyên liệu là chất thải của một số ngành công nghiệp khác như: sử dụng xỉ nhiệt điện, tro bay, xít than, chất thải của các mỏ đất, chất thải tái chế, vật liệu đổ thải của công trình xây dựng,… Ngoài ra bằng công nghệ nung lò tuynel và lò xoay đã giúp cho việc nâng công xuất, tăng chất lượng, giảm ô nhiễm môi trường.
  • Kỳ 1: Trung tâm Trắc địa và Bản đồ Biển - hành trình vẽ dáng hình Tổ quốc từ đáy biển

    Kỳ 1: Trung tâm Trắc địa và Bản đồ Biển - hành trình vẽ dáng hình Tổ quốc từ đáy biển

    Giữa đại dương bao la, có những con người âm thầm “vẽ dáng hình Tổ quốc từ đáy biển”. Hơn hai thập kỷ qua, Trung tâm Trắc địa và Bản đồ Biển (SEAMAP) cùng những kỹ sư, nhà khoa học của mình đã miệt mài đo đạc, khảo sát, dựng nên nền dữ liệu biển quốc gia, góp phần khẳng định chủ quyền và phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam.
  • Thành phố Hồ Chí Minh quyết tâm thực hiện siêu đề án 510 km metro: Kinh nghiệm từ Nga và công nghệ hiện đại hướng đến thành phố xanh

    Thành phố Hồ Chí Minh quyết tâm thực hiện siêu đề án 510 km metro: Kinh nghiệm từ Nga và công nghệ hiện đại hướng đến thành phố xanh

    Thành phố Hồ Chí Minh đang bước vào giai đoạn phát triển mới, lấy giao thông công cộng xanh và thông minh làm trụ cột cho chiến lược tăng trưởng bền vững. Thực hiện Quyết định 1711/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, Thành phố đặt mục tiêu xây dựng 10 tuyến metro với tổng chiều dài 510 km trong 20 năm tới. Đây không chỉ là một dự án hạ tầng khổng lồ, mà còn là chính sách xanh hóa đô thị, hướng tới giảm ô nhiễm không khí, tiết kiệm năng lượng và nâng cao chất lượng sống của hơn 14 triệu người dân. Với sự quyết tâm cao và công nghệ hiện đại, TP.HCM đang viết nên một tầm nhìn mới cho giao thông đô thị Việt Nam
  • Khoa học công nghệ nông nghiệp: Chìa khóa phát triển kinh tế, giảm nghèo

    Khoa học công nghệ nông nghiệp: Chìa khóa phát triển kinh tế, giảm nghèo

    Ứng dụng khoa học - công nghệ trong sản xuất nông nghiệp đang mở ra hướng đi mới cho nhiều địa phương. Mô hình nhà màng trồng dưa vàng ở xã Kiên Thọ (Thanh Hóa) không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế vượt trội, tạo việc làm ổn định, mà còn góp phần xóa đói giảm nghèo, khẳng định vai trò then chốt của nông nghiệp công nghệ cao trong phát triển bền vững nông thôn.
  • Tưới thông minh - Giải pháp xanh cho vùng hạn mặn Vĩnh Long

    Tưới thông minh - Giải pháp xanh cho vùng hạn mặn Vĩnh Long

    Nhóm tác giả đến từ các trường đại học và viện nghiên cứu tại TP. Hồ Chí Minh đã phát triển thành công mô hình tưới tự động tiết kiệm nước cho sản xuất rau hữu cơ tại xã Ba Tri (tỉnh Bến Tre trước đây), tỉnh Vĩnh Long, góp phần ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu, hướng tới nền nông nghiệp bền vững.
  • Công nghệ vũ trụ Việt Nam: Chìa khóa là con người và thể chế

    Công nghệ vũ trụ Việt Nam: Chìa khóa là con người và thể chế

    Công nghệ vũ trụ đang mở ra cơ hội lớn để Việt Nam khẳng định vị thế công nghệ và hình thành một ngành kinh tế mũi nhọn. Tuy nhiên, để “cất cánh”, bài toán con người, thể chế và chiến lược dài hạn vẫn cần được giải quyết căn cơ, thực chất và đồng bộ.
  • Hà Nội: Độc lạ quán cà phê có 4 robot phục vụ

    Hà Nội: Độc lạ quán cà phê có 4 robot phục vụ

    Một quán cà phê mới mở tại Hà Nội đã tiên phong sử dụng robot làm mọi nhiệm vụ như pha chế đến ‘ông đồ’. Đây được xem là bước tiến trong việc ứng dụng công nghệ tự động hóa và trí tuệ nhân tạo AI vào ngành dịch vụ tại Việt Nam.
  • Dự báo hạn hán, thiếu nước dựa trên công nghệ viễn thám

    Dự báo hạn hán, thiếu nước dựa trên công nghệ viễn thám

    Tây Nguyên là vùng dễ bị ảnh hưởng bởi hạn hán, thiếu nước do nguồn nước ngầm sụt giảm, các công trình thủy lợi chỉ đảm nhận cung cấp nước cho một phần diện tích cần tưới còn lại chủ yếu phụ thuộc vào nước mưa. Thời gian qua, khu vực này xảy ra nhiều đợt hạn hán, thiếu nước khiến hàng chục đến hàng trăm nghìn ha cây trồng bị ảnh hưởng, thiệt hại.
  • Tham vấn góp ý dự thảo “Xây dựng bộ tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) về Hệ thống pin lưu trữ năng lượng tại Việt Nam”

    Tham vấn góp ý dự thảo “Xây dựng bộ tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) về Hệ thống pin lưu trữ năng lượng tại Việt Nam”

    Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 27/3/2025, tiếp nối thành công của hội thảo tham vấn lần thứ nhất, được sự đồng ý của Văn phòng Dịch vụ Dự án thuộc Liên Hợp Quốc (UNOPS), Quỹ Đối tác chuyển dịch năng lượng Năng lượng Đông Nam Á (ETP) và Uỷ ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng (STAMEQ) trực thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ (MOST), các thành viên Liên danh tư vấn bao gồm: Viện Nghiên cứu Phát triển Tiêu chuẩn Chất lượng (ISSQ); Công ty TNHH Pondera Việt Nam (thuộc Pondera Hà Lan), trường Đại học Phenikaa... đã tổ chức Hội thảo tham vấn lần thứ hai nhằm tiếp tục hoàn thiện bộ tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) về Hệ thống pin lưu trữ năng lượng (BESS) tại Việt Nam.
  • Ứng dụng trí tuệ nhân tạo để giảm phát thải khí nhà kính trong nông nghiệp tại Thanh Hóa

    Ứng dụng trí tuệ nhân tạo để giảm phát thải khí nhà kính trong nông nghiệp tại Thanh Hóa

    Ngày 17/02/2025, Đại học Bách Khoa Hà Nội đã phối hợp Đại học Griffith chính thức thực hiện lắp đặt hệ thống trí thông minh nhân tạo (AI) để đo đạc, thu thập dữ liệu phát thải khí nhà kính (KNK) trong sản xuất lúa nước tại xã Hoằng Lộc, huyện Hoằng Hóa (Thanh Hóa).
  • Ứng dụng công nghệ trong phân loại rác

    Ứng dụng công nghệ trong phân loại rác

    Ứng dụng công nghệ trong phân loại rác tại nguồn và thu gom rác tái chế trên điện thoại di động ngày càng được nhiều người dân sử dụng. Đây được xem là bước tiến thúc đẩy thói quen phân loại rác tại các hộ gia đình cũng như tăng cường thu gom rác tái chế, góp phần xây dựng Huế ngày càng sạch đẹp, xứng tầm là Thành phố Xanh quốc gia.
  • Hỗ trợ ứng dụng khoa học, công nghệ cho khu vực nông thôn, miền núi

    Hỗ trợ ứng dụng khoa học, công nghệ cho khu vực nông thôn, miền núi

    Bộ Khoa học và Công nghệ được giao nhiệm vụ xây dựng “Chương trình hỗ trợ ứng dụng, chuyển giao tiến bộ khoa học và công nghệ thúc đẩy phát triển các sản phẩm chủ lực khu vực nông thôn, miền núi” (Chương trình). Do đó, để bảo đảm Chương trình triển khai hiệu quả, thiết thực nhất, cần xác định đúng đối tượng, hỗ trợ trúng mục tiêu, tránh dàn trải…
  • Ứng dụng công nghệ khoáng, vi sinh và nước xử lý ô nhiễm môi trường chăn nuôi

    Ứng dụng công nghệ khoáng, vi sinh và nước xử lý ô nhiễm môi trường chăn nuôi

    Ngày 03/12, tại Hà Nội, Công ty Cổ phần Tập đoàn An Việt (An Việt Group) phối hợp với Hiệp hội Công nghệ BMW, Công ty SanBi Sangyo, Công ty Cổ phần Takumi Shudan Sola (Nhật Bản) tổ chức Hội thảo "Ứng dụng công nghệ khoáng, vi sinh và nước xử lý ô nhiễm môi trường chăn nuôi hướng tới sản xuất nông nghiệp tuần hoàn" (Gọi tắt là Công nghệ BMW).
  • Ứng dụng khu phục hồi vật liệu MRF trong cộng đồng không rác

    Ứng dụng khu phục hồi vật liệu MRF trong cộng đồng không rác

    Chiều 14/11, tại thành phố Tuy Hòa (Phú Yên), Trung tâm hỗ trợ phát triển xanh (GreenHub) phối hợp tỉnh Phú Yên tổ chức hội thảo tập huấn hướng dẫn ứng dụng khu vực phục hồi vật liệu MRF (hệ thống phân loại và tái chế chất thải chuyên dụng tiếp nhận, tách và chuẩn bị vật liệu tái chế để tiếp thị cho các nhà sản xuất là người dùng cuối) trong cộng đồng không rác.